Generalna direktorica Direktorata za životnu sredinu u Ministarstvu održivog razvoja i turizma Ivana Vojinović je istakla da Informacija o stanju životne sredine za 2015. godinu obuhvata stanje u oblasti kvaliteta voda, vazduha, morskog ekosistema i zemljišta idefiniše usvajanje strateškog pristupa smanjenju emisije gasova koji utiču na klimatske promjene.
“Dokument daje jasan i precizan prikaz o stanju životne sredine i definiše zadatke koje treba realizovati kako bi se spriječilo zagađenje, eliminisale crne tačke i postiglo očuvanjeintegriteta zaštićenihpodručja prirode”, ocijenila je Vojinović.
Prema njenim riječima, analiza je pokazala da Crna Gora raspolaže kvalitetnim i obilnimpodzemnim i površinskim vodama i da se, iz godine u godinu, smanjuje problem ispuštanja komunalnih i industrijskih otpadnih voda bez prečišćavanja.
“U proteklom periodu izgrađena su postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Podgorici, Budvi, Žabljaku,Mojkovcu, Nikšiću, Kotoru iTivtu (zajedničko), Rijeci Crnojevića, Virpazaru i Jazu. Do kraja 2016. očekuje se puštanje u funkciju postrojenja u Herceg Novom. Pripremne aktivnosti za izgradnju ovakvih postrojenja su u toku i u drugim opštinama, tako da se očekuje da će do 2020. godine biti u funkciji više od 14. Uz to,kroz kontinuiranu rekonstrukciju kanalizacione mreže, povezanost domaćinstavana taj sistem u određenoj mjerije povećana i trenutno u urbanim zonama iznosi oko 67 odsto”, ističe Vojinović.
Pljevlja kritična tačka
Sagovornica Pobjede navodi da je na nivou Crne Gore kvalitet vazduha značajno narušen u Pljevljima, gdje su osim velikog broja dana sa prekoračenjem koncentracije zagađujućih materija, evidentirane i visoke koncentracije na dnevnom nivou, kao i prekoračenje dozvoljene srednje godišnje koncentracije. Lošiji kvalitet vazduha zabilježen je i u Nikšiću i Podgorici, dok je u ostalim gradovima zadovoljavajući.
“Na kvalitet vazduha u Pljevljima najviše su uticale emisije koje su rezultat sagorijevanja goriva u velikim i malim ložištima, emisije iz industrije, kao i posebno nepovoljni meteorološki uslovi. Meteorološki uslovi u velikoj mjeri utiču nakvalitet vazduha i koncentracije zagađujućih materija u prizemnom sloju atmosfere, tokom sezone grijanja. Značajne su meteorološke situacije sa visokim vazdušnim pritiskom u hladnijem dijelu godine kada dolazi do formiranja “jezera hladnog vazduha“ ispunjenog gustom maglom i sa jakom temperaturnom inverzijom, gdje se magla može zadržati i po nekoliko dana bez prestanka”, ističe Vojinović.
Ona podsjeća da je zbog situacijesa kvalitetom vazduha u Pljevljima tokom minule sezone grijanja Vlada obezbijedila 572.000 za primjenu mjera za smanjenje zagađenja, od čega je najveći iznos namijenjen za nabavku ekološki prihvatljivijih goriva (briketa i peleta).
“Dalje aktivnosti su usmjerene ka izmiještanju postojećei izgradnji nove gradske mini toplane, a kao jedino trajno rješenje i održivi modelsanacije zagađenja vazduha vidimo toplifikaciju grada kojaje planirana kroz izgradnju II bloka TE „Pljevlja“, dodala je ona.
Kanalizacioni ispusti
Vojinović ističe da na stanje morskog ekosistema godinama najviše utiču kanalizacioni ispusti na obali.
“Kako bi se odredio trend zagađenja, neophodno je kontinuirano sprovoditi monitoring na istim lokacijama iperiodima mjerenja, a da bi se dobili neki opsežniji zaključci u tom pogledu”, smatra ona.
Ona kaže da rezultati ispitivanja uzoraka zemljišta na utvrđenim lokacijama pokazujuzadovoljavajuće rezultate kadaje u pitanju sadržaj: opasnih i štetnih materija, toksičnih i kancerogenih materija,dioksina i furana.
“Povećan sadržaj nekih od neorganskihi organskih komponentiu uzorku zemljišta na lokaciji Srpska je posljedica emisije iz KAP-a i asfaltne baze. U naselju Rubeža evidentirano je povećanje sadržaja određenih materija, što je najvjerovatnije uticaj procesa u Željezari. U narednom periodu na tim lokacijama potrebno je sprovesti mjere remedijacije i sanacije zagađenog zemljišta. U tom kontekstu, od važnosti sudodatni napori koje činimo daiskoristimo kreditna sredstvau sklopu projekta sa Svjetskom bankom oko sanacije crnih ekoloških tačaka“, kao što su KAP, Brodogradilište, TE „Pljevlja“ i rudnik „Šuplja stijena“).
Više zaštićenih zona
Crna Gora je lani premašila cilj definisan strateškim dokumentimada minimum 10 odsto kopnene teritorije bude pod zaštitom. Lani je to bilo 13 odsto, a ukoliko se u obzir uzme po osnovuo baveza iz preuzetih međunarodnih sporazuma onda je to 17 odsto teritorije. Najveći dio od 7,3 odsto odnosi se na nacionalne parkove, a preostali dio čini više od 45 zaštićenih područja na „nižem“ stepenu zaštite.
“U aprilu 2015. proglašen je prvi regionalni park „Piva“, dok je u toku procedura proglašenja Regionalnog parka „Komovi“ (proglašen je na teritoriji glavnoggrada Podgorica i opštine Andrijevica) i ulcinjske Solane, kao i razmatranje mogućnosti proglašenja prvih marinskih zaštićenih područja. Ostvaren je i do sada najveći napredak u oblasti klimatskih promjena jer je usvojena prva Nacionalna strategija u oblastiklimatskih promjena do 2030. Podsjetiću i na to da je na Globalnom samitu o klimatskim promjenama u Parizu u decembru 2015. godine Crna Gora prijavila takozvani „namjeravani nacionalni doprinos“ smanjenju emisija gasova s efektom staklene bašte za 30 odsto do 2030. u odnosu na 1990. kao baznugodinu”, zaključila je Vojinović.
