Hoće li EU tražiti od Crne Gore uvođenje vlastite valute?

Država koja želi da se učlani u EU, najmanje dvije godine prije učlanjenja u monetarnu uniju mora održati stabilnost nacionalne valute u odnosu na euro. Ovo otvara pitanje nacionalne valute u odnosu na euro. Ovo otvara pitanje hoće li se od Crne Gore zahtijevati uvođenje vlastite valute, da bi se ispunio ovaj kriterijum, kazala je Zdenka Popović, poslanica Demokratske Crne Gore

Crna Gora je na Međuvladinoj konferenciji u Luksemburgu otvorila Pregovaračko poglavlje 17 koje se odnosi na ekonomsku i monetarnu uniju.

Prijedlog pregovaračke pozicije Crne Gore za Poglavlje 17 dostavljen je Evropskoj komisiji 11. maja 2017. godine i očekivanja Vlade su bila da će se Poglavlje 17 otvoriti do kraja 2017. godine.

“Dakle, sa zakašnjenjem od skoro 14 mjeseci zvanično je otvoreno Poglavlje koje se odnosi na ekonomsku i monetarnu uniju. Postavlja se pitanje kakav će biti odnos Evropske komisije, Evropska centralna banka i institucije koja se bavi ekonomijom svih članica EU (ECOFIN) prema Crnoj Gori kada je u pitanju monetarna politika i da li će  Brisel dozvoliti korišćenje eura kao valute državi koja nije članica Evropske monetarne unije i članica EU”, kazala je Popović.

Podsjeća da je Crna Gora još 2002. godine izvršila konverziju njemačke marke u euro, prije nego što je ECOFIN donio odluku da se zabranjuje unilateralno uvođenja eura u monetarni sistem neke dražve koja nije članica EU.

“EU nije mogla spriječiti jednostrano uvođenje eura iz razloga što je euro globalna valuta kojom se trguje i nemoguće je zabraniti bilo kome da kupi euro, kao u ostalom, bilo koju drugu robu”, navela je Popović.

Međutim, ističe ona, prema EU pravilima, da bi jedna država mogla koristiti euro kao svoju valutu mora da bude članica EU i da poštuje sve kriterijume Ugovora iz Mastrihta.

“Tek nakon toga država može da uđe u Evropsku monetarnu uniju. Dakle, enigma je šta će odlučiti Evropska komisija, Evropska centralna banka i ECOFIN od dana otvaranja Pregovaračkog poglavlja 17. Ono što je jasno je da Crna Gora ne ispunjava ni jedan uslov kada je u pitanju vođenje monetarne politike, posebno korišćenje eura kao spostvene valute”, navodi Popović.

Podsjeća da nismo članica Evropske monetarne unije koja podrazumijeva-jedinstvenu valutu članica, jedinstvenu monetarnu politiku koju vodi Evropska centralna banka, koordinaciju među državama članicama u formiranju ekonosmkih politika, koordinaciju fiskalne politike kroz ograničavanje javnog duga i budžetskog deficita.

“Ono što čeka Crnu Goru je potpuno poštovanje kriterijuma iz Mastrihta, jer je to osnovni uslov za ulazak Crne Gore u Evropsku monetarnu uniju, a to onda otvara prostor da se dijalogom sa EU razriješi pitanje korišćenja eura. Kriterijuma iz Mastrihta podrazumijevaju: visok stepen stabilnosti cijena; održivo stanje javnih finansija; stabilnost kamatnih stopa na dugoročne vladine obveznice; budžetski deficit ne smije biti viši od tri odsto BDP-a, a javni dug ne viši od 60 osto BDP-a. Najproblematničniji uslov je da država koja želi da se učlani u EU, najmanje dvije godine prije učlanjenja u monetarnu uniju mora održati stabilnost nacionalne valute u odnosu na euro. Ovo otvara pitanje nacionalne valute u odnosu na euro. Ovo otvara pitanje hoće li se od Crne Gore zahtijevati uvođenje vlastite valute, da bi se ispunio ovaj kriterijum”, zaključila je Popović.