Sjećanje na Cvetka Lainovića, umjetnika koji nikad nije naplaćivao svoje portrete

Evropski likovni kritičari su ga smatrali jednim od najboljih minimalista, kao i vrhunskim portretistom, koji je uradio čak 10.000 portreta.

Ko god bi ušao u njegovu kuću, Cvetko Lainović bi ga portretisao. Portrete u olovci nikome nije naplatio, a kako nije bio materijalista, nije mario ni koliko će dobiti za one koje je radio u ulju. Bio je srećan da nekom učini zadovoljstvo i pokloni mu portret. Imao je ogromno srce i bio veliki kavaljer, piše Arts Montenegro. 

Portrete je počeo da radi sa 10 godina, kao dječak, i to se pročulo po Crnoj Gori, pa su Milunović i čuveni Petar Lubarda tražili da pred njima slika. Bili su oduševljeni.

Kada je radio portrete sve vrijeme bi pričao sa svojim modelom: Smatrao je da portret mora da bude autentičan. Ulazio bi u dušu čovjeka, čitao misli i karakter.

“Često se sjetim one narodne poslovice da treba živjeti ne samo da se živi, nego da se ostavi neki trag o svom postojanju. Ja ostavljam trag. I onda se nadam da ću proći kao El Greko, koji je otkriven poslije 200 godina”.

Rođen je 1931. godine u Podgorici, gdje je završio osnovnu i srednju školu. Slikarstvo je studirao u Ljubljani i Zagrebu. Diplomirao je 1954. godine u klasi profesora Mišea i K. Hegedušića. Takođe je diplomirao i matematiku na Pedagoškoj akademiji u Nikšiću 1967. godine.

Bio je član ULUCG-a (Udruženja likovnih umjetnika Crne Gore) od 1956. i ULUS-a (Udruženja likovnih umetnika Srbije) od 1970. godine.

Samostalno je izlagao 75 puta, od toga 25 puta u inostranstvu. Samostalno je izlagao u Njujorku, Parizu, Rimu, Štokholmu, Ženevi, Amsterdamu, Briselu, Kairu, Vašingtonu, Palermu, Firenci, Rabatu, Moskvi, Podgorici, Cetinju, Beogradu, Zagrebu, Novom Sadu, Budvi, Rijeci, Kotoru, Svetom Stefanu, Herceg Novom, Baru, Valjevu, Vršcu, Beloj Crkvi, Smederevskoj Palanci, Kragujevcu, Aleksincu, Prokuplju, Subotici, Kopaoniku, Lazarevcu, Pljevljima i Kolašinu.

Grupno je izlagao nekoliko stotina puta, kako u zemlji, tako i u inostranstvu.

Tri puta izlagao na Jesenjem pariskom salonu po njihovom pozivu, što se smatra posebnom privilegijom.

U širokoj lepezi savremenog likovnog izraza Lainović je predstavljao umjetnika koji je slikarstvo tretirao na tradicionalni način. Njegova umjetnost se izdvajala po osobenoj formalnoj i metafizičkoj strukturi. Bio je poznat po krajnjoj svedenosti poteza na bijeloj pozadini i uprošćenom crtežu. Jedinstven po stilu, njegovi radovi su bili prepoznatljivi po slojevitoj fakturi radova, koji su predstavljali uzbudljivu nemirnu površinu, iz koje su isijavale nijanse hladnih plavičastih tonova.

Beogradskim slikarskim krugovima još uvjek kruži anegdota kako je tokom jednog druženja u Maderi, kao odgovor na kritiku kolege da se ne bi tako dobro snašao u realističnom slikarstvu, u nekoliko poteza nacrtao njegov portret. Postignuta sličnost i vrhunska preciznost uz istovremeno zadržavanje autentičnog pečata autora, ostavila je sve bez komentara.

Lainović je zapaženo radio i kao profesor Gimnazije u Podgorici od 1955. do 1967. godine i ostao u lijepom sjećanju učenika.

Objavio je 11 knjiga, sa temama: umjetnost, nebo, ljubav i samosaznavanje među kojima su: “Boje u noći”, “Stvari”, “Boja duše”, “Ostatak misli”, “Misao slike”, “Prije molitve” i “Svijetle sjenke”, “Stid od riječi” i “Monte des Monts”.

Tokom duge i plodne umjetničke karijere Lainović je dobio više nagrada, između ostalih su: nagrada povodom Oslobođenja grada Cetinja, Nagrada Akademije likovnih umjetnosti u Zagrebu, 1954; Nagrada povodom oslobođenja grada Titograda,1969; Trinaestojulska nagrada, 1977; Nagrada Crne Gore za slikarstvo, 1997; Jugoslovenska nagrada Boža Ilić, 2000; Prva nagrada na Prvom bijenalu akta Marko Gregović, 2004.

Posljednji put je u Crnoj Gori izlagao 2003. godine, u okviru obilježavanja 10 godina rada Likovne kolonije “Grad na Tari” u Kolašinu.

Slike Cvetka Lainovića se nalaze u mnogim svjetskim galerijama i privatnim kolekcijama i veoma su cijenjene. Nedavno je jedno njegovo djelo na aukciji u Parizu dostiglo cijenu od .6500 eura.

Preminuo je u Beogradu 2006. godine nakon kratke i teške bolesti.