Vesna Bratić potrošila 170 miliona eura za plate, što je 80 odsto budžeta četiri ministarstva

Četiri ministarstva moraće da ispravljaju greške bivšeg Ministarstva prosvjete, nauke, kulture i sporta (MPNKS) iz perioda dok je na čelu ovog resora bila Vesna Bratić, imajući u vidu da je Državna revizorska institucija (DRI) dala duplo negativno mišljenje u reviziji finansijskog izvještaja i poslovanja.

“U cilju otklanjanja utvrđenih nepravilnosti, vrhovna državna revizija izdala je 22 preporuke i to četiri na finansijsko izvještavanje i 18 na pravilnost poslovanja pravnim sljedbenicima Ministarstvu prosvjete (MP), Ministarstvu kulture i medija (MKM), Ministarstvu sporta i mladih (MSM) i Ministarstvu nauke i tehnološkog razvoja (MNTR)”, kazao je Pobjedi senator dr Branislav Radulović koji je rukovodio revizijom.

Kolegijum Radulovića i senatora Nikole N. Kovačevića stava je da finansijski izvještaj za 2021. godinu ne daje istinit i objektivan prikaz prihoda i rashoda, a da greške imaju materijalan i prožimajući efekat. Zbog toga, ali i kršenja više zakona, izvještaj će, osim Ministarstvu finansija (MF) i nadležnom skupštinskom odboru, biti dostavljen i Vrhovnom državnom tužilaštvu.

MPNKS je prekršilo pravilnik o načinu sačinjavanja i podnošenja finansijskih izvještaja budžeta, državnih fondova i lokalnih samouprava jer je prikazalo i svoje i prihode i izdatke javnih ustanova.

U izvještaju je pogrešno prikazana isplata javnim ustanovama od 7,6 miliona eura, pa je prezentovana kao plaćanje usluga, a ne kao transfer institucijama, kako je moralo biti. Pogrešno je, umjesto kao sopstveni, prikazan kao namjenski, prihod od 1,67 miliona eura od djelatnosti i usluga javnih ustanova iz ove oblasti.

U izvještaju nije prikazano 1,34 miliona eura koje se odnose na objedinjavanje javnih nabavki koje je Uprava za katastar i državnu imovinu realizovala za potrebe MPNKS-a.

NEZAKONITOSTI

MPNKS je javnim ustanovama isplatilo 3,8 miliona eura na osnovu njihovih zahtjeva, ali bez validne dokumentacije, čime je prekršeno uputstvo o radu državnog trezora. Tokom prošle godine iz budžeta za otpremnine i ostale naknade isplaćeno je skoro 450.000 eura za pomoć zaposlenima, iako je taj iznos trebalo da bude planiran i isplaćen sa pozicije transfera za jednokratne socijalne pomoći. Iz ostalih naknada za otpremnine zaposlenima je plaćeno 65.500 eura, a iz budžeta za nagrade na državnim takmičenjima 62.900 eura nije adekvatno dokumentovano.

Umjesto sa računa za transfere institucijama iz budžeta za konsultantske usluge od 900,7 hiljada eura isplaćeno je skoro 750.000 eura za naučno istraživačke projekte i stipendije, čime je prekršen Zakon o budžetu. Konkurs za sufinansiranje projekata za zaštitu kulturnih dobara raspisan je prije nego je i donijet program zaštite i očuvanja, i to u razmaku od pet mjeseci, čime je prekršen zakon koji propisuje da se sredstva koriste u skladu sa programom.

Revizorima nijesu dostavljeni izvještaji o realizaciji projekata iz kulturno-umjetničkog stvaralaštva, pa se nije moglo ni utvrditi da li je MPNKS uopšte kontrolisao njihovu realizaciju.

SPORNE ISPLATE

Kod više od polovine zaposlenih obuhvaćenih uzorkom, revizori su utvrdili da podatak o dužini radnog staža u rješenjima o platama na osnovu kojeg im je obračunato uvećanje za minuli rad, nije isti kao u radnoj knjižici. Polovina rješenja o otpremnini obuhvaćenih uzorkom, na osnovu kojih je isplaćeno 193,6 hiljada eura, pozivala se na granski kolektivni ugovor koji predviđa pravo na 20 obračunskih vrijednosti koeficijenta, a druga polovina na odluku po kojoj im pripada 14 obračunskih vrijednosti.

U više navrata prekršen je i Zakon o radu, jer je MPNKS zaključivalo ugovore o dopunskom radu bez podataka o načinu obavljanja posla i radnom vremenu, dok se iz konsultantskih ugovora nije moglo utvrditi da li je riječ o ugovorima o djelu ili o privremenim poslovima, jer sadrže elemente oba, dok su neki od njih zaključivani i retroaktivno. Ovi ugovori sklapani su za sistematizovana radna mjesta, a nije bilo dokaza o njihovim rezultatima rada.

Propušten je rok za donošenje akta u vezi raspodjele sredstava Fonda za podršku talentima, te prekršen Zakon o državnoj imovini, jer u evidenciji MPNKS nije bilo podataka o objektima koje koristi. Komisiji za popis nije određen rok za završetak posla, a revizori su utvrdili i da nijesu izdavani putni nalozi za službena vozila niti je poznato da li se potrošnja goriva uopšte kontrolisala.

Resor Vesne Bratić kršio je i Zakon o javnim nabavkama, pa je 66,3 hiljade vrijednih nabavki za kompjutere, održavanje IT sistema, hranu i piće, štamparske usluge, telefone i higijenu prošlo mimo elektronskog sistema javnih nabavki. Jednostavne nabavke su se sprovodile za kancelarijsku i kompjutersku opremu, te telefonske usluge ukupne vrijednosti 28,5 hiljada eura, iako je MPNKS bio dužan da sprovodi centralizovane nabavke.

Mimo Zakona o unutrašnjim kontrolama u javnom sektoru, MPNKS je angažovalo privatnu firmu za reviziju Uprave za sport i mlade, iako je to trebalo da bude interni posao. Oglušivanje na presudu po kojoj je tužiteljka, nakon ukidanja organa, trebalo da bude raspoređena na drugo radno mjesto, rezultiralo je, osim štete zbog neisplaćenih zarada, sudskim i troškovima kamata.

Revizori su utvrdili da javne ustanove kasne sa plaćanjem računa za struju, iako su dužne da ih izmiruju u roku. Osim toga, prekršile su i Zakon o budžetu, jer MF-u nijesu dostavile plan sopstvenih prihoda i rashoda, kojima mogu raspolagati samo uz njihovu saglasnost i obavještavanje MPNKS. Iako je strateški dokument o razvoju kulture istekao krajem 2020. godine, novi, kojim je trebalo da budu predviđene aktivnosti za zaštitu i očuvanje kulturne baštine, nije pripremljen.

Finansije

MPKNS je tokom mandata Bratić raspolagalo sa 219,2 miliona eura, a javne ustanove su van konsolidovanog računa trezora prihodovale preko 19 miliona eura, čime su finansirale izdatke, iako od resora i MF nijesu imale saglasnost za to. Od toga im je iz budžeta pripalo 217,7 miliona, od donacija 372,7 hiljada, iz IPA projekata 61,3 hiljade, od namjenskih prihoda milion, a od sopstvenih prihoda 7,8 hiljada eura. Od toga je gotovo 80 odsto, odnosno 170,8 miliona eura otišlo na plate i poreze i doprinose.

Analizirajući rashode za materijal za koje je potrošeno 7,8 miliona eura, na uzorku od skoro četiri miliona, revizori su utvrdili da je 2,8 miliona eura isplaćeno javnim ustanovama bez adekvatne dokumentacije. Isto je utvrđeno i za putovanja, reprezentaciju, komunikacione i usluge prevoza, te konsultantske i advokatske usluge za koje je isplaćeno 4,5 miliona eura, pa je na uzorku od 2,4 miliona, više od pola, 1,5 miliona, transferisano javnim ustanovama bez validne dokumentacije.

Ovo je dio razloga zbog kojih će ministarstva prosvjete, kulture i medija, sporta i mladih, te nauke i tehnološkog razvoja do 21. oktobra morati da dostave plan DRI-ju, a da ih do 21. marta iduće godine izvijeste o realizaciji preporuka.