Oganizacije civilnog društva (njih 36) poslalo je danas zajedničko pismo predsjednici Evropske komisije Ursuli von der Leyen, pozivajući EU da prestane promovisati upotrebu zemnog gasa na Zapadnom Balkanu.
“Region trenutno zavisi od gasa mnogo manje nego EU, koja se bori da se oslobodi uvoza zemnog gasa nakon ruske invazije na Ukrajinu”, saopšteno je iz CEE Bankwatch Network-a.
Srbija i djelovi Sjeverne Makedonije i Bosne i Hercegovine koriste ruski gas, uglavnom za grijanje. Albanija, Kosovo i Crna Gora uopšte nemaju gasne mreže.
“Uprkos činjenici da se Zapadni Balkan obavezao na postepeno ukidanje upotrebe fosilnih goriva do 2050. godine, Komisija je posljednjih godina aktivno podsticala povećanje potrošnje zemnog gasa u regionu, uglavnom preko Južnog gasnog koridora iz Azerbejdžana, iako je projekat gasnog polja Shah Deniz 20 odsto u vlasništvu ruskog Lukoila”, navodi se u saopštenju.
Kako su istakli, današnjim pismom pozivamo Komisiju da poveća ulaganja u održivu energiju, trenutno zanemarenu u regionu, umjesto da nastavi promovisati zemni gas.
Denis Žiško iz Arhus centra u Bosni i Hercegovini kazao je da promovisanje povećane upotrebe zemnog gasa na Zapadnom Balkanu u ovoj fazi globalne klimatske vanredne situacije je neodgovorno i kontraproduktivno. Niska zavisnost o gasu je naš plus, a ne minus, jer idemo ka elektrifikaciji grijanja i transporta.
“Nova infrastruktura koja se sada gradi završiće ili kao nasukana imovina ili kao klopka zemnog gasa koja će ometati razvoj obnovljivih izvora u regionu”, rekao je Žisko.
Iz Eko-Svesta u Sjevernoj Makedoniji, Nevena Smilevska rekla je da bez obzira na to da li je iz Rusije, Azerbejdžana ili drugog izvora, povećanje naše zavisnosti od uvoza je posljednje što nam treba – ta činjenica je potvrđena poskupljenjem gasa ove zime i ruskom invazijom na Ukrajinu.
“Kako EU konačno shvata da se njena sopstvena energetska sigurnost ne može zasnivati na uvozu zemnog gasa, tako i Komisija mora hitno prestati da promoviše ovu slijepu ulicu na Zapadnom Balkanu”, ocijenila je Smilevska.
Nataša Kovačević iz CEE Bankwatch Network, istakla je da rješavanje gubitaka u distribuciji električne energije, povećanje upotrebe toplotnih pumpi i krovne solarne energije, inovativne tehnologije skladištenja topline i dubinsko renoviranje stambenih zgrada zahtijevaju mnogo više pažnje od strane Evropske komisije kako bi se nadoknadile godine izgubljene u promovisanju zemnog gasa.
