Zašto pomjeramo časovnike unazad i unaprijed?

Posljednjeg vikenda u oktobru pomjeramo časovnike unazad i tako se, svake godine, vraćamo na zimsko, prirodno računanje vremena. To je zato što svakog posljednjeg vikenda u martu pomjeramo sat u suprotnom smjeru i koristimo takozvano ljetnje vrijeme. Zašto ih uopšte i pomjeramo?

Sistem pomjeranja časovnika, koristi se kako bi se što bolje iskoristilo dnevno svjetlo. Cijela ideja zasniva se na okolnosti da u januaru sunce izlazi oko osam časova, a zalazi oko 16, dok u julu, kad je dan znatno duži, izlazi prije pet, a zalazi poslije 21 časova.

Budući da ljudi svoje dnevne aktivnosti započinju u isto vrijeme tokom cijele godine, obično oko sedam časova, sredinom ljeta se tako “gubi” skoro dva časa dnevnog svjetla.

Ni danas ne postoji jedinstven, planetarni sistem prelaska na dogovoreno vrijeme i države to obično rješavaju lokalno – uglavnom se tokom izabranog vikenda časovnici pomjeraju za jedan sat, ali je u nekim zemljama taj pomjeraj samo pola sata. U Evropi, bez Islanda i Rusije, postoji takozvano evropsko ljetnje računanje vremena, koje se ukazno koristi i u Crnoj Gori.

Sistem se koristi tek oko sto godina, od 1916. godine, ali izazvao je žestoke polemike u nekim zemljama, kao što su Rusija i Sjedinjene Države, koje su često mijenjale sistem koji koriste.

Zbog pomjeranja sata popodneva imaju više dnevnog svjetla nego prijepodneva, ljudi svoje aktivnosti obavljaju po danu pun sat duže, zbog čega su uglavnom i srećniji.

No, to nije jedini razlog. Neke analize u SAD pokazuju da se pomjeranjem časovnika štedi između 500 miliona i milijardu dolara godišnje.

Uz više dnevnog svjetla, trgovački lanci i ugostitelji ostvaruju bolji promet, dok istovremeno raste broj sportskih aktivnosti i turističke organizacije bilježe dodatan prihod.

Zanimljivo je i da se broj saobraćajnih nesreća smanjuje za oko jedan odsto, što se objašnjava dužim periodom bolje vidljivosti.

Uz to, manje energije se troši na osvjetljenje i grijanje, čime se tokom dužeg perioda, postižu energetske uštede između 0,5 i 1 odsto.

U međuvremenu, poslanici Evropskog parlamenta, pozivajući se na sve više dokaza o negativnom uticaju pomjeranja sata dva puta godišnje, traže promjenu evropske direktive i ukidanje ljetnjeg računanja vremena, rekao je češki evroparlamentarac Pavel Svoboda.

<<<Evropski poslanici traže ukidanje ljetnjeg računanja vremena<<<

“Naučna istraživanja su pokazala da 20 odsto populacije pati od zdravstvenih problema zbog mijenjanja sata”, rekao je Svodoba, lider neformalne radne grupe evroposlanika okupljene oko te inicijative.

Svoboda je kazao da je ljetnje računanje vremena uvedeno da bi se uštedjela energija, ali da taj cilj nikada nije ispunjen.

On je dodao da je istraživanje jasno pokazalo da je ukidanje promjene vremena korisno za 510 miliona građana.

Radnu grupu čini preko 70 poslanika Evropskog parlamenta iz svih osam političkih grupa. Oni su naveli da predlog ima snažnu podršku među zemljama članicama EU, kao i da je Poljska već učinila prve zakonske korake u tom smjeru.

Svoboda je rekao da će ta neformalna radna grupa za ukidanje ljetnjeg računanja vremena dati predlog rezolucije koja traži od Evropske komisije da njen predlog zvanično uputi predlog evropskim poslanicima.