Povećan nivo pesticida u hrani domaćih proizvođača

Od početka 2020. godine do 26. maja, ispitano je 1.618 uzoraka hrane na prisutnost rezidua pesticida, od čega je kod 57 uzoraka pošiljki iz uvoza, kao i kod 24 uzoraka domaćih proizvoda, utvrđen povećan nivo rezidua pesticida, odgovorio je juče ministar poljoprivrede i ruralnog razvoja Milutin Simović na pitanje poslanika Force i potpredsjednika Skupštine Genci Nimanbegua. Simović je naveo da ovi podaci zabrinjavaju, s obzirom da je nivo rezidua pesticida povećan u domaćim proizvodima u odnosu na prethodnu godinu, te je naglasio da je u narednom periodu neophodan pojačan nadzor.

POJAČATI UNUTRAŠNJI MONITORING

“Svaki držalac bilja dužan je da vrši kontrolu bilja koje proizvodi i odgovoran je za njegovu bezbjednost, kvalitet, kao i za njegovo zdravstveno stanje sa aspekta štetnih organizama bilja i rezidua pesticida. Takođe, dužan je da vodi evidenciju o svojim zasadima, datumima tretiranja pesticidima i što je najvažnije, da ispoštuje propisani period zabrane berbe nakon tretiranja pesticidima. Ovo znači da proizvođač mora da odgovorno pratiti svaku kulturu tokom proizvodnog ciklusa, a prije njenog stavljanja na tržište”, napominje Simović.

Kada je riječ o 2020. godini, do 26. maja, navodi Simović, od ukupno 232 analizirana uzorka hrane iz domaće proizvodnje, u 24 je utvrđen povećan nivo rezidua pesticida.

“Kroz službene kontrole pošiljki hrane iz uvoza ispitano je 1.298 uzoraka, od čega 973 voća i povrća i 325 ostale hrane. Od ukupnog broja uzoraka, u 57 je utvrđeno prisustvo rezidua pesticida iznad maksimalno dozvoljenih količina. Za ove pošiljke, 377 tona zabranjeno je za stavljanje na tržište Crne Gore. Kroz program monitoringa domaće proizvodnje, ispitana su 232 uzorka, od čega 193 voća i povrća i 39 ostale hrane. Od ukupnog broja u 24 uzorka prepoznato je povećano učešće rezidua pesticida, što je procentualno više u odnosu na prošlu godinu. Novo upozorenje, nova poruka za proizvođače i nova poruka za nadležne inspekcije da pojačaju unutrašnji monitoring”, ističe Simović.

ZA TRI GODINE SPRIJEČEN UVOZ 4.600 TONA HRANE

U 2019. godini, podsjeća ministar, ukupno je ispitano 3.160 uzoraka hrane na prisutnost rezidua pesticida, prilikom čega je nepravilnost utvrđena kod sedam domaćih proizvoda.

“Kroz službene kontrole pošiljki hrane iz uvoza, ispitano je 2.947 uzoraka, od čega 2.250 voća i povrća i 697 ostale hrane. Od ukupnog broja uzoraka voća i povrća, u 66 je utvrđeno prisustvo rezidua pesticida iznad maksimalno dozvoljenih količina. Za sve ove pošiljke, ukupne težine od 1.511 tona, zabranjeno je stavljanje na tržište Crne Gore. Kroz program monitoringa domaće proizvodnje, ispitano je 213 uzoraka, od čega 155 voća i povrća i 58 ostale hrane. Od ukupnog broja, u sedam uzoraka utvrđeno je prisustvo rezidua pesticida iznad maksimalno dozvoljenih količina”, kazao je Simović.

On podsjeća i da je od 1. juna 2017. godine do 26. maja ove godine, ukupno zabranjeno stavljanje na tržište 470 pošiljki hrane iz uvoza, ukupne težine 4.600 tona.

“Za svaku pošiljku hrane koja nije odgovarala zahtjevima bezbjednosti kvaliteta, u skladu sa propisima, vršen je pojačan nadzor tog proizvoda i obavezno uzorkovanje narednih najmanje deset pošiljki. U skladu sa propisima, laboratorijska ispitivanja rezidua vrši ovlašćena akreditovana laboratorija prilikom uvoza, troškove snosi uvoznik. Prema informacijama ovlašćene laboratorije, cijena analize rezidua pesticida u jednom uzorku je ista za sve korisnike i iznosi 70 eura bez PDV To jeste trošak za male proizvođače i zato kroz monitoring pokušavamo da taj trošak prenesemo na trošak države”, pojasnio je Simović.

U APRILU ZBOG PESTICIDA UNIŠTENO VISE OD 20 T HRANE

Da je nivo rezidua pesticida povećan u hrani iz uvoza, ali i u domaćim proizvodima biljnog porijekla, pokazuju i posljednji podaci Uprave za bezbjednost hrane i fitosanitarne poslove. Prema izvještaju o radu inspekcijskih službi tokom aprila, fitosanitarna inspekcija je, zbog utvrđenih neusaglašenosti sa propisanim zahtjevima, spriječila stavljanje na tržište 112.220 kilograma proizvoda iz uvoza. Od toga je zbog povećanog nivoa pesticida pesticida zabranjen uvoz 61,16 tone hrane.

Naime, kako se navodi, zbog prisustva pesticida uništena je jedna pošiljka paprike u količini od 931 kg, jedna pošiljka jagoda u količini od 1.002 kg, te jedna pošiljka mandarina u količini od 18.973 kg.

Takođe, sa granice je zbog pesticida vraćeno devet pošiljki paprike u količini od 12.573 kg, pošiljka tikvica u količini 509 kg, pošiljka jagoda u količini od 751 kg i četiri pošiljke paradajza u količini od 26.425 kg.

Osim toga, zbog lošeg kvaliteta su uništene dvije pošiljke limuna u količini od 48.520 kg, zbog lošeg zdravlja bilja vraćena je jedna pošiljka sjemenskog krompira u količini od 1.000 kg, a za jednu pošiljku kukuruznog brašna u količini od 1.536 kg naređena je mjera u skladu sa Uredbom o informisanju.

Kada je riječ o unutrašnjoj kontroli tokom aprila, fitosanitarni inspektori uzeli su 26 uzoraka, prilikom čega su utvrđene nepravilnosti u tri slučaja.

“U tri slučaja utvrđene su nepravilnosti, a inspektori su preduzeli upravne mjere i radnje kojima se eliminiše rizik, u skladu sa principom srazmjernosti”, dodaje se u izvještaju.

SAMOKONTROLOM UTVRĐENO OSAM NEPRAVILNOSTI

Simović je naveo da je od početka godine kroz samokontrolu od strane proizvođača izvršeno ispitivanje 98 uzoraka, od čega je u osam uzoraka utvrđeno prisustvo rezidua pesticida.

“Sve pošiljke hrane iz uvoza koje nijesu ispunjavale uslove, uništene su ili vraćene isporučiocu, a svim domaćim proizvođačima izrečena je mjera zabrane berbe i ponovno ispitivanje prije stavljanja na tržište”, predočio je Simović.

Kroz redovni program monitoringa Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove za 2020. godinu, od početka godine je uzet 121 uzorak iz domaće proizvodnje i uočen je rizik od povećanog nivoa rezidua pesticida u povrću. “Na bazi toga, donijeta je odluka da se sprovede pojačan monitoring na svim registrovanim objektima sa kojih se povrće plasira distributivno-otkupnim centrima i na pijacama kroz koje je uzorkovano 111 poljoprivrednih kultura sa gazdinstava, dominantno iz Malesije i Zete, gdje je u ovom periodu godine dospjela proizvodnja” kazao je Simović.

INSPEKCIJA ZA HRANU ZABRANILA RAD TRI OBJEKTA

Inspekcija za hranu je tokom aprila vršila pojačan nadzor nad poštovanjem zakona kojim se uređuje oblast bezbjednosti i kvaliteta hrane, ali i mjera koje je donijelo Nacionalno koordinaciono tijelo za zarazne bolesti u cilju sprečavanja širenja korona virusa. Tako je unutrašnjoj kontroli izvršen nadzor u 286 objekata u kojima se vrši priprema, skladištenje i serviranje hrane, navodi se u izvještaju Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove.

Zbog utvrđenih nepravilnosti inspektori su preduzeli 36 upravnih mjera i radnji i to dva rješenja o zabrani rada lica, četiri rješenja o stavljanju van prometa i uništavanju nebezbjedne hrane, 27 ukaza o otklanjanju nedostataka manjeg rizika za čije otklanjanje je potrebno kratko vrijeme, kao i tri rješenja o zabrani rada objekata.

“U izvještajnom periodu izvršeno je i 16 kontrola izvršenja mjera naloženih u prethodnom periodu”, navodi se u izvještaju.

Kako se ističe, nepravilnosti su se uglavnom odnosile na nepostojanje opreme za pranje ruku zaposlenih, nepravilno izloženu i označenu hranu, neodržavanje opreme i sl.

“Prilikom kontrola, kako se ističe, utvrđeno je da subjekti u poslovanju hranom kao i lica koja vrše prodaju hrane na pijacama u visokom procentu postupaju u skladu sa zakonom propisanim zahtjeva i datim preporukama. Utvrđeno je da se objekti i oprema održavaju u čistom i funkcionalnom stanju i da su lica koja vrše prodaju u propisanoj radnoj i zaštitnoj odjeći. Utvrđen je određeni broj nepravilnosti koje su se najčešće odnosile na nepostojanje opreme za pranje ruku zaposlenih u neposrednoj blizini rukovanja hranom, nepravilno izloženu i označenu hranu, neodržavanje opreme u čistom i funkcionalnom stanju i sl.”, stoji u izvještaju Uprave.

Kada je riječ o kontroli hrane iz uvoza, tokom aprila od ukupnog broja pregledanih pošiljki iz uvoza, hrane neživotinjskog porijekla, zbog utvrđenih neusaglašenosti sa propisanim zahtjevima bezbjednosti, zabranjen je uvoz i stavljanje u slobodan promet jedne pošiljke u ukupnoj količini 1.980 kg (sušeni pekarski proizvod hljebne mrvice) koja je po zahtjevu uvoznika vraćena inoisporučiocu.

Što se tiče pošiljki hrane životinjskog porijekla i hrane za životinje iz uvoza koja podliježe pregledu veterinarske inspekcije u aprilu nije bilo pošiljki koje nijesu odgovarale propisanim parametrima bezbjednosti i kvaliteta, navodi se u izvještaju.

Zbog prisustva pesticida inspekcija je uništila jednu pošiljku paprike u količini od 931 kg, jednu pošiljku jagoda u količini od 1.002 kg, te jednu pošiljku mandarina u količini od 18.973 kg. Takođe, sa granice je zbog pesticida vraćeno devet pošiljki paprike u količini od 12.573 kg, pošiljka tikvica u količini 509 kg, pošiljka jagoda u količini od 751 kg i četiri pošiljke paradajza u količini od 26.425 kg.