Bilbordi su postavljeni na svakom koraku, bilo da su pitanju strogi centri crnogorskih gradova, prigradska naselja, prometne saobraćajnice…
To je primijetio i Francuz Albert Gabay koji već treći put turistički dolazi u Crnu Goru.
“Imate sve što je potrebno da privučete posjetioce iz čitavog svijeta. Vaša obala je prelijepa. Imate divna jezera, planine i rijeke. Tara sa kanjonom je posebna priča. Nevjerovatno! Šta reći za Durmitor, Bjelasicu, Biogradsko jezero, Bendovac? Kažu da je Boka Kotorska nevjesta Jadrana. S punim pravom. Nevjestu treba našminkati i ukrasiti, što ovdje nije neophodno jer je dovoljno lijepa. Vi ste je na žalost naružili sa bilbordima i to je velika šteta”, ovako svoje utiske priča Gabay.
Naglašava da tolika koncentracija bilborda ne donosi ni promotivne ni ekonomske efekte.
“Ima ih zaista mnogo. Postavljeni su na zarđalim, čeličnim ili betonskim stubovima koje je već odavno nagrizao zub vremena. Na nekim mjestima potpuno zaklanjaju pejzaž. Neki su i prevrnuti – dakle neupotrebljivi. Nemoguće je baciti pogled na more ili planine. Donosi li to promociji vašeg turizma? Ja ne vjerujem, na protiv, to je vizuelno zagađivanje. Iz automobila je veoma teško pročitati ili zapamtiti neki telefonski broj ili e-mail adresu, prema tome nema ni ekonomskih efekata. To uveliko ugrožava bezbjednost saobraćaja”, ocjenjuje Gabay.
Kada je sve ovo vidio, Gabay je namjeravao da piše nadležnima.
“Ali smatram (uz čitavo poštovanje) da su kao i u mojoj zemlji teško dostupni, pa bi moja primjedba završila u korpi za otpatke ili u najboljem slučaju u fioci neke sekretarice. Na kraju vas molim da ove primjedbe ne shvatite negativno, već kao pozitivnu kritiku jer sebe smatram prijateljem Crne Gore u koju ću se uvijek vratiti sa ogromnim zadovoljstvom”, naglašava Gabay.
Todor Janketić, Crnogorac koji živi u Švajcarskoj, isto primjećuje da bilbordi šalju ne baš reprezentativnu sliku o našoj zemlji. Objašnjava kako je ta situacija riješena u Švajcarskoj.
“Koliko sam obaviješten to je u Švajcarskoj pored puteva potpuno zabranjeno ili ako ih ima to iziskuje specijalnu dozvolu koju je vrlo teško dobiti. Ekološke organizacije su mnogo aktivne i uticajne i odmah bi se usprotivile”, ističe Janketić.
Kao drugi razlog zašto bilbordi ne bi trebalo da stoje pored puta je bezbjednost saobraćaja.
“Jer nije moguće u isto vrijeme čitati reklame i bezbjedno voziti. Naravno da ih ima u gradovima, ali su mnogo manji i najčešće u elektronskom obliku i moraju da se uklapaju u sredinu gdje su postavljene. Za to, kao i za svaku drugu gradnju, treba tražiti dozvolu u opštini koja to objavljuje u službenom glasniku za vrijeme od 30 dana i svako ima pravo na opoziciju. Dozvola se dobija kada su sve opozicije otklonjene i zakonski propisi zadovoljeni. I sve to može da traje jako dugo u zavisnosti od argumenata i upornosti opozicionara”, objašnjava Janketić.
Gabay ističe da je u Francuskoj situacija slična kao i u Švajcarskoj.
“Osim što su pored puteva dozvoljeni manji bilbordi koji označavaju važna istorijska kulturna ili prirodna mjesta i to naravno sa dozvolom odgovornih državnih institucija, što daje izvjesni podstrek turizmu”, ističe Gabay.
Opština Budva nema zvaničnh pritužbi na broj bilborda.
“One su možda pristizale u Turističku organizaciju Budve ili u preduzeće Mediteran reklame, koje gazduje ovim prostorom”, kazala je CdM-u Tijana Kotarac iz opštine.
Sa druge strane, u opštini Budva smatraju da broj bilborda ili city light-ova i nije toliko veliki, koliko je problematična njihova gustina na pojedinim lokacijama.
“Naime, samo na području Budve (od Avale do Zavale), uglavnom je Bulevar koji vodi kroz grad uzurpiran bilbordima i city light-a, dok su ostale ulice (bočne ili zaobilaznica) manje. Jasno je da su Bulevar ili Mediteranska ulica (koja vodi do Starog grada) najinteresantniji potencijalnim oglašivačima, ali bi se moralo voditi računa, prije svega o saobraćajnoj preglednosti, jer je bezbjednost u saobraćaju u velikom broju slučaja upravo “ugrožena” nepreglednošću uslijed postojanja velikih bilborda. City light-ovi su možda bolje “reklamno” rješenje”, ocijenjuje Kotarac.
Gabay ima još jednu dobronamjernu poruku.
“Crna Gora bi trebalo da bude nevjesta Balkana, ali je treba malo bolje čuvati”, zaključio je on za CdM.
