Crna Gora je prepoznala značaj razvoja zasnovanog na znanju i inovacijama, te posebnost uloge startap zajednice, pa u skladu sa tim reformisala, kako institucionalni, tako i programski okvir za inovacije i omogućila poseban set podsticaja za obavljanje inovacione djelatnosti, poruka koju je poslala v. d. generalne direktorice Direktorata za digitalnu ekonomiju i tehnološki razvoj u Ministarstvu ekonomskog razvoja (MER) Marijeta Barjaktarović Lanzardi, u kontekstu realizacije aktuelnog predakceleracijskog startup programa BoostMeUp, na kom je ministarstvo jedan od partnera.
Kako su naveli iz MER, Crna Gora se u oblasti politike inovacija opredijelila za koncept pametne specijalizacije (S3), čime je ona postala ključni element ekonomske politike.
“U tom kontekstu BoostMeUp program predstavlja prvi stepen podrške razvoju inovativne ideje, na koji se nadovezuju drugi instrumenti. Predakceleracijski program ima za cilj da osnaži startap zajednicu, stimuliše generisanje inovativnih ideja i time dugoročno utiče na razvoj ekonomije zasnovane na znanju i inovacijama”, pojasnili su iz resora.
“U tom smislu, rezultati programa u prethodne dvije godine opravdali su naša očekivanja, a tome u prilog ide činjenica da su neki od njih već postali spremni za nastavak finansiranja, dobitnici su brojnih takmičenja za startapove i privukli su pažnju investitora”, kazala je Barajaktarović Lanzaradi.
BoostMeUp program, kako se navodi, treba da ukaže da li je neka ideja inovativna ili ne i osnaži neformalne i formalne startap timove u smislu jačanja kapaciteta za razvoj ideje i približavanje tržištu.
“Na tom putu kao neki od najvećih izazova, prema ocjenama ministarstva, ističu se nedostatak vještina poput preduzetničkih, vještina prezentacije i pregovaračkih vještina; zatim nedostatak iskustva u razvoju startap-a, nedovoljno jaki kontakti sa ekspertima i sl”, istakli su iz MER.
Jedna od ključnih karika za prevazilaženje tih izazova, prema njihovim riječima, je “saradnja države i privatnog sektora, koja se između ostalog ogleda i u kreiranju seta podsticajnih mjera”.
“Podsticajne mjere za inovacije su jedna od konkretnih inicijativa kojom se stimuliše razvoj startapova u Crnoj Gori i to putem poreskih olakšica, za njih posebno značajnih u domenu oslobađanja od poreza na dohodak fizičkih lica i prireza na porez, kao i doprinosa za obavezno socijalno osiguranje. To je direktan podsticaj jačanju startap timova i zapošljavanju. Takođe, porez na dobit pravnih lica koji može ostvariti investitor koji ulaže u startap, svojevrstan je podsticaj za njihov dalji razvoj”, izjavila je Barjaktarović Lanzardi.
Dodaju da dosadašnji napori na kreiranju adekvatnog institucionalnog okvira rezultirali su odlukom Savjeta za inovacije i pametnu specijalizaciju kojom se zvanično i uspostavila nova arhitektura sistema inovacija i pametne specijalizacije u decembru 2021. godine, čime je Crna Gora postala prva zemlja Zapadnog Balkana koja je uskladila nacionalni okvir sa preporukama EU.
“Predakceleracijski program „BoostMeUp” predstavlja nacionalnu platformu u okviru kog se najbolji crnogorski startup-ovi razvijaju i lansiraju na tržiše. U toku je glavni programski segment – razvoj ideja kroz mentorske sesije i module koje deset odabranih timova savladavaju radeći sa eminentnim regionalnim i međunarodnim eskepertima”, dodaje se.
Vodeći partner na programu je Inovaciono preduzetnički centar „Tehnopolis”, a partneri su Naučno-tehnološki park Crne Gore, IT kompanija „Amplitudo” i Crnogorski Telekom. Program sufinansira Ministarstvo ekonomskog razvoja Crne Gore.
