Ima li Srbija veće nevolje od nezavisne Crne Gore?

Piše Ilija Despotović

Svako u Srbiji, i van nje, zna da ima, ali sudeći po frekvenciji negativne upotrebe imena Crna Gora u govorima srpskih političara i u srpskim medijima, reklo bi se da je zemlja “nebeskog naroda” riješila sve ovozemaljske probleme i da joj je jedina nevolja “otcepljena”, “neposlušna”, “izdajnička” Crna Gora.

Ni još nesavladana epidemija korona virusa, ni “oteto” Kosovo, ni demografska devastacija Srbije, ni posustala ekonomija, ni raširena korupcija, ni pusta srpska sela, ništa od toga, da više ne nabrajamo, ne brine ni vlast, ali ni srpsku opoziciju, a osobito ne zaokuplja beogradske medije, koliko Crna Gora. Svi su u jednom frontu, sa jednim zadatkom, da se Crna Gora baci na koljena, a, bogami, i na leđa, da joj se stane nogom za vrat i, jednom zauvijek, da se Srbi otarase “ovih dole”, izađu na more, i tako da zadovolje bar jednu od sopstvenih velikodržavnih frustracija. Nikad Srbija nije bila jedinstvenija u odnosu na bilo šta, kao što je sada, i kao što je u odnosu prema Crnoj Gori.

Pitanje iz naslova je, svakako, banalno, ali mora se postaviti. Jer, evo sada, u vrijeme predizborne kampanje, drugih tema u političkim debatama gotovo i nema. Tako je od kraja prošle godine, od donošenja Zakona o slobodi vjeroispovijesti u Crnoj Gori. Čak i dok je epidemija virusa korona bila u jeku, beogradski mediji su Crnu Goru držali na naslovnim stranama, ne samo lažnim vijestima, nego izlivima najpakosnije mržnje, u prvom redu, prema šefu crnogorske države. Tek što se epidemija smirila, a u Srbiji, nažalost, još nije, grunula je nova medijska kanonada iz beogradskih redakcija, ali i kabineta zvaničnika vlasti, pa i opozicije.

Grubi incident sa pjesmom Marka Perkovića Tompsona u Jutarnjem programu Radio-televizije Crne Gore, upravo na Dan pobjede, kao i odluka našeg Nezavisnog koordinacionog tijela za borbu protiv epidemije da granica sa Srbijom ostane zatvorena dok u toj zemlji rizik od epidemije ne padne na nivo, dozvoljen kriterijumima Svjetske zdravstvene organizacije, poslužili su beogradskoj političkoj i medijskoj čaršiji da se, takoreći, ostrvi na Crnu Goru. Žestina napada, kleveta i mržnje, štaviše, sada je jača, s obzirom na novu frustraciju u Srbiji, činjenicu da ta zemlja nije postigla uspjeh sa korona virusom kao što je Crna Gora. Jer, u Beogradu se, prije dva -tri mjeseca, spekulisalo- Crna Gora će pasti pred epidemijom, pa će, vjerovatno se to priželjkivalo, morati za pomoć da se obrati Srbiji. A neki mediji su na naslovnim stranama poručivali da Đukanoviću “umjesto brašna treba poslati mišomor”.

Sad, kad je Crna Gora uspješno savladala prvi nalet korona virusa, kad je u Francuskoj nabavila pšenicu za nekoliko mjeseci, beogradskim pretendentima na crnogorsku državnu samostalnost, po svemu sudeći, bilo bi najslađe da je baš sada savladaju.Da relativizuju njene najnovije uspjehe i “dokažu” da je suverena Crna Gora neodrživa , odnosno, održiva samo kao jedna od “srpskih zemalja”.

“Slučaj Tompson”, na našoj državnoj Televiziji, iako grub propust, poslužio je u Srbiji, gle čuda, da dokazuju da su oni antifašistička zemlja, a Crna Gora da samo fingira antifašizam. Srbija, u kojoj podižu spomenike četničkom komandantu Dragoljubu Mihailoviću, u kojoj su i on, i još neki srpski kvislinzi iz Drugog svjetskog rata rehabilitovani, da drži lekciju iz antifašizma Crnoj Gori, u kojoj nema ni govora o izjednačavanju uloge partizana i četnika, a ni pomirenja, u smislu da se zaboravi šta su bili jedni, a šta drugi, za šta su se, i sa kime, borile dvije strane u ratu!

Incident sa Tompsonom poslužio je, doduše, ne samo u Srbiji, već i u dijelu opozicije u Crnoj Gori, za generalizaciju tog programskog prekršaja, pa, može se reći, i skandala, za ocjenu o ukupnoj ulozi same RTCG, pa i Crne Gore. Bez imalo zadrške i stida, bezobzirno, sipane su tvrdnje da je, maltene, RTCG “ustaška”. A to je u Srbiji, i u dijelu opozicije u Crnoj Gori, sinonim za “antisrpstvo”. Jedna od opozicionih partija je, štaviše, saopštila svoju tvrdnju da je i Savjet RTCG “napunjen” ljudima, sa zadatkom da podupru “antisrpsku ulogu” RTCG.

Savjet RTCG je istog dana, kada se incident dogodio, reagovao ocjenom da je puštanje Tompsonove pjesme težak profesionalni propust, ali je trebalo i posebnim saopštenjem da se ogradi, da osudi, krajnje neprimjerene ocjene-da je RTCG zbog ovoga dotakla “dno neprofesionalnosti”, da je njena “jedina uloga antirpstvo i antipravoslavlje”. Nijesu se, doduše, u reakcijama na neviđenu politizaciju slučaja Tompson , pretrgli ni drugi u Crnoj Gori. Ministar vanjskih poslova Srđan Darmanović je samo rekao da je to predizborna retorika u Srbiji i da Crna Gora neće dozvoliti miješanje Beograda u unutrašnje stvari Crne Gore.

Koliko je poznato, tako diplomatski meko reaguje se na bezazlene ispade strane diplomatije, a ne na pakosti, laži, podvale, prijetnje, kakvi se rijetko mogu čuti u diplomatskoj komunikacji među suverenim zemljama. Crnogorski ambasador u Beogradu Tarzan Milošević, na svu harangu tamošnjih medija prema Crnoj Gori, samo se požalio da mu nije lako biti ambasador u Srbiji, kad svako jutro pročita naslove o Crnoj Gori. Uloga diplomate, ambasadora, nije da se žali, niti da mu bude lako.

Pravo je pitanje šta Crna Gora, odnosno, njena diplomatija, pa i sam gospodin ambasador čine, da međunarodnu javnost upoznaju sa pravim stanjem stvari, da je Crna Gora, ruku na srce, objektivno, pod stalnom agresijom susjedne zemlje. Da li, i šta, uopšte rade crnogorski ambsadori u vezi sa tim pitanjem. Iz Beograda se otvoreno prijeti nestankom Crne Gore. A takva retorika među zemljama, koliko je poznato, ako Ujedinjene nacije još nešto znače, u nekom ranijem periodu, bogami, došla bi i na agendu Generalne skupštine , ili Savjeta bezbjednosti, u Njujorku.

Opet o “slučaju Tompson”. Tvrdnje izrečene tim povodom, nijesu ništa drugo, suštinski, do izraz nemirenja sa institucijama u Crnoj Gori, sa nezavisnom Crnom Gorom. Antifašizam u Crnoj Gori je ovim povodom, u Srbiji, takoreći, ismijavan. Indirektno, i veličanstveni Trinaestojulski ustanak 1941. godine. I vjerovatno apsolutno nije slučajno da je baš ovih dana, maljem razbijena spomen ploča na Ravnom Lazu, mjestu gdje je donesena odluka o najmasovnijem antifašističkom ustanku u Evropi u čitavom Drugom svjetskom ratu. Što se tiče tog slučaja, jedino su tačne one ocjene koje kažu da je razbijanje pomenute spomen ploče udar u temelje Crne Gore. To je više nego jasan znak nastojanja, želje, planova, da se Crna Gora sruši kao država. Nemojmo se zavaravati- ni Spomenik Partizanu borcu na Gorici više nije siguran.

Zanimljivo, “slučaj Tompson” žestoko su napale i partije u Crnoj Gori, koje do antifašizma ne drže koliko do lanjskog snijega. Naravno, nema u tome ništa neobjašnjivo. Te partije, i ne samo one u Crnoj Gori, kao i “savremena”, postkomunistička Srbija, nemaju isti pogled na sve vidove fašizma. Jedne napadaju samo zato što njihovi ideolozi i pristalice imaju drugi nacionalni predznak, a ne zato što je svaki vid fašizma, sam po sebi, opasan. Ideološki, politički, naravno, između ustaštva i četništva nema nikakve razlike. Koliko je koja od tih strana počinila zločina, i na koji način, možda u tome ima nekih nijansi, ili i nema, kako za koga, ali između te dvije ideologije može se apsolutno staviti znak jednakosti.

Da je kojim slučajem na RTCG iskrsla neka četnička pjesma (uzgred rečeno, Tompsonova pjesma koja je puštena, tekstom i interpretacijom, nije sporna), sasvim sigurno, ne bi bilo nikakve ljutnje od strane onih koji su onako ostrašćeno reagovali, u Crnoj Gori i Srbiji. To što se neke beogradske estradne zvijezde i bendovi , nerijetko, na svojim koncertima, sprdaju na račun Crne Gore i Crnogoraca, što “Beogradski sindikat” na primjer, svoj nastup na beogradskim litijama, završava pokličom “Dogodine na Cetinju”, to je kao bezazleno. Ma nemojte.

Za nas u Crnoj Gori, za većinu, nadamo se, fašizam je jedan , i jedinstven, ideološki i politički pogled, pokret i strategija, bez obzira na njegove nacionalne izdanke , u prošlosti i danas, u raznim dijelovma Evrope i svijeta, kao i na različita imena pod kojima se ta pogubna ideologija javlja, pa , nažalost, i obnavlja.

Povodom “slučaja Tompson”, u Crnoj Gori se propustilo da se reaguje na krajnje uvredljive komentare i na grubi atak na RTCG, da se izađe sa stavom da je nedopustiva generalna satanizacija Javnog medijskog servisa. Takođe, da se kaže svima , u zemlji i vani, da je fašizam , u ustaškoj, četničkoj, ili bilo kojoj odježdi, i izdanju, kao društveno i civilizacijsko zlo,kao opasnost, jednako neprihvatljiv . I da mu nema mjesta ne samo u programskoj šemi Radio-Televizije Crne Gore, nego i u nastavnim programima, pa ni u političkom djelovanju. Ustaša Tompson , zato što je Hrvat, nije opasniji od nekog “srpskog Tompsona”. Ustaše i četnici,- hrvatski, srpski, crnogorski – ideološka su braća. To je jasno kao dan.