U Reževićima gradili i doziđivali po svom nahođenju

Bivša direktorica Uprave za kulturna dobra Anastazija Miranović u dokumentu o ugroženom sakralnom nasljeđu ukazala je i na devastaciju Manastira Reževići, koji je zaštićeno kulturno dobro još od 1957. godine. Manastir Reževići (opština Budva), kako piše u dokumentu, nepokretno je kulturno dobro koje je stavljeno pod zaštitu rješenjem broj 1215, od 27. novembra 1957. godine, te stoga sve intervencije na ovom kulturnom dobru podliježu odredbama Zakona o zaštiti kulturnih dobara.

Podsjetimo, Pobjeda u nekoliko nastavaka prenosi djelove ovog dokumenta kojim je ukazano na neprihvatljivo ponašanje Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori, koja bez zazora devastira crnogorsku kulturnu baštinu.

<<<Amfilohijevi neimari ne mare za rješenja o zabrani gradnje<<<

Na osnovu neposrednog uvida u postojeće stanje kulturnog dobra (Elaborat o revalorizaciji nepokretnog kulturnog dobra Manastir Reževići, april 2013 jun 2014. godine), konstatovano je da su neposredno uz istočni zid manastirske porte (zaštićena okolina) izgradeni ekonomski objekti, koji svojim izgledom i materijalizacijom degradiraju taj prostor. Prema riječima sveštenika, privremenog su karaktera. Zona kulturnog dobra je degradirana, izgradnjom novih objekata unutar porte, kao i dogradnjom postojećih.

“Sjeverni i istočni zid objekta konaka je premazan žutom masom, koja znatno devalvira kamenu strukturu fasade. Takode, na istoj fasadi postavljeni su izlazni rashladni uredaji  Kamen u vidu obloga, postavljen na’južnom dijelu konaka, vizuelno ugrožava originalnu kamenu fasadu. Druga polovina konaka je bez novih kamenih obloga, lošije obrade fasadnog kamena sa široko izvedenim fugama. Uz dvorišni dio južne fasade drugog dijela konaka, sagradena je nova struktura stare Crkve Sv. Stefana, koja je radena u vise faza, i to zidovi i jednodijelni zvonik”, navodi se dalje u elaboratu.

Iznad apsidalnog dijela Crkve Sv. Stefana dogradena je terasa, sa koje se ulazi u zapadni dio konaka, na spratu. Na samoj terasi sazidana su tri kamena stuba (dimenzija cca 45 x 45 cm), koji svojom veličinom i gabaritima devalviraju sveukupne vrijednosti kompleksa..

Njena unutrašnjost je nestručno izvedenim radovima u potpunosti izmijenjena i degradirana,tokom gradevinskih radova, fragmenti živopisa nijesu zaštićeni, tako da je po cijeloj površini evidentan sloj cementnog maltera, kreča i drugih naslaga, nastalih tokom radova.

Takode, konstatuje se da usljed dejstva vlage evidentan je sloj buđi, koji u kontinuitetu razara malterni i bojeni sloj živopisa, tako da su ostaci živopisa u ovom dijelu krajnje ugroženi.

U elaboratu konstatovan je neprimjeren odnos i nebriga vlasnika držalaca kulturnog, dobra.

Pored ove crkvice, sa desne južne strane, sazidana je nova kamena kapija, bez vrata, lučnog otvora širine cca 120 cm, visine cca 300 cm, kroz koju se ulazi u ekonomski dio Manastira.

Daljim uvidom je konstatovano da je: „stručni tim Uprave za zaštitu kulturnih dobara sa glavnim inspektorom za zaštitu kulturnih dobara 4. aprila 2014. godine izvršio kontrolu i uvid u stanje devastaciju nepokretnog kulturnog dobra Manastir Reževići opština Budva, prilikom čega je konstatovano da je Uprava Manastira izvršila nezakonito podizanje zidanje sprata na postojećem pomoćnom objektu sa kamenom obzidom nad fasadama cca 30m2, asimetričnog obljka i potkrovlja koje ima krovnu konstrukciju u zadnjem dijelu manastirske porte (sa sjeveroistočne strane Manastira), iza Crkve Sv. Arhidakona Stefana, kao i da su nezakonito sagradili kapiju sa kupolom dimenzija cca 3m x 2,50 m (sa jugozapadne strane Manastira), čime je narušen istorijski kontekst i ambijent manastirske porte.

U porti nad ostacima sjevernog zida sa živopisom Crkve Sv. Stefana, bez saglasnosti nadležnog organa Uprave (nezakonito), sagradena je jednobrodna crkva u kamenu. Pod ove crkve je u skorije vrijeme obložen pravilno obradenim crvenim mermernim pločama, a u unutrašnjosti uvedena je voda, struja i instalacije. Unutrašnjost crkve je malterisana i okrečena. Ostaci živopisa na originalnom sjevernom zidu Crkve Sv. Stefana nakon izgradnje novog objekta su u lošem stanju.

Evidentirana su potklobučenja fresko maltera, erodiranje odredenih površina živopisa, kaverne. Prisutne su i naslage soli, nastale usljed izgradnje objekta i uticaja cementnog veziva na tkivo fresko maltera.