Elektromreža Srbije tvrdi da im se isplatila kupovina akcija CGES-a

Benefite od energetskog kabla, kojim su povezane Crna Gora i Italija, osjetile su i države regiona, koje preko naše zemlje mogu ponuditi višak električne energije Evropi. Kompanija Elektromreža Srbije je otišla i korak dalje, kupujući 2015. godine deset odsto akcija Crnogorskog elektroprenosnog sistema koji je sa italijanskom firmom Terna realizovao projekat povezivanja Crne Gore i Italije podmorskim energetskim kablom. Kupovina akcija, kako kažu u Elektromrežama Srbije za Dnevne novine, i te kako se pokazala isplativom.

“Sa ove vremenske distance, možemo reći da se potvrdilo ono u šta smo vjerovali i što smo na osnovu svih proj ekcij a i očekivali kupovina akcija CGES-a bila je dobra odluka u svakom smislu poslovnom, strateškom i finansijskom”, saopšteno je iz Eletromreža Srbije, na čijem je čelu Jelena Matejić.

Kako su istakli iz Elektromreža, projekat energetskog povezivanja Crne Gore i Italije, značajan je i za Srbiju jer je u tijesnoj međuzavisnosti sa relizacijom Transbalkanskog koridora za prenos električne energije, čija prva faza podrazumijeva izgradnju prekograničnih dalekovoda između Srbije i Rumunije, kao i između Srbije, Bosne i Hercegovine i Crne Gore, kao i internih dalekovoda preko teritorija Srbije i Crne Gore.

“Podmorski kabl između Crne Gore i Italije, zajedno sa Transbalkanskim koridorom za prenos električne energije, čini kičmu povezivanja prenosnih sistema u regionu Balkana i Italije, i od suštinske je važnosti ne samo za operatore prenosnog sistema i ekonomije država na čijoj se teritoriji nalazi i za region u cjelini, već je i od panevropskog značaja”, objasnili su u Elektromrežama.

Kabl, kako dodaju, omogućava izvoz energije iz obnovljivih izvora sa područja Balkana u Italiju i obrnuto, a takođe i jačanje regionalne sigurnosti napajanja, kao i privlačenje investicija u sektor proizvodnje električne energije iz obnovljivih izvora.

“Izgradnja podmorskog kabla predstavlja korak bliže povezivanju tržišta Balkana i Zapadne Evrope i kreiranju integrisanog evropskog tržišta energije. U tom smislu, Srbija i EMS kao kompanija će, s obzirom na geografski imati finansijsku korist od tranzita električne energije, a takođe i koristi koje su posljedica pouzdanijeg i sigurnijeg rada prenosnog sistema”, ocjenjuju u Eletromrežama Srbije.

Na pitanje Dnevnih novina da li planiraju kupovinu dodatnog paketa akcija Crnogorskog elektroprenosnog sistema u Elektromrežma Srbije ističu da ne žele ništa da objelodanjuju prije vremena.

“Držimo se stava da poslovne odluke ovog tipa ne objelodanjujemo prije vremena. Svakako, hvala na interesovanju, a javnost će biti blagovremeno obaviještena ukoliko do takve odluke dođe”, zaključili su u ovoj kompaniji.

Energetski kabl pušten je u rad sredinom novembra prošle godine. “Energetski most” je potpuno nevidljiv, zato što je podmorski i podzemni na svom zemaljskom dijelu, koji u dužini od 445 kilometra povezuje energetske stanice Ćepagati, u provinciji Peskara i Lastvi, u Opštini Kotor, inženjerska izvrsnost inovacije i tehnologije u međunarodnim razmjerama. Energetska veza jednosmjerne struje omogućuje dvjema zemljama da razmjenjuju energiju u oba smjera, inicijalno u kapacitetu 600 MW, a potom 1200 MW, kada će biti realizovan i drugi kabl, koji je predviđen u sljedećim godinama.

Cjelokupna vrijednost projekta procijenjena je na oko 1,1 milijardi eura.

Ovo je najduža podmorska visokonaponska konekcija Terne, na 423 kilometara u podmorju Jadrana, na najvećoj dubini od 1.215 metara, na koje se nadovezuju 22 kilometara podzemnog kabla, 16 kilometara u Italiji (od tačke izlaska na obali do stanice u Cepagatti) i 6 km u Crnoj Gori (od Rta Jaz do stanice u Kotoru).

Energetske stanice u Cepagatti i Kotoru predstavljaju primjer tehnološke i inženjerske izvrsnosti u oblasti energetike i građevinarstva i svjetski vrh za rješenja u oblasti elektrotehnike, sa posebnošću da imaju konvertor energije, najveće snage, koji je Terna do sada realizovala.

Ova interkonekcija rezultat je višegodišnjeg rada visokokvalifikovanih i specijalizovanih profesionalaca, koja je uključila ukupno 124 preduzeća (80 u Italiji i 44 u Crnoj Gori) na gradilištu otvorenom 2012 godine. Podmorski kablovi položeni su u Jadranskom podmorju u tri različite kampanje koje su se desile između 2015. i 2017. Razmjena energetskih tokova u oba smjera omogućiće diverzifikaciju nabavki, pojačaće pouzdanost, efikasnost i sigurnost, održivost životne sredine i izdrživost mreže dvije stane Jadrana, te omogućiti punu iskorišćenost proizvodnog potencijala iz obnovljivih izvora, dostupnih u Italiji i u regionu Balkana.

Interkonekcija Italija Crna Gora, rezultat pouzdane bilateralne saradnje u oblasti energetike zasnovane na dva međudržavna sporazuma, potpisana 2007. i 2010 smatra se od strateške važnosti za integrisanje energetskih tržišta na kontinentalnom nivou. Ova infrastruktura je zbog toga uvrštena u “Projekte od opšteg interesa” (PCI) od Evropske unije, koja je 2008. godine i kofinansirala studije izvodljivosti u okviru programa podrške prioritetnim energetskim infrastrukturama “Trans-European Network” (TEN), u saradnji sa Evropskom bankom za obnovu i razvoj (EBRD), koja je finansirala cost-benefit analizu crnogorskog dijela.

Projekat uvećava na 26 linije prenosa sa inostranstvom, kojim upravlja Terna i dozvoljava Italiji da pojača ulogu prenosnog čvorišta EU i Mediterana.

Za Crnu Goru i za region, radi se o prvoj interkonekciji jednosmjerne struje, koja predstavlja doprinos učvršćivanju energetske nezavisnosti države i cjelokupnog regiona. Ova strateška infrastruktura predstavlja mogućnost za ekonomski razvoj Crne Gore: naime podržava završetak plana pojačavanja i modernizacije nacionalne prenosne mreže; čini je spremnom za izazove godišnjeg porasta energetske potražnje od dva odsto; povećava i poboljšava nivo sigurnosti i pouzdanosti snabdijevanja korisnika.

Crna Gora dobija ulogu prenosne energetske platforme zemalja istoka i zapada, kroz interkonekciju sa prenosnim sistemima BiH, Srbije, Kosova, Albanije, a preko Srbije sa Bugarskom i Rumunijom a sa druge strane sa Italijom, odnosno sa EU.

“Kupovina akcija CGES-a bila je dobra odluka u svakom smislu poslovnom, strateškom i finansijskom”, saopšteno je iz Eletromreža Srbije

Crna Gora ima značajne prihode po osnovu 20 odsto udjela CGES-a u ukupnom kapacitetu kabla. Kroz veću iskorišćenost400 kV mreže, smanjeni su gubici u prenosu, a povećan nivo tehničke otpornosti energetskog sistema. U konačnom, prihodi od tranzita i zakupa prenosnih kapaciteta utiču na smanjenje troškova korisnika prenosnog sistema. Ovaj projekat pruža znatno veći kapacitet, sigurnost i pouzdanost prenosne mreže.