“Cetinje je duša Crne Gore. Mislim da u tom smislu Crne Gore nema bez Cetinja. Mislim da je ukorijenjeno istorijsko pamćenje, ako hoćete da saznate nešto o Crnoj Gori na pravi način onda je to Cetinje. Oko 70 odsto pokretnog blaga Crne Gore je na Cetinju, kao što Kotor ima 70 odsto nepokretnog kulturnog blaga. Tako da su Cetinje i Kotor dva punkta, dva centra gdje se najviše može saznati o Crnoj Gori”, rekao je za agenciju Anadolija Pavle Pejović, direktor Narodnog muzeja Crne Gore.
Na Cetinju djeluje više muzeja – Umjetnički i Istorijski smješten u zgradi bivšeg Vladinog doma, Muzej kralja Nikole, Njegošev muzej, Etnografski muzej Crne Gore i Muzej Cetinjskog manastira.
“U bivšem Vladinom domu su smještena dva muzeja koji su konstitutivni muzeji – Umjetnički muzej i Istorijski muzej, a koji čine Narodni muzej Crne Gore. Imamo još Arheološki i Etnološki muzej, te Njegošev muzej, Muzej kralja Nikole koji su memorijalni muzeji u sastavu Istorijskog muzeja. To je dosta kompleksna priča, jer Narodni muzej Crne Gore sačinjava 13 jedinica, od mauzoleja na Lovćenu, Njegoševe rodne kuće na Njegošima, Mauzoleja crnogorskih vladara na Ćipuru, Mauzolej vladike Danila na Olovom kršu, do muzeja na Cetinju”, pojašnjava Pejović.
Direktor Narodnog muzeja Crne Gore sa ponosom predstavlja jugoslovensku zbirku slika postavljenu u Umjetničkom muzeju, među kojima su brojna djela Jovana Bijelića, kao što je slika Jajce iz 1934. godine.
“Jugoslovenska zbirka predstavlja pravo blago i jednostavno ne želimo da se odreknemo svega toga što je nabavljeno za Muzej. To je bila velika misija jednog od mojih prethodnika, slikara i karikaturiste poznatog na prostoru bivše Jugoslavije Miloša Vuškovića. To je zbirka koja je nabavljena 60-tih godina prošlog vijeka, od koje je veliki dio izložen. Imamo dio zbirke Vukmanović. Naime, Svetozar Vukmanović Tempo visoki funkcioner poklonio je Narodnom muzeju oko 220 radova najistaknutijih jugoslovenskih umjetnika i to iz perioda raskida sa socrealizmom što je bilo vrlo zanimljivo i što je bio jedan zbilja iskorak koji čovjek ne bi očekivao od nekoga ko je bio apsolutno jedan od ključnih aktera komunističkog pokreta u Jugoslaviji”, navodi Pejović.
U prizemlju Vladinog doma nalazi se Istorijski muzej sa bogatom zbirkom predmeta iz istorije Crne Gore. Među njima je zbirka novčanica, perpera prvog novca Crne Gore, koji je bio u upotrebi od 1906. do 1914. godine. Među značajnim predmetima su i sedla koja je turski sultan Abdullah poklonio kralju Nikoli I Petroviću, a u zbirci je i originalna nošnja poslanika (ambasadora) Crne Gore u vrijeme kralja Nikole I, kao i povelja mirovnog ugovora između Albanije i Crne Gore, povelja o osnivanju Cetinja…
“Ono što je interesantno to je zbirka ratnih zastava. Mi smo po tom broju drugi u Evropi, poslije Beča. Imamo veliki broj turskih zastava, zastavu Crne Gore sa Vučijeg dola kroz koju je prošlo preko 400 kuršuma. Ljudi su ginuli pod njima. To je bila slobodarska priča u toj borbi za slobodu. Dešavalo se puno toga herojskog. Istorijski muzej čuva i puno oružja i trofeja. Posjedujemo zanimljivu građu i arheološku i istorijsku: od crvene stijene pa do 15 vijeka, Oxtoisa prve štampana knjiga na slovenskom jugu 1494. godine, kao i čitavu priču o Petrovićima, od vladike Danila do kralja Nikole”, istakao je Pejović.
Svojom ljepotom plijeni i Muzej kralja Nikole osnovan 1926. godine u rezidenciji posljednjeg crnogorskog vladara Nikole I Petrovića Njegoša, kao produžetak tradicije sabiranja i brižljivog čuvanja materijalnih dokaza crnogorske prošlosti.
Novoosnovani Državni muzej (danas Muzej kralja Nikole) sabrao je u svoje fondove materijal Vojnog i Narodnog muzeja, institucija formiranih u XIX vijeku, kao i sav sačuvan inventar iz crnogorskih dinastickih rezidencija.
U njemu se nalazi: kraljeva radna soba, Velika odžaklija, dvorska biblioteka, Indonežanski salon, Venecijanski salon, svečana trpezarija, porodična trpezarija, kraljev prijemni salon, diplomatski salon, kraljičin prijemni salon, kraljeva spavaća soba, čajni salon, kraljičina spavaća soba, soba princeze Ksenije, soba princeze Vjere, te muzički salon.
Svaki salon druga boja
Muzeji u okviru Narodnog muzeja Crne Gore bilježe veliki broj posjetilaca.
“Prošle godine imali smo 149.000 registrovanih posjetilaca u objektima Narodnog muzeja Crne Gore. Nije mali broj, a mi smo nekada dok su dolazile ekskurzije, dok smo imali zajedničku državu imali više posjetilaca. Dolazile su ekskurzije iz svih bivših jugoslovenskih republika. No, podatak da u Crnu Goru dođe između milion i 1,2 miliona turista, a da ovdje dođe svaki osmi posjetilac Crne Gore nije mali broj”, ističe Pejović.
Prijestolonasljednikova rezidencija, od skoro prozvana Plavi dvorac, koja se nalazi između gradskih parkova, takođe je mjesto koje posjeti na stotine posjetilaca svakog dana.
U toj rezidenciji predsjednika Crne Gore boravili su predsjednici Srbije Tomislav Nikolić, bivši predsjednik Hrvatske Ivo Josipović, bivši predsjedavajući i član Predsjedništva BiH Nebojša Radmanović, a nedavno je posjetu imao i predsjednik Makedonije Đorđe Ivanov, a među posjetiocima bili su i generalni sekretar UN-a Ban Ki-mun, kao i predsjednici Italije, Rumunije, Bugarske…
