Podsjetimo, bivši predsjednik opštine Nikšić Nebojša Radojičić osuđen je u Osnovnom sudu u Nikšiću na četiri mjeseca zatvora zbog zloupotrebe položaja prilikom gradnje pomoćnog terena FK Sutjeska.
Saopštenje Demokrata prenosimo u cjelosti:
Izostanak primjerene sankcije za bivšeg predsjednika Opštine proizvodi osjećaj da živimo u državi oproštenog bezakonja. Praksa državnih organa ukazuje da neće biti utvrđena odgovornost za rasipanje javnih resursa i korupciju prilikom izgradnje nove kapele pod Trebjesom, aerodroma na Kapinom polju, uređenja prostora oko Dnevnog centra i Muzičke škole, pozorišne sale „Scena 213“. Korupcija u postupku javnih nabavki dovodi do toga da građani plaćaju sve više dažbine i dobijaju sve lošije javne usluge. Luksuz lokalnih javnih funkcionera je cijena koju su platili lokalni koruptori prilikom dobijanja javnih nabavki.
Nikšić je postao eksperimentalni centar za kartele i korupciju u javnim nabavkama. Najveći mito, a ne najniža cijena, jeste standard za dobijanje javnih nabavki. Simuliranje konkurencije, a ne najpovoljnija ponuda, jeste mehanizam koji koriste lokalni javni naručioci i lokalni ponuđači, prije svega u sferi izvođenja građevinskih radova.
Navedenu koruptivnu i kartelsku praksu potvrđuju zvanične riječi državnih zvaničnika. Naime, službenik za javne nabavke u Opštini Nikšić Marija Stojković, prilikom svjedočenja 2014. je istakla da su „ponude uglavnom slate lokalnim ponuđačima“, što se obično pravda željom da se podrže lokalna preduzeća, ali to je praksa koja stvara višestruke javne štete. Prvo, isključuje se nadmetanje između većeg broja ponuđača sa šireg prostora zbog čega se Opštini ispostavljaju visoke cijene jer ciljana lokalna preduzeća nemaju strah od konkurencije koja navodi na „rat cijenama“ u smislu njihovog obaranja, čime se štede lokalna budžetska sredstva. Drugo, stavlja se do znanja lokalnim firmama da su favoriti tako da one mogu očekivati redovan i unosan posao bez snižavanja troškova i unapređenja efikasnosti. Treće, stavlja se do znanja da je jedino uzak krug lokalnih ponuđača u igri čime im se olakšava pregovaranje o namještanju nastupa na tenderima i postizanje tajnih dogovora o nastupu na tenderima, jer ne moraju da razmišljaju ko sve ima izazov da podnese ponudu, i sa kim bi morali voditi pregovore o namještanju tendera. Manji broj unaprijed i kontinuirano favorizovanih ponuđača lakše postiže dogovor o tome ko će se od njih i kod kojeg naručioca prijaviti, što sve skupa dovodi do prekomjernog trošenja javnih resursa.
Dalje, sudija u „slučaju Radojičić“ ističe da ovaj „nije mogao znati ko će pobijediti u šoping metodi“, koja je podrazumijevala da se ne upućuje poziv svima, već se dostavi poziv samo trojici potencijalnih ponuđača koji mogu u daljim fazama podnijeti ponudu. Postavlja se pitanje da li je izvršena analiza da je moguće opština ciljano upućivala poziv šoping metodama: licima koja nemaju šanse da odnesu pobjedu nad privilegovanom firmom; licima koja su do tog nivoa međusobno spregnuta da lako postižu dogovor da se dati posao prepusti nekome od njih, a ostali da ponude očigledno previsoke cijene ili zatraže specijalne uslove od opštine, za koje se unaprijed zna da neće biti prihvatljivi.
Nepotpun i neodređen sistem javnih nabavki uprkos izmjenama, kao i nepostojanje nezavisnih nadzornih i antikorupcijskih institucija jesu faktori rasipanja javnih resursa, ali i porasta javnog duga države, kao i Nikšića.
Regulatorne reforme moraju ići u pravcu: uvođenja krivičnog djela „Zloupotrebe u vezi sa javnim nabavkama“, donošenja normativnih akata o otkrivanju namještenih ponuda prema modelu OECD, izgradnje istinski nezavisnih institucija umjesto sadašnjih koje predstavljaju hibridna tijela zavisna od izvršne vlasti, poput Agencije za zaštitu konkurencije i Komisije za kontrolu postupaka javnih nabavki, kako ne bi kontrolisani određivao ko će biti kontrolor, kao i u pravcu izgradnje antikoruptivnih mehanizama u sistemu lokalnih javnih finansija.
