Osnivanje instituta za održive tehnologije na prostoru Jugoistočne Evrope bilo bi velika prekretnica za ekonomiju i privredu zemalja tog regiona, saopštila je ministar nauke Sanja Damjanović.
„Inicijativa za osnivanje međunarodnog naučnog instituta predstavlja jedinstvenu priliku da se ujedini naučna i istraživačka zajednica regiona, što bi rezultiralo povećanju konkuretnosti prilikom apliciranju za EU grantove“, kazala je Damjanović u Beogradu na Ministarskom sastanku Upravljačke platforme za istraživanje i inovacije za zemlje Zapadnog Balkana.
Ona je, u okviru sesije pod nazivom Razvoj regionalnih centara izvrsnosti i infrastrukture – unaprijeđenje saradnje između nauke i privrede, učesnike sastanka detaljnije upoznala sa Inicijativom za osnivanje međunarodnog naučnog instituta za održive tehnologije na prostoru Jugoistočne Evrope i budućim koracima u cilju njene realizacije.
Damjanović je govorila i o tekućim aktivnostima na pripremi Concept Studies, odnosno tehničke specifikacije za dvije opcije instituta: Synchrotron Light Source, koja omogućava istraživanja iz raznih oblasti kao što su biologija, hemija, farmakologija, ekologija, geologija i inženjering, sa širokom primjenom u raznim granama industrije, i Hadronska kancer terapija i istraživanja u biomedici.
Ministri regiona su konstatovali da bi slabosti naučnih i inovacionih sistema u zemljama regiona, koje je predstavila ekspert Lisa Cowey u okviru izlaganja o preliminarnim rezultatima studije pod nazivom Istraživački kapaciteti na Zapadnom Balkanu’, mogle biti otklonjene realizacijom takvog regionalnog projekta.
Damjanović je predstavila i buduće korake, neophodne da bi se Inicijativa transformisala u regionalni projekat. Prvi korak u tom pravcu predstavlja svečano potpisivanje Deklaracije o namjeri kojom se izražava saglasnost zemalja sa Inicijativom za osnivanje međunarodnog instituta na Ministarskoj konferenciji u CERN-u krajem oktobra.
Iz Ministarstva nauke su saopštili da se važnost Upravljačke platforme ogleda u pružanju kvalitetnih smjernica zemljama Zapadnog Balkana u cilju napredovanja u Evropskom istraživačkom prostoru (ERA). Uz to, Platforma djeluje kao centar za koordinaciju zemalja u vezi sa pitanjima o Okvirnom programu EU za istraživanje i inovacije – Horizontu 2020, prati napredak regionalnih strategija u oblasti nauke i pomaže u razmjeni najboljih praksi između EU i zemalja Zapadnog Balkana.
Crnogorska delegacija je u srijedu,pPrvog dana učešća na sastanku, predstavila napredak u oblasti istraživanja i inovacija u periodu od juna prošle do istog mjeseca ove godine, tokom kojeg se posebno osvrnula na aktivnosti na pripremi strateških dokumenata, odnosno strategija naučnoistrživačke djelatnosti do 2021. godine i pametne specijalizacije do 2022. godine, Inicijativu za osnivanje međunarodnog naučnog instituta za održive tehnologije na prostoru Jugoistočne Evrope, unaprijeđenje učešća u Horizontu 2020, novi program internacionalizacije – udruživanje sa krupnim infrastrukturama i početne aktivnosti na uspostavljanju centralne jedinice Naučno-tehnološkog parka u Podgorici.
Iz Ministarstva je objašnjeno da su najvažnije teme Ministarskog sastanka, koji završava danas, vezane za jačanje istraživačkog i inovacionog kapaciteta u zemljama Zapadnog Balkana i povećanje učešća regiona u Horizontu 2020.
Direktor u Generalnom direktoratu za istraživanje i inovacije Evropske komisije, Kristina Ruso, informisala je učesnike da je Komisija opredijelila oko 30 milijardi eura za pozive u H2020, čije se objavljivanje očekuje krajem oktobra.
Damjanović je govorila i u okviru panela pod nazivom Istraživački kapaciteti na Zapadnom Balkanu i predstavila preduzete aktivnosti u cilju povećanja učešća Crne Gore u Horizontu 2020, prije svega reorganizaciju sistema nacionalnih kontakt osoba i predstavnika u programskim odoborima u H2020, s fokusom na aktivno i pravovremeno djelovanje NCP-a, neophodnost stvaranja dobrih mreža i partnerstva u H2020.
Ona je kazala da je posebno važno donošenja Radnog programa za naredni trogodišnji period za oblast Širenje izvrsnosti i učešća u H2020 i podršku EK zemljama regiona u tom kontekstu.
Učesnici sastanka imali su priliku da se upoznaju sa H2020 projektom ANTARES novosadskog instituta BioSens, namijenjenog stvaranju evropskih centara izvrsnosti u naučnim istraživanjima.
Bravo ministarko.