Obje agencije prenose da je Komisije za sprovođenje referenduma saopštila da je na 71 odsto biračkih mjesta, 99,8 odsto građana glasalo da se 9. januar i ubuduće obilježava kao Dan RS.
Referendum je, navode svjetske agencije, održan uprkos odluci najvišeg suda Bosne i Hercegovine i zapadnom pritisku da se otkaže proces koji, kako ocjenjuju, rizikuje da raspiri etničke tenzije u toj balkanskoj zemlji.
Rojters prenosi da je policija saopštila da nijesu prijavljeni incidenti tokom glasanja, a da je vlada RS poručila da će postupati u skladu sa odlukom suda o Danu RS i izmijeniti Zakon o praznicima, ali tek poslije glasanja.
Britanska agencija navela je da je ovo bio prvi referendum otkako je 1992. godine održano glasanje o otcjepljenju od tadašnje Jugoslavije, nakon čega je uslijedio trogodišnji etnički sukob u kojem je poginulo 100.000 ljudi.
Rojters podsjeća da je 9. januar datum kada su bosanski Srbi proglasili nezavisnost od Bosne 1992. i navodi da je “time ubrzan pogubni rat u zemlji koji je bio obilježen masovnim ubijanjem, kao najkrvaviji sukob u Evropi poslije Drugog svjetskog rata”.
Britanska agencija primjećuje da je, dok su SAD i EU pozvale RS da otkaže glasanje u strahu od nestabilnosti, Rusija podržala izjašnjavanje.
I AFP navodi da je Dan Republike vezan za rat vođen 1990-ih u podijeljenoj BiH i da ostaje sporan za druge etničke zajednice u toj zemlji.
Francuska agencija ističe da je referendum ideja predsjednika RS Milorada Dodika, za koga navodi da je pozdravio veliku izlaznost i “svečanu atmosferu”, ali i da je “ignorisao zabranu Ustavnog suda BiH, neodobravanje od strane SAD i EU i rezervisanost Srbije, svog velikog saveznika”.
Datum obilježavanja praznika, 9. januar, ima ogroman emocionalni odjek u podijeljenoj Bosni i “dira u sjećanja na nacionalistički žar, traume i krvoproliće”, navodi AFP.
AP smatra da RS održavanjem referenduma rizikuje da bude podvrgnuta zapadnim sankcijama i da njeni lideri budu krivično gonjeni.
Referendumsko glasanje, navodi američka agencija, podiže tenzije i jača strahove od novih sukoba, pošto Bošnjaci i Hrvati vide referendum kao pokušaj uzdizanja srpskog regiona iznad Ustavnog suda BiH.
Prema AP-u, takođe je i “test za ozbiljniji referendum koji lideri RS najavljuju za 2018. o nezavisnosti od Bosne”.
