Piše,
Marko Begović, konsultant za međunarodne odnose
Decenijama, sportske organizacije su uživale visok stepen autonomnosti u svom funkcionisanju. Razumije se da je autonomija od važnosti za razvoj civilnog društva, pa tako i za aktivnosti od javnog interesa poput sporta – u procesu izrade sportskih programa ili sportsko-specifičnih pravila. Međutim, jasno je da se ovaj stepen autonomije u trajanju zloupotrebljava, što je dovelo do gubitka povjerenja i krize legitimiteta međunarodnih sportskih organizacija. Istraživanja pokazuju da nešto više od polovine međunarodnih sportskih organizacija iz olimpijske porodice, ima nivo usaglašenosti sa principima dobrog rukovođenja ispod 50 odsto. Deficit je primarno posljedica uspostavljene anahrone organizacione strukture ali i nedostatka mehanizma za promociju javnosti i odgovornosti s jedne, i sankcionisanje članova organa odlučivanja sa druge strane.
Iz Parlamentarne skupštine Savjeta Evrope (PACE) kazali su da je daleko od kraja kriza povjerenja u vodeće međunarodne sportske organizacije, navodeći sistemske nedostatke, neophodnost značajne promjene uspostavljenih struktura i prakse rukovođenja sportom. Povratak povjerenja podrazumijeva prekid sa politikom nekažnjavanja, tj. potreba da se odgovorni sankcionišu.
U tom duhu, a na osnovu izvještaja izvjestioca iz Danske, nedavno je usvojena Rezolucija 2199. Brojni skandali doveli su u pitanje vrijednosti koje sport promoviše, a kao glavni uzroci pominju se izostanak struktura uspostavljenih na demokratskim principima, odgovornosti u funkcionisanju i procesu donošenja odluka.
Ističe se potreba i obaveza, da međunarodne sportske organizacije djeluju proaktivnije u procesu iskorjenjivanja korupcije kao dominantnog činioca organizacione kulture, primjenjujući postojeće međunarodne instrumente u oblasti dobrog rukovođenja i sprečavanja korupcije.
Primjetno da su jedan broj globalnih sportskih autoriteta, posebno FIFA i IAAF, već iskoračili u reformskom pravcu, dok se od Međunarodnog olimpijskog komiteta očekuje jasnija liderska pozicija u cilju animiranja ostalih organizacija da preuzmu odgovornost.
S druge strane, sugeriše se zemljama članicama (i posmatračima) neophodnost izrade adekvatnog normativnog okvira koji će omogućiti procesuiranje donosioca odluka u sportu.
U međuvremenu zemlje članice bi trebale podstaknuti, da zatraže da nacionalni savezi dobiju sertifikate prema važećim ISO 37001 (poboljšavanje sistema upravljanja protiv uzimanja mita) i ISO 20121 (uvođenja koncepta održivog razvoja).
Imajući u vidu heterogenost normiranja sporta, prvenstveno među zemljama članicama Savjeta Evrope, u cilju obezbjeđivanja mehanizama za kontrolu i usaglašavanja sa principima dobrog rukovođenja, PACE poziva na izradu posebnog ISO standarda, na osnovu budućeg obavezujućeg međunarodnog instrumenta (konvencija).
Zaključuje se, da bi taj instrument bio nadogradnja već uspostavljenih u oblastima borbe protiv dopinga, namještanja rezultata i nasilja u sportu.
