Istraživanja i dalje pokazuju da su Romi u izrazito nejednakom položaju

U susret 8.aprilu – Međunarodnom danu Roma, podsjećamo da je cilj obilježavanja ovog značajnog datuma podizanje svijesti o položaju ove populacije, ukazivanje na probleme sa kojima se suočava, promocija kulture, vrijednosti i apel da se stanje unaprijedi, navodi se u saopštenju Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore.

Zaštitnik ljudskih prava i sloboda Crne Gore podsjeća da sva istraživanja i dalje pokazuju da su Romi u izrazito nejednakom položaju u društvu po mnogim indikatorima.

Dostupni podaci ukazuju da je siromaštvo kod pripadnika romske i egipćanske populacije četiri do pet puta izraženije nego kod većinske populacije.

Skoro 82 odsto ove populacije u Crnoj Gori je nezaposleno, od čega 12 odsto nema prihode, dok 60 odsto prima neki vid redovne finansijske pomoći od centara za socijalni rad ili iz drugih izvora.

Dosadašnji pokazatelji stanja u obrazovanju se poboljšavaju, ali uglavnom na nižim nivoima obrazovanja.

Nizak nivo ekonomske aktivnosti, visoka stopa nezaposlenosti, te gotovo potpuna isključenost iz organa javne vlasti, karakteristike su Roma i Egipćana koje su primarno uslovljene niskom stopom opšteg i stručnog obrazovanja.

Većina ove populacije obavlja poslove u sivoj ekonomiji, dok formalno zaposleni Romi najčešće rade u komunalnim preduzećima, gradskoj čistoći, opštinskim deponijama ili se povremeno angažuju na sezonskim poslovima i javnim radovima.

Romi i Egipćani su u većini slučajeva izolovani od ostatka stanovništva i uglavnom žive u naseljima koja su odvojena od naselja sa neromskim stanovništvom, pa usljed takve fizičke odvojenosti raste i svaki vid socijalne distance i isključivanja.

Participacija u procesu donošenja odluka svodi se na neposredno glasanje prilikom sprovođenja izbora. Romi nemaju autentične predstavnike u Skupštini Crne Gore, niti u skupštinama jedinica lokalne samouprave. Ovaj problem je prepoznat u dužem period u strateškim državnim dokumentima za poboljšanje položaja romske i egipćanske populacije u Crnoj Gori.

Opšti status romske i egipćanske zajednice pokazuje da su preduzete određene mjere i aktivnosti na unaprjeđenju njihovog položaja, koje su rezultirale značajnim, ali još uvijek nedovoljnim promjenama.

Društveno okruženje i dalje nije senzibilisano na sve problem sa kojima se Romi suočavaju, stoga je potrebno podizati svijest o problemima romske zajednice, dok je država pozvana da u najvećoj mogućoj mjeri ekonomskom i socijalnom politikom podrži procese u kojima se stvaraju uslovi za bolji život Roma u Crnoj Gori.

“U očekivanju da strateški dokumenti i prateće mjere donesu vidan napredak u ostvarivanju svih prava i sloboda romske zajednice, Zaštitnik čestita 8.april, sa željom da njihovu društvenu stvarnost makar za trenutak zamijene radost i pažnja koju naši sugrađani Romi zaslužuju”, poručuje se na kraju.

B.M.