Direktorica Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove Vesna Daković kaže da je sistem bezbjednosti hrane u Crnoj Gori na visokom nivou i da crnogorski građani, ali i turisti, imaju u ponudi bezbjednu i kvalitetnu hranu.
Ipak, objašnjava da laička javnost često poistovjećuje pojmove “bezbjednost i “kvalitet hrane, iako je riječ o različitim kategorijama koje se ocjenjuju prema različitim parametrima.
“To su, zapravo, dvije različite kategorije koje se ocjenjuju prema različitim parametrima. Neki proizvod može biti zdravstveno bezbjedan, ali da ne odgovara definisanim parametrima kvaliteta u pogledu definisanog sastava. I obrnuto, proizvod može biti u skladu sa parametrima kvaliteta, ali da nije bezbjedan za upotrebu jer sadrži nedozvoljene supstance, višak nekih materija ili su nastale mikrobilološke promjene usljed neadekvatnog čuvanja”, objašnjava Daković.
Kada govorimo samo o segmentu bezbjednosti hrane, dodaje ona, treba imati na umu da se ona obezbjeđuje u kompleksnom lancu proizvodnje i prometa hrane “od njive, odnosno farme do trpeze”.
“Da bismo imali bezbjednu hranu neophodno je imati, prvenstveno, zdrave životinje i biljke od kojih se ta hrana proizvodi. Za taj segment je potrebno je ispoštovati mjere i uslove propisane veterinarskom i fotosanitarnom politikom. Ukoliko se obavlja prerada primarnog poljoprivrednog proizvoda, potrebno je obezbijediti higijenske uslove kroz sve faze tog procesa. To znači odgovarajuću infrastrukturu, tehnologiju, higijenu, obučene radnike, procedure samokontrole, i drugo. Hrana namjenjena za potrošača mora zadovoljiti zahtjeve za čuvanje i pakovanje hrane i naravno, pravilno deklarisanje i označavanje za informisanje potrošača”, ističe Daković.
Za bezbjednost hrane, prema propisima, ne samo u Crnoj Gori, nego i svuda u svijetu, odgovorni su proizvođači i oni koji je stavljaju na tržište.
“Da bi takav sistem funkcionisao, neophodna je kontrola svih navedenih procesa. Svaka zemlja ima svoj sistem kontrole, ali na nivou koncepta on funkcioniše na isti način: od zdravih životinja i biljaka, uz zahtjevane higijenske uslove i uslove za čuvanje hrane, dobija se kvalitetna i bezbjedna hrana za potrošače”, kazala je Daković.
Jasno poručuje da Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, posredstvom inspekcija iz sve tri navedene oblasti, kontroliše i bezbjednost hrane u cijelom lancu od proizvodnje do stavljanja na tržište, kao i hrane koja se uvozi u Crnu Goru.
“Takođe u prometu se kontroliše i kvalitet, u skladu sa pravilnicima o kvalitetu za razne vrste proizvoda. Rezultati kontrola, o kojima na mjesečnom nivou, obavještavamo javnost, daju nam za pravo da kažemo da je sistem bezbjednosti hrane u Crnoj Gori na visokom nivou i da naši građani, ali i turisti, imaju u ponudi bezbjednu i kvalitetnu hranu”, poručuje Daković.
Prema njenim riječima, iako broj inspektora koji kontrolišu bezbjednost hrane, njih 24, nije optimalan, njihovim predanim radom i zalaganjem, uz podršku kolega iz Uprave i dobru organizacaju, postignuti su izuzetni rezultati.
“Tokom juna, jula i avgusta u unutrašnjem prometu kontrolisano je 3068 objekata u kojima se priprema i prodaje hrana, pretežno privremenih. Uništeno je 16.637,5 kg raznih vrsta hrane, a vraćeno je inoisporučiocima ili je uništeno 388.565 kg hrane koja je bila namijenjena uvozu. Najvažnije je da je cijela sezona, a zahvaljujući preduzetim mjerama protekla bez slučajeva trovanja izazvanih hranom, što je jedan od parametara na osnovu kojih možemo uspješnim ocijeniti rad inspekcijskih službi tokom sezone. Ako govorimo o cijeloj godini, imam i podatak da je od početka godine do kraja avgusta prilikom kontrole uvozne hrane zabranjeno stavljanje na tržište Crne Gore 92 pošiljke, što je 919 tona razne vrste hrane koja nije odgovarala standardima kvaliteta i bezbijednosti”, kazala je Daković.
Za tri mjeseca- jun, jul i avgust izrečeno je više od 70 hiljada eura kazni.
“Tokom ova tri mjeseca, inspektori za hranu su izrekli 192 prekršajna naloga, ukupne vrijednosti 70.135 eura. Važno je da naglasimo da broj kazni i njihova naplata nijesu prioritet u ovoj oblasti. Funkcionisanje sistema bezbjednosti hrane ne počiva prioritetno na kaznenoj politici, već na informisanju, edukaciji, preventivnim mjerama. Mnogo je važnije ono što se radi u dijelu ukazivanja na nedostatke uočene kod subjekata koji posluju hranom, sa davanjem roka za njihovo otklanjanje, gdje god je to moguće. Naravno, za objekte koji nijesu ispunjavali minimum higijenskih zahtjeva automatski je data zabrana obavljanja djelatnosti”, navodi Daković.
