Direktor Monitorinog programa u toj nevladinoj organizaciji Vuk Maraš ukazao je da su biometrijske lične karte, po Zakonu o izboru odbornika i poslanika, uslov kako bi se birač identifikovao korišćenjem elektronskog uređaja za identifikaciju birača.
On je podsjetio da je, tokom prošlonedeljne posjete ekperata francuske kompanije Safran koja je isporučila AFIS sistem Ministarstvu unutrašnjih poslova, potvrđeno da postojeće nove lične karte crnogorskih građana nijesu biometrijske, jer ne sadrže ni jednu biometrijsku komponentu – odnosno čip sa biometrijskim podacima.
„Naime, prema opšte-prihvaćenim definicijama koje su dostupne svim građanima, kao biometrijski lični dokument smatra se onaj dokument koji u sebi sadrži čip na kojem se, u elektronskoj formi, nalazi neki od biometrijskih podataka – fotografija lica, otisak prsta ili čak i fotografija rožnjače oka“, saopštio je Maraš.
Prema njegovim riječima, unošenje biometrijskih podataka u elektronskoj formi u nečiju ličnu kartu služi prvenstveno kao zaštita od falsifikovanja tog dokumenta, prenosi Mina.
“Biometrijske podatke građana preuzimaju nadležni organi korišćenjem odgovarajuće, napredne tehnike, skladište ih u sopstvene sisteme i učitavaju na čip dokumenta, što značajno smanjuje mogućnost da se isti falsifikuje od nekog trećeg lica. Pojedine tvrdnje koje su se mogle čuti u javnosti kako takozvani MRZ kod koji crnogorska lična karta sadrži predstavlja biometrijski podatak, netačne su i radi se o elementarnom nepoznavanju problematike“, ocijenio je Maraš.
MRZ kod je, kako je pojasnio, mašinski čitljivi kod čija je primarna funkcija da ubrza obradu pasoša na aerodromima i graničnim prelazima na kojima postoji ogromna cirkulacija putnika, kao i da smanji mogućnost ljudske greške kod unosa podataka iz dokumenata, koji se prije nastanka MRZ koda radio ručno.
„Tako MRZ kod ne sadrži ni jedan od biometrijskih podataka – elektronsku fotografiju ili otisak prsta, odnosno skeniranjem MRZ koda se ne može dobiti bilo koji biometrijski podatak“, kazao je Maraš.
On smatra da je potvrda da crnogorske nove lične karte nijesu biometrijske stavila pod sumnju zakonitost predstojećih parlamentarnih izbora, ne samo u dijelu falsifikovanja ličnih karata, već i zbog činjenice da najveći broj građana, koji posjeduju samo novu ličnu kartu, a ne i pasoš, korišćenjem tog dokumenta, po Zakonu, ne bi smjeli da glasaju.
„Naime, iako danas ni jedan od bivših ministara unutrašnjih poslova od 2007. kada su nove lične karte uvedene ne spori činjenicu da se radi o dokumentu koji ne sadrži biometrijske podatke, činjenica je da je upravo Ministarstvo unutrašnjih poslova (MUP) sve ovo vrijeme varao crnogorske građane i ukupnu javnost dovodio u zabludu tvrdeći da se radi o biometrijskim ličnim kartama“, saopštio je Maraš.
On je naveo da je dovoljno izvršiti uvid u sve akte MUP-a od tog perioda do danas, od promotivnih brošura koje su korišćene da se građanima predstave nove lične karte, do raznih pravnih akata, da se vidi kako je MUP sve vrijeme insistirao na neistini da crnogorski građani imaju biometrijske lične karte.
„Ova dugogodišnja prevara MUP-a rezultirala je čak time da je Skupština, usvajanjem izmjena i dopuna Zakona o izboru odbornika i poslanika, definisala da se građani, prilikom glasanja, moraju identifikovati novom biometrijskom ličnom kartom ili pasošem“, rekao je Maraš.
Kako pojašnjava, prema članu 80 Zakona o izboru odbornika i poslanika, birač „svoj identitet dokazuje biometrijskom ličnom kartom ili pasošem“, a istim članom propisuje se i da „birač ne može glasati bez podnošenja dokaza o svom identitetu“.
„Na ovaj način, identifikacija birača putem nove lične karte nije moguća, jer se ne radi o biometrijskom dokumentu, pa samim tim postoji ogroman prostor za falsifikovanje ličnih karata. Crnogorska lična karta nema bilo kakav čip, pa samim tim ne može sadržati nijedan biometrijski podatak u elektronskoj formi, zbog čega se ne smatra biometrijskim dokumentom. Da građani lakše shvate – naša lična karta je najobičnija plastična lična karta koja ne sadrži napredne, elektronske mehanizme za zaštitu of falsifikovanja“, poručio je Maraš.
Ključni problem u cijelom slučaju je, dodao je upravo mogućnost falsifikovanja novih ličnih karata koje nijesu biometrijske.
“Takve obične plastične lične karte neuporedivo je lakše falsifikovati od biometrijskih. To u kombinaciji sa netačnim i neažurnim biračkim spiskom otvara prostor za ogomne manipulacije izbornim rezultatom i slobodnom voljom građana na predstojećim parlamentarnim izborima. Naime, ukoliko je lične karte moguće lako falsifikovati, a svjedoci smo da jeste, postoji vjerovatnoća da se na predstojećim izborima pojavi veliki broj birača fantoma, duplikata i onih koji planiraju da glasaju umjesto preminulih građana, kako bi nezakonito uticali na izborni rezultat“, zaključio je Maraš.
