Plamene zore – 100 godina KPJ obasjale Cetinje

Izložba pod nazivom “Plamene zore – 100 godina Komunističke partije Jugoslavije”, u organizaciji Narodnog muzeja Crne Gore, otvorena je sinoć u Crnogorskoj galeriji umjetnosti “Miodrag Dado Đurić” na Cetinju.

Na izložbi je, kroz više fragmenata, ispričana priča o KPJ kroz specifične teme, a njen cilj je sagledavanje, iz današnje perspektive, uloge, istorijata i tekovina Partije. Ti segmenti su posvećeni crnogorskim komunistima, NOB-u, kongresima KPJ, ideologiji, industrijalizaciji i izgradnji, štafeti mladosti, umjetnosti u doba socijalizma, a poseban dio posvećen je Cetinju – gradu heroju…

Publika, između ostalog, ima priliku da vidi crnogorske štafete iz 50-ih godina, pušku Save Kovačevića, logorašku košulju Hasene Terzić, biciklo kojim je 14-godišnji Ilij Jabučanin spasio iz bolnice partizana Iliju Vujovića, biblioteku Svetozara Vukmanovića Tempa, fotografije Titovih posjeta Crnoj Gori, slike Petra Lubarde, Đorđa Andrejevića Kuna i Antona Lukatelija iz perioda socrealizma, propagandne i umjetničke filmove iz perioda ranog socijalizma, partizanske i pjesme posvećene Titu, ploče i singlove jugoslovenskih muzičara…

Posebu vrijednost izložbi dali su građani koji su se tokom procesa pripreme uključivali i svojim uspomenama i informacijama učinili je bogatijom.

“Osvrnuti se na vijek od osnivanja i višedecenijsko postojanje Komunističke partije Jugoslavije svojevrstan je izazov, podstaknut kulturom nezaborava, tim prije što predstavlja osvjetljavanje iz različitih rakursa ne samo jedne ideologije, već i svega onog što su bile njene posljedice u društveno-političkim i kulturnim zbivanjima, uopšte u onovremenom životu. Refleksije tog vremena očituju se i u ovdašnjim prilikama, jer su manje-više uticale na živote svakog od nas. Naviru asocijacije na jedno vrijeme, ideologiju i prilike koje, posmatrane s ove vremenske distance, djeluju bezbrižno, sigurno. Bilo je to vrijeme “zabranjenih tema”, ali “otključanih vrata””, kazala je direktorica Narodnog muzeja Crne Gore, istoričarka umjetnosti i likovna kritičarka, Anastazija Miranović i dodala kako danas, globalno živimo nesigurna, neizvjesna i nebezbjedna vremena, i ne znamo kakva nas kraktoročna budućnost iščekuje, u vremenu medijskih i svemogućih sloboda, tehničko-tehnoloških izuma koji ukidaju privatnost, čineći dostupnim satelitske i “poglede iza zatvorenih vrata”, gdje sve postaje prilika za vijest I medijsku sliku, senzaciju i samoreklamerstvo selfie civilizacije.

“Bez valjanog pogleda na sebe bivše ne možemo graditi ni sebe/nas buduće. Zato se ovom prilikom osvrćemo na najznačjnija pregnuća i dostignuća KPJ koja baštinimo i koja smo kao društvo naslijedili, kojim se ponosimo i koje ne smijemo da zaboravimo, kao ni ono loše što je produkovalo to vrijeme, da se ne bi ponovilo”, naglasila je Anastazija Miranović.

Ona je zaključila da su bratstvo i jedinstvo i antifašističko nasljeđe NOR-a, markantne vrijednosti i oslonci savremene Crne Gore, utemeljeni u junačkoj i čojskoj tradiciji i istoriji naše zemlje, duboko ukorijenjeni u crnogorskom habitusu i da se odrazi tih stremljenja očituju u kulturi i umjetnosti ondašnje Jugoslavije.

Izložbu je otvorio predsjednik SUBNOR-a i antifašista Crne Gore, akademik Zuvdija Hodžić, koji je kazao da je časna i odgovorna namjera Narodnog muzeja Crne Gore da na dokumentovan i argumentovan način prikaže razvojni put KPJ i KPCG.

“Projekat “Plamene zore” i ova izložba potvrđuju misao Viktora Igoa da naprijed ne vuku lokomotive nego ideje I da nije važno ko će nas naslijediti nego ko će nas nastaviti. Zapravo, potvrđuju poruku Rože Garodija da biti vjeran ognjištu predaka ne znači čuvati pepeo nego prenositi plamen. Ovdje na Cetinju, kao i svekolikoj Crnoj Gori, to znači prenositi lovćensku zublju, onu što nit dogori nit svjetlost gubi”, istakao je akademik Hodžić.

Izložbu prati knjiga u izdanju Narodnog muzeja Crne Gore sa serijom stručnih tekstova koji osvjetljavaju KPJ iz različitih uglova, od opštih istorijskih do tekstova koji se bave pojedinačnim fenomenima. Autori tekstova u knjizi su istoričari Dragan Markovina, Živko Andrijašević, Adnan Prekić, Filip Kuzman, Božena Miljić, istoričarke umjetnosti Anastazija Miranović, Milanka Todić, Ljiljana Karadžić i filozofkinja Slađana Kavarić.

U programu na otvaranju učestvovali su horovi “Antivari musica” iz Bara i hor “Zahumlje” iz Nikšica i solistice Dušanka Belada, Mihaela Jovović i sopran Akeksandra Vojvodić Jovović. Odlomke iz Lalićevih djela čitao je glumac Jovan Dabović.

Partneri Narodnog muzeja u organizaciji izložbe su Muzej Jugoslavije iz Beograda, Crnogorska kinoteka, Nacionalna biblioteka Crne Gore “Đurđe Crnojević”, JU Muzeji i galerije Podgorice, Skupština Crne Gore, Opština Andrijevica, kao i veliki broj drugih institucija i pojedinaca.

Kustosi izložbe su Anastazija Miranović, Ljiljana Karadžić, Filip Kuzman i Vukan Ražnatović, a saradnici na projektu su Božena Miljić, Luka Jovanović i Ivan Mijanović, a ista će biti u postavci do 1. aprila 2020. godine. U toku trajanja izložbe biće organizovano niz kompatibilnih, pratećih programa.