“Sazrijevanje je proces učenja kako da se uspješno suočavamo sa životnim događajima i reagujemo na emocionalno adekvatan način. Frederick Fritz Perls, osnivač Geštalt terapije, opisuje sazrijevanje kao kontinuirani proces prevazilaženja potrebe za spoljašnjom podrškom i razvijanja samo-podrške, koji rezultira smanjenjem zavisnosti od okoline”, kaže Kristina Pota Radulović, klinički psiholog i geštalt psihoterapeut.
PRELAZ SA SPOLJAŠNJE PODRŠKE I RAZVIJANJE SAMO-PODRŠKE
Nerođena beba je u svakom smislu zavisna od majke, a već odmah nakon rođenja mora sama sebi da obezbjeđuje kiseonik. Uskoro mora da učestvuje u svojoj ishrani putem sisanja i da održava svoju tjelesnu temperaturu. Kako vrijeme prolazi, malo dijete sve više razvija samo-podršku – uči da komunicira, da puzi i hoda, da grize i žvaće, da prihvata i da odbija. Razvoj se nastavlja, a dijete sve više upotrebljava svoj potencijal za opstanak.
FRUSTRACIJA I NJEN UTICAJ NA LIČNI RAST I RAZVOJ
Da bi mobilizovalo svoj potencijal i da bi sebi obezbijedilo adekvatno sazrijevanje, dijete mora da prevaziđe puno frustracija. Kod zdravog djeteta ove frustracije će pokrenuti djetetove urođene resurse. Kada su frustracije prevelike da bi se dijete borilo sa njima ili kada je dijete lišeno mogućnosti „da uradi za sebe“, ono će razviti psihopatologiju. Počeće da manipuliše sredinom posredstvom folirantskog ponašanja (projektovanjem lažne slike o sebi, igranjem uloga – glumljenjem da je ono što nije) da bi osiguralo da se nepodnošljive frustracije ponovo ne pojave. Formiraće specifičan karakter i „napisaće scenario“ koji mu garantuje preživljavanje.
Najteže frustracije javljaju se onda kada zahtjevi okoline upućeni djetetu prevazilaze njegov razvojni stadijum a dijete nema kapaciteta i resursa da udovolji tim zahtjevima. Na primjer, kada odrasli u komunikaciji sa djetetom koriste složene rečenične strukture neprilagođene njegovom uzrastu. Tada dijete može da razvije osjećaj za sebe da je glupo i njegov „scenario“ da zahtjeva konstantno nadoknađivanje ovog „nedostatka“ putem sveznanja.
NERAZUMNI ZAHTJEVI OKOLINE I NEURAVNOTEŽENOST
Osnovni princip svih ometanja ličnog rasta i razvoja je zahtjev okoline da osoba bude nešto što nije, da ostvari neki ideal umjesto da ostvari sebe. Na taj način osoba postaje neuravnotežena. Dio njenog potencijala je otuđen, potisnut, projektovan. Folirantsko ponašanje, samo-podrška koja iziskuje napor umjesto da dolazi spontano, i iscrpljivanje bez zadovoljenja dolaze na mjesto otuđenog potencijala.
PSIHOTERAPIJA, SAMO-PODRŠKA I SAZRIJEVANJE
Psihoterapeut pažljivo sluša i prati klijenta i na taj način ga podržava da prati svoja osjećanja, tok misli i da priča o onome što je njemu važno. Psihoterapija je proces tokom kog je klijent u prilici da osjeti i da prepozna podršku koju dobija od psihoterapeuta. Istovremeno je u poziciji da učenjem po modelu, uči i vježba kako da pruži podršku sebi.
