Konačna odluka o Kotoru naredne godine

Komitet UNESCO-a za svjetsku baštinu dao je Crnoj Gori rok da do kraja januara ažurira Izvještaj o ispunjavanju zahtjeva za zaštitu Kotora, kako bi finalna odluka o statusu tog kulturno-istorijskog područja na listi svjetske baštine bila donešena naredne godine.

Na sastanku UNESCO Komiteta za svjetsku baštinu koji se održava u Bahreinu usvojene su odluke koje se odnose na Prirodno i kulturno-istorijsko područje Kotora i Stećke-srednjovjekovna groblja.

Crna Gora ima četiri upisana dobra na UNESCO listi svjetske baštine: Prirodno i kulturno-istorijsko Područje Kotora, Nacionalni park Durmitor, Stećke – srednjovjekovna groblja (tri lokaliteta u okviru multinacionalne nominacije: Grčko groblje i Bare Žugića na Žabljaku, kao i Grčko groblje u Plužinama) i Venecijanska utvrđenja od XVI do XVII vijeka (Kotorska tvrđava u okviru multinacionalne nominacije).

Prethodne odluke Komiteta posebno su bile važne za Prirodno i kulturno-istorijsko područje Kotora, a posebno Odluka iz Istanbula iz 2016. godine, kada je državi postavljen niz zahtjeva koje je trebalo ispuniti do kraja narednog izvještajnog perioda (01. decembar 2017. godine).

Ovogodišnja Odluka daje opštu ocjenu da su pokrenuti bitni procesi i da je napravljen pomak, ali da postoji niz prijetnji koje bitno utiču na izuzetnu, univerzalnu vrijednost, zbog čega se zahtijeva dodatna posvećenost u primjeni Konvencije, nastavak moratorijuma, dodatna pojašnjenja u odnosu na određena pitanja, organizacija reaktivne monitoring misije Području, kao i ažuriranje Izvještaja do kraja januara 2019. godine, kako bi finalna Odluka o Kotoru bila donešena na zasijedanju Komiteta naredne godine.

Teme ovogodišnjeg zaisjedanja biće i predati materijali koji se odnose na dopunu Tentativne liste Crne Gore. Dosadašnja Tenativna lista (tzv. Lista čekanja) sadržala je arheološke lokalitete Duklju i Stari Bar, Nacionalni park Biogradsku goru, te Istorijsko jezgro Cetinja.

Ove godine upućeni su materijali koji se odnose na Stari grad Ulcinj i Bukove šume, kao najava za priključivanje postojećem multinacionalnom upisu na UNESCO listu. Tentativna lista će biti potvrđena na Komtitetu, a procedura nalaže da dobra moraju biti makar godinu dana na Tentativnoj listi, nakon čega se može početi sa procedurom izrade nominacionih dosijea.

Komitet će donijeti Odluku koja se odnosi na proširenje nominacije Venecijanskih utvrđenja na tvrđavu Forte Mare u Herceg Novom, koji je predat u januaru ove godine, ali Nacrt Odluke kaže da je prerano za ovaj upis, kao i da je potrebno sprovesti niz mjera kako bi se izvršila sanacija tvrđave prije njenog upisa na UNESCO.

Delegaciju Crne Gore na Komitetu predvodi Ambasadorka Crne Gore pri UNESCO, Dragica Ponorac, a delegaciju čine generalni direktor za kulturnu baštinu, mr Aleksandar Dajković, predsjednik Opštine Kotor, Vladimir Jokić i generalna sekretarka Crnogorske nacionalne komisije za UNESCO, Milica Nikolić.

UNESCO Komitet za svjetsku baštinu čine predstavnici 21 države potpisnice Konvencije, koje se biraju na Generalnoj skupštini UNESCO. Komitet je odgovoran za implementaciju UNESCO Konvencije o zaštiti svjetske prirodne i kulturne baštine, definiše način raspodjele sredstava iz Fonda za svjetsku baštinu, te nalazi dodatne izvore prihoda na osnovu izraženih zahtjeva država članica.

Komitet donosi finalnu odluku o upisu dobara na UNESCO Listu svjetske baštine i analizira izvještaje država članica o stanju kulturne i prirodne baštine koja se nalaze na Listi. U slučaju kada upisana dobra nijesu adekvatno tretirana, Komitet zahtijeva od država da preduzimaju određene aktivnosti kako bi se otklonile nepravilnosti koje mogu uticati na očuvanje izuzetnih, univerzalnih vrijednosti.

Takođe, Komitet odlučuje o upisu dobara na Listu ugrožene svjetske baštine, te o njihovom brisanju sa ove liste.

Komitet se sastaje jednom godišnje, a ovaj saziv Komiteta sačinjen je od predstavnika sljedećih država: Angole, Australije, Azerbejdžana, Bahreina, Bosne i Hercegovine, Brazila, Burkine Faso, Kine, Kube, Gvatemale, Mađarske, Indonezije, Kuvajta, Kirgistana, Norveške, Svetog Kristofera i Nevisa, Španije, Tunisa, Ugande, Tanzanije i Zimbabvea.