Evropa mora znatno povećati investicije ako želi da održi korak sa konkurencijom i ostvari ciljeve nulte neto emisije, kako pokazuje Izvještaj Evropske investicione banke (EIB) o investicijama za 2022–2023. godinu. Raskorak u proizvodnim investicijama između Evropske unije (EU) i Sjedinjenih Država iznosi skoro 2% (dva odsto) BDP, a to zaostajanje traje više od deset godina.
Izvještaj EIB pokazuje da je udio preduzeća koja se bave inovacijama prošle godine opao u poređenju sa 2021. godinom. Kao glavne faktore koji ograničavaju investicije firme su navele neizvjesnost, nedostatak stručne radne snage i visoke troškove energije.
Podaci iz istraživanja pokazuju da su preduzeća u EU manje sklona inoviranju, transformisanju ili usvajanju novih tehnologija nego američka. Taj raskorak traje već dugo, a naročito je pogoršan pandemijom. Nedovoljno investiranje u inovacije, kao i u mašine i opremu, moglo bi dugoročno da ugrozi konkurentnost Evrope.
„Budućnost Evrope zavisi od naše sposobnosti da se transformišemo i prihvatimo digitalnu i zelenu tranziciju. To iziskuje odlučno investiranje, kako u javnom tako i u privatnom sektoru. Međutim, ispostavlja se da je neizvjesnost izazvana nepredvidivim političkim i tržišnim uslovima prepreka donošenju investicionih odluka”, rekla je Debora Revoltela, glavni ekonomista EIB.
„Priliku za zelenu tranziciju ne smijemo propustiti. Evropa može iskoristiti svoj vodeći položaj kada je riječ o inovacijama u zelenim tehnologijama i trebalo bi još više da koristi potencijal jedinstvenog tržišta EU, smanjujući administrativne prepreke za investicije i rješavajući probleme sa nedostatkom određenih struka.”
Globalna konkurencija u vezi sa zelenim tehnologijama se zaoštrava, naročito nakon donošenja američkog Zakona o smanjenju inflacije i povećanim aktivnostima Kine u ovoj oblasti. Evropa je do sada bila lider u zelenim inovacijama, ali bi morala da nastavi da taj položaj učvršćuje kroz mogućnosti koje pruža njeno jedinstveno tržište.
“Za to su potrebni jasni regulatorni okviri, jednaki uslovi učešća za sve, ulaganje u vještine, kao i maksimalna iskorišćenost udruženih efekata investicionih aktivnosti u javnom i privatnom sektoru. Kada je riječ o patentiranju zelenih tehnologija, Evropa je najjača u oblasti saobraćaja, pametnih mreža i energije vjetra”, navodi se u Izvještaju Evropske investicione banke.
Zelene investicije preduzeća napredovale su u 2022. godini, nakon pada tokom pandemije.
Kada je riječ o pokretačima ovakvih investicija, analiza EIB ukazuje da administrativne prepreke i neizvjesnost mogu u izvjesnoj mjeri prevagnuti nad podsticajima.
“Među opštinama koje je anketirala EIB, 69 odsto je izjavilo da im nedostaju vještine za procjenu životne sredine i klime, koje su potrebne za dalji razvoj zelenih investicija. Vlade moraju sačuvati i ojačati podsticaje za stvaranje održivog, integrisanog jedinstvenog tržište, dobro zaštićenog od poremećaja, uz istovremeno donošenje politika kojima se smanjuje neizvjesnost i preduzećima omogućuje da investiraju”, zaključuje se u Izvještaju EIB-a.
