Izvođač na čembalu mora da bude improvizator, da osjeća instrument i ponekad u toku izvođenja kompozitor, da bi publika doživjela sve njegove mogućnosti, a u novije vrijeme postoji tendencija da se muzičari vraćaju drevnim instrumentima, na kojima intepretiraju nove melodije.
To je ocijenio solista Belgorodske i Kurske filharmonije, čembalista Timur Haliulin, predavač na Institutu za umjetnost i kulturu u Belgorodu, koji je priredio koncert-lekciju pod nazivom „Muzika za čembalo kroz vjekove“ u Muzičkom centru Crne Gore.
Shodno temi koncerta, solista je na čembalu – instrumentu čije je „zlatno doba“ bilo u periodu XVII i XVIII vijeka, interpretirao djela i putem predavanja dodatno upoznao publiku sa načinima sviranja i kompozicijama.
Repertoar je obuhvatio kompozicije najznačajnijih autora koji su pisali muziku za ovaj instrument, od renesansnog umjetnika Đirolama Freskobaldija, baroknih kompozitora Johana S. Baha i Georga F. Hendla, jednog od najznačajnijih italijanskih predstavnika bečke škole Luiđija Bokerinija, potom djela ruskog stvaraoca XX vijeka Mikaela L. Tariverdieva do britanskog savremenog umjetnika, Džona Ratera i dr.
Haliulin je rekao da je u novije vrijeme prisutna tendencija da se muzičari vraćaju drevnim instrumentima, na kojima intrerpretiraju nove melodije.
„To je veoma interesantan proces i ispada kao da se vremeplovom vraćamo u davno vrijeme i izučavamo sa nove strane nas i našu muziku. Čembalo je preteča klavira. Današnji klavir ne bi ni postojao da nije bilo čembala i orgulja“, kazao je Haliulin.
Rekao je da je najprije svirao klavir, navodeći da ga je u toku daljeg muzičkog obrazovanja privukao zvuk drevnih instrumenata: čebala, orgulja i kariljona.
„Svaki od tih instrumenata zvuči različito i imaju razne mehanizme i tehnike dobijanja zvuka. Svaki instrument je prilagođen za neku vrstu izvođenja. Čembalo je trzajni instrument, za izvođenje virtuozne muzike, orgulje za izvođenje duhovne muzike, a kariljon, to je prosto čarolija. Oduševio sam se time, bavim se time i imam veiku želju da to podijelim sa publikom“, istakao je Haliulin.
Pojasnio je da čembalo i orgulje imaju ograničene mogućnosti u poređenju sa klavirom.
„Ti instrumenti su kruti i da bi oživjeli u rukama izvođača, on mora da bude i improvizator, da osjeća instrument i da ponekad bude i sam kompozitor i u toku izvođenja da nešto dodaje iz svoje duše, da bi publika osjetila kako taj instrument pjeva i zvuči“, kazao je Haliulin.
Istakao je da je u XX vijeku započela renesansa čembala, tako da su mnogi kompozitori XX vijeka komponovali muziku na ovom instrumentu, navodeći da taj instrument nije izgubio popularnost „zato što je nezamjenjiv“.
Govoreći o programu koncert lekcije „Muzika za čembalo kroz vjekove“, Haliulin je kazao da je želio da spoji vremenski luk i predoči publici razvoj u hronološkom smislu muzike na čembalu od vremena prije Baha, preko Hendla, do savremenih kompozitora, tako da publika dobije uvid u univerzalonst ovog instrumenta.
Govoreći o čembalu, koje je u posjedu MCCG više od deset godina, Haliulin je kazao da je veoma zadovoljan instrumentom.
