HRA: Programi obuke da budu obavezni za sve sudije i tužioce

“Iznenađeni da Nacrt zakona uopšte nije predvidio obavezne programe usavršavanja za sudije i tužioce, prijedložili smo da se predvidi da Upravni odbor Centra određuje koji su programi obuke obavezni za sve sudije i tužioce, odnosno sudije ili tužioce određenog profila, da se izričito omogući sudijama i tužiocima da se usavršavaju najmanje četiri radna dana godišnje i da se obezbijedi precizna evidencija pohađanja obuke za svakog sudiju i tužioca ponaosob, da bi se znalo da li su osobe koje su imale obavezu da učestvuju u obuci u njoj i učestvovale, odnosno da bi se obezbijedili podaci za svakog sudiju i tužioca o programima obuke u kojima su učestvovali”, saopšteno je iz HRA.

Osim toga, HRA je dostavila i prijedloge da se Centru za obuku u pravosuđu omogući da obučava i upravnike pisarnica i drugo osoblje zaposleno u sudovima i državnom tužilaštvu (amandmani 1 i 2), da Sudski savjet i Tužilački savjet, umjesto da biraju sudiju i tužioca van svog sastava, da ih predstavlja u Upravnom odboru Centra za obuku, biraju svoje članove u taj Upravni odbor.

“U suprotnom, da se omogući konferencijama sudija i tužilaca da biraju svoje predstavnike, sudiju, odnosno tužioca u Upravnom odboru Centra (amandmani 2 i 3)”, kažu u HRA.

Oni su dostavili i prijedloge da Upravni odbor Centra propiše kriterijume na osnovu kojih će utvrđivati sposobnost i volju kandidata za mentore za inicijalnu obuku sudija i tužilaca (amandmani 5 i 6), da se omogući članovima Upravnog odbora Centra da izaberu predsjednika UO, umjesto da se mjesto predsjednika ograničava na predstavnika Vrhovnog suda, da se omogući članstvo advokata i naučnih radnika u programskim odborima (amandmani 8 i 9), da se nadležnosti Programskog odbora za inicijalnu obuku i Programskog odbora za kontinuiranu obuku preciznije propišu radi jasnijeg tumačenja (amandman 10), da se uslov za prestanak mandata člana Programskog savjeta – osuda na bezuslovnu kaznu zatvora – zamijeni (bilo kakvom) osudom za krivično djelo koje bi člana učinilo nedostojnim tog članstva, i tako omogući procjena u svakom pojedinačnom slučaju (amandman 11), da uslov za izbor direktora Sekretarijata bude aktivno znanje engleskog jezika, umjesto engleskog ili francuskog jezika (amandman 12).

“Prijedloženo je i da se omogući da predavači sudijama i tužiocima mogu biti i osobe koje se ne bave naukom, ali imaju dragocjena praktična znanja i iskustva koja im mogu pomoći da razumiju pojave kao što su domaće nasilje, potrebe osoba s invaliditetom, rad medija i slično (amandman 14), da se sadržina i cilj inicijalne obuke preciziraju u duhu domaćeg jezika i pravilnijeg i potpunijeg tumačenja, a posebno da se propiše da je cilj obavljanje funkcije u skladu sa zahtjevima demokratskog društva (amandman 15) i da se omogući da se kandidat žali prilikom formiranja ocjene koja se dostavlja na konačno odlučivanje (amandman 16)”, saopšteno je iz HRA.

Iz te NVO kažu da obavezna kontinurana obuka sudija i tužilaca postoji ne samo u, na primjer, Francuskoj, Italiji, Belgiji, Bugarskoj, Velikoj Britaniji, Španiji, Mađarskoj, Poljskoj, Litvaniji, Holandiji (samo tužilaca), već i u zemljama regiona kao što su Hrvatska i BiH.

“Ne vidimo nijedan opravdan razlog da se obavezna obuka ne uvede i u Crnoj Gori. U fazi pripreme za članstvo u Evropskoj uniji EU, izvjesno je da bi sve sudije obavezno morale da nauče da primjenjuju pravo EU. S druge strane, praksa pokazuje da je sudijama i tužiocima neophodno kontinuirano učenje i upoznavanje s praksom Evropskog suda za ljudska prava, međunarodnim humanitarnim pravom, savremenim metodama istrage krivičnih djela korupcije, organizovanog kriminala, kriminala putem interneta itd”, ističu u HRA.

U saopštenju piše da bi vođenje precizne evidencije o obukama koje je pohađao svaki sudija ili tužilac pojedinačno, a ne samo evidencije ”o strukturi i broju učesnika”, kako je prijedloženo, omogućilo prikupljanje podataka važnih za napredovanje u karijeri ili utvrđivanje disciplinske odgovornosti.

“Podsjećamo da država mora da obezbijedi da sve sudije budu odgovarajuće obučene za obavljanje sudijske funkcije, što podrazumijeva kontinuirano usavršavanje”, rekli su u HRA.