Ostavka-zakašnjeli čin

Piše,

Srđan Vukadinović, politički analitičar i sociolog

Različiti su načini da se neko časno izvuče sa političkog “broda koji tone“ ili konfliktne situacije koju je prouzrokovao ili preduprijedi neke radnje koje se mogu očekivati, a koje nanose  štetu političkoj grupaciji ili institucijii koju personifikuje. Najlogičniji način razrešenja takvog odnosa je podnošenje ostavke na otežanu poziciju kao moralni  čin časnog pojedinca koji na taj način želi i nastoji da relaksira situaciju. A relaksacija situacije je međukorak ka njenom uspješnom razrešenju. Naravno, obilježja časnosti i relaksiranosti ima samo onaj čin koji nije iznuđen od bilo koga, već predstavlja prvenstveno lični odnos prema nekome ili nečemu.

Čin iznuđene ostavke je postupak predsjednika SNP-a  koji je marginalizovao ovo značajnu političku stranku za skoro jedanaest godina svoga predsjednikovanja do čina političkog posrnuća i prelaska iz marginalizacije u proces nestajanja. Kada je Srđan Milić preuzeo SNP 2006.godine od svoga predhodnika računalo se da  niko ovu stranku ne može marginalizovati toliko kao Predrag Bulatović koji je bio taj Milićev predhodnik na čelu stranke.

Kao da je postao nepopravljivi crnogorski sindrom da kada dođe do ličnih sukoba i kada prorade sujete pojedinih političara stranka kojoj pripadaju počinje da se cijepa i da iz nje nastaje nova stranka. Dešavalo se to SNP-u  kada je odlazio Momir Bulatović, pa kasnije Milan Knežević, i na koncu Aleksa Bečić. Međutim, u slučajevima cijepanja partija, odnosno nastanka novih partija većina tih političkih subjekata nije  bila odmah poslije izdvajanja jača od stranke matice iz koje je nastala. Budući da je Kneževićev DNP od početka nastanka bio u političkom savezu unutar Demokratskog fronta nije pojedinačno izmjerio svoju političku snagu. Ali, to su uradile Bečićeve Demokrate koje su na prvim državnim izborima na kojima su učestvovali samostalno (2016) uzeli gotovo tri puta (8) više mandata od SNP-a (3). Pri tome je SNP izgubila još  nešto jako bitno, a to je njen partijski individualitet i identitet, budući da je na poslednjim izborima učestvovala kao dio koalicije „Ključ“. Za razliku od nje Demokrate su počele da razvijaju svoj politički individualitet sa mnoštvom, danas prepoznatih političkih valera koji mame one neodlučne i neopridijeljene da u njima nađu nešto  što su tražili kao novu pojavu na političkom nebu Crne Gore. I ako je nekako iz prva dva cijepanja SNP-a  izašla ranjena, ali ne i marginalizovana, razlaz sa Aleksom Bečičem značio je za ovu stranku put  u ono što je ona danas – jedna potpuno marginalizovana stranka koja se teško može ne oporaviti, nego čak i zadržati taj trenutni “trend“.

Upravo poslije otvorene konfrontacije sa Aleksom Bečičem bila je prilika da se Srđan Milić povuče sa čela Partije. Tada bi to značilo stvarnu brigu predsjednika za očuvanje SNP-a i nastavak daljnje izgradnje partije i njenog uticaja u političkom ambijentu crnogorskog društva. Ali, i tada, a i kasnije kada se otvorila unutarpartijska i javna priča o mogućnosti smjene predsjednika SNP-a, on se grčevito  samo njemu znanim metodama  borio da očuva svoj statuis.  Nijesu se slušali glasovi  sa terena i opštinskih organizacija, već se uvijek uporište tražilo u Glavnom odboru SNP-a, čije sjednice su bile pravo mučenje kada se raspravljalo o tim pitanjima.

Po svoj prilici da je za zakašnjeli odlazak Milića sa čela SNP bio presudan uticaj jednog od najjačih opštinskih odbora SNP-a, onoga iz Berana. Manje je to bio uticaj događanja oko Aleksandra Damjanovića, a mnogo više kontinuirani pritisci iz Berana da se Milić povuče. Situacija je došla do usijanja poslednjih dana i kada je postala realna opasnost da kompletan opštinski  odbor SNP iz Berana istupi iz stranke. To je bio taj odlučujući momenat da Milić postupi kako je postupio.

Istina, ostavka na čelnu funkciju u SNP-u je stigla sa velikim zakašnjenjem.  Jer, SNP ne da je u ozbiljnoj krizi, nego je  urušen mnogo više od toga. Niko ko god dođe na čelo SNP-a  ne treba da ima iluziju da će revitalizovati partiju  na nivo nekadašnjih parlamentarnih postignuća. Ne može se više SNP vratiti na razdoblje od devet samostalnih parlamentarnih mandata kao što je to bio slučaj poslije izbora iz 2012.godinme. Onaj ko uspije da zadrži SNP na nivou tri poslanika je uspio da zaustavi  marginalizaciju i omogući izvjesno političko i parlamentarno životarenje i preživljavanje ovoj partiji. To iz razloga što je jedan dio pristalica SNP-a  razočaran svim dešavanjima  u proteklih gotovo jedanaest godina, a s druge strane što je jedan značajan dio pristalica partije  našao utočište u strankama koje su nastajale izdvajanjem iz SNP-a. To se prvenstveno odnosi na Demokrate.

Crnogorskom političkom ambijentu je itekako potrebna SNP. Ali, ne kao marginalizovana stranka koja će sa jednim ili dva poslanika biti privjezak nekoj većoj partiji  u raznim kombinatorikama. Naročito  je tome ambijentu bila potrebna ona SNP prije svih cijepanja. Da toga nije bilo danas bi SNP bio potpuno  ravnopravan takmac DPS-u pobjedama na različitim nivoima crnogorskih izbornih utakmica. Ovako zakašnjela ostavka njenog predsjednika ostaje kao jedna velika opomena nekim drugim sličnim političkim dešavanjima u tom smislu. A to je da ostavka nikada ne smije doći kao zakašnjela i kao stvar pritiska, već kao lični i moralni odnos pojedinca  prema političkoj grupaciji koju personifikuje, a kojoj želi prosperitet, a ne marginalizaciju.