Crnogorska akademija nauka i umjetnosti organizuje u novembru ove godine okrugli sto o Crnoj Gori od Berlinskog kongresa do 1918. godine, koji će na osnovu istorijskih činjenica posmatrati život međunarodno priznate Crne Gore, do njenog nestajanja prisajedinjenjem Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca.
Ova naučna rasprava dešavaće se otprilike istovremeno kada dio političara iz prosrpskog korpusa u Crnoj Gori, planira da organizuje proslavu 100. godišnjice Podgoričke skupštine i “ujedninjenja” Crne Gore i Srbije.
Ova dva događaja bila su povod za razgovor sa našim istoričarem, akademikom i potredsjednikom CANU Đorđem Borozanom, koji u intervjuu za Vikend novine govori o predstojećem okruglom stolu CANU, kao i o odlukama Podgoričke skupštine.
“Ona je bila podgorička samo po mjestu održavanja. Zvanično je to bila Velika narodna skupština srpskog naroda Crne Gore. Time što je Crna Gora u Jugoslaviju ušla ujedinjena sa Srbijom, gubeći i državno i nacionalno obilježje, njen se nestanak vezuje sa odlukama međunarodno nepriznate Podgoričke skupštine. Čemu sada taj njen zov”, kaže akademik Borozan.
Zašto se CANU odlučila da na okruglom stolu koji pripremate posmatra kompletan period od potpunog međunarodnog priznanja Crne Gore 1878. do 1918. godine i da Podgoričku skupštinu razmatra kao događaj koji označava kraj tog perioda?
BOROZAN: Akademija se odlučila na ovakav način reagovanja zato što je sagledavanje prošlosti kroz jedan događaj, makar on sam po sebi bio značajan po ukupnu sudbinu Crne Gore kakve su bile odluke Podgoričke skupštine, a nemati prethodna saznanja koja su mogla uticati, ne samo u okolnostima unutar same Cr ne Gore, nego i okolnostima onovremene Evrope i onovremenog balkanskog prostora ne čini nam se dovoljnim. Pogotovu ne sa pozicije CANU, koja se bavi ukupnom kulturnom, političkom, duhovnom i svakom drugom prošlošću Crne Gore. Zato smo bili mišljenja da analiziramo taj period kroz sveukupni razvitak Crne Gore u okolnostima onovremene Evrope. To treba da bude naučni razgovor, prvenstveno od članova CANU, jer vjerujemo da je to najbolji način reagovanja ove kuće prema javnosti, i prema onome što javnost od nacionalne Akademije očekuje.
Razlog više nalazimo u potrebi da ovaj period istorije Crne Gore, i pored parcijalnih istraživanja iz niza oblasti, nema u toliko očekivanom tomu istorije Crne Gore od 1878. do 1918. godine.
Javnost će sigurno najviše zanimati dio koji se odnosi na 1918. godinu i sudbonosne odluke koje su dovele do gubitka države…
BOROZAN: Vjerovatno da je tako, ali se ta kobna 1918. godina po nezavisnost Crne Gore ne može posmatrati izolovano. Zato vjerujemo da je potrebno prikazati stanje i odnose u godinama rata i mira, mentalni sklop onovremene Crne Gore, i kroz te dimenzije sagledati sve razloge velikih dešavanja kakvi su uslijedili od 1878. do 1905. godine, zatim u ustavnom periodu, pa tokom balkanskih, kao i Prvog svjetskog rata koji su doveli do stanja da se dogodi Podgorička skupština, čijim odlukama se poništava državni i nacionalni identitet i međunarodno priznati suverenitet Crne Gore.
Zašto posebno apostrofirate period od osamdesetih godina XIX vijeka do stanja pred balkanske ratove?
BOROZAN: Taj period od Berlinskog kongresa do balkanskih ratova obilježio je privredni, politički, kulturni, ekonomski, pogotovu obrazovni razvoj države. To je možda i prvi period u kojem se mogu brojiti decenije da Crna Gora nije bila u nekom ratnom sukobu. To je period ustavnosti i parlamentarizma, period političkih iskušenja i kriza, ali i napretka.
Od 1903. godine, dolaskom na prijesto Petra Karađorđevića, zeta Petrovića, dešavaju se promjene u odnosima na relaciji vladajućih domova Karađorđevića i Petrovića sa lošim posljedicama po Crnu Goru. To je period pun kriznih situacija i velikih događaja kakvi su bili 1908, pa 1912-13 u vrijeme balkanskih ratova, a posebno kakvi su bili tokom Prvog svjetskog rata. Upravo se kroz te velike događaje i iskušenja politički stvarala okolnost koja je dovela do onoga što zovemo stanje i odnosi pred sazivanje Podgoričke skupštine. Ta skupština sa svim prethodnim dešavanjima je samo posljedica političkih potreba dvora Karađorđevića u čemu se počela gubiti ona žica, do koje su u početku držali i dvor Petrovića i dvor Karađorđevića, nadanjem da se postigne saradnja sa mnogo više međusobnog razumijevanja i poštovanja želja, ambicija i potreba i stanovništva i Crne Gore i Srbije.
Jesu li to bila jedina iskušenja? Šta je još karakterisalo period od 1903. do 1918. godine?
BOROZAN: Od 1903. godine, od ustavnosti, dolazi period pravno-političkog nastojanja Crne Gore da živi puni pravni i državni kapacitet, o međunarodni subjektivitet. Slijedio je period formiranja institucionalnih oblika, Skupštine, Vlade, kao i političkih stranaka. To je period prilagođavanja novim okolnostima što dovodi i do rasplamsavanja političkih strasti, najprije od dijela omladine koji je otišao na školovanje u Srbiju, pa se pojavio kao politički oponent sa zaduženjem da ruši vlast i prijesto Petrovića.
Iz tog rušilačkog nagona i načina idejnog hranjenja dijela Skupštine izrastao je stranački antagonizam tadašnjeg parlamenta i dvora, pa se ona fina nit zajedništva u traženju potrebe koja se zove „država iznad svega” gubila. Umjesto toga, stvarala se atmosfera da tu državu treba dovesti do krize da bi bila lakše srušena. I uslijedile su dvije velike krize bombaška afera i kolašinski proces. Tokom njihovog trajanja gubio se mir i na unutrašnjem i na spoljno političkom planu.
A uticaj spoljnih sila?
BOROZAN: Naravno da posmatranje tog perioda uključuje i stanje u onovremenoj Evropi i na Balkanu, uticaj Austrougarske, Srbije i Rusije, koje su preko svoje poslaničke mreže i uticajnih ljudi čekale priliku da se nametnu i ostvare interese i ambicije.
U to vrijeme dolazi i do posjete knjaza Nikole Rusiji…
BOROZAN: Ta posjeta crnogorskog knjaza 1908. godine Rusiji i dobijanje vojnih potencijala potpuno je svrstala Crnu Goru na stranu Rusije u njenoj strategijskoj politici prema Balkanu. Realizacija takvog plana zavisila je od toga gdje je Srbija koja se nakon odvajanja od Austrougarske vezivala za Rusiju, pa je bilo logično da ona bude faktor preko kojeg će se spoljnopolitički uticaj Rusije i na tom dijelu Balkana širiti.
Šta slijedi?
BOROZAN: U takvom nijansiranju i promjeni odnosa dolazi se do vremena Nikole Pašića, predsjednika srpske vlade i njegove politike prema Crnoj Gori. Dolazi se do novih velikih iskušenja u kojima su i knjaz Nikola i dvor, i Skupština pod stalnim unutrašnjim i spoljnim tenzijama. To je i vrijeme kada se ide u susret balkanskim ratovima. A balkanski ratovi i odluka Crne Gore da bude prva koja će početi ratna zbivanja i imati onakvu sudbinu sa Skadrom kakvu je imala, tema je za sebe. Ishodište te ratne avanture je bilo da je Crna Gora iz Drugog balkanskog rata, u koji je dobrovoljno ušla kao pomoć Srbiji, izašla sa čistim ratnim gubitkom u svemu i potpuno. Iskustvo sa gubljenjem Skadra bilo je upozorenje i opomena.
Iz takvog stanja ušlo se u period Prvog svjetskog rata, zajedničkim ratnim planom sa Srbijom koji je Crna Gora prihvatila ratujući na prostorima tako da je glavnina njenih snaga, sadejstvujući sa srpskom vojskom u Sandžaku, svoju ratnu sudbinu okončala Mojkovačkom bitkom. Nakon nje, uslijedio je prekid ratnih dejstava i raspuštanje vojske od koje su djelovi samoorganizovanim otporom, gerilskim ratovanjem, braneći rodne domove, porodice i brastvenike, sve do oslobođenja činili poznati komitski pokret Crne Gore.
Tajna Pešićevog fonda
Kažete da je Podgorička skupština posljedica i ishodište ideja, poruka i odluka Krfske deklaracije i dijela ličnosti iz Crne Gore i Srbije, politički angažovanih i finansiranih iz Dispozicionog fonda srpske Vlade?
BOROZAN: Upravo tako. To se, naravno, nije dogodilo preko noći. Prethodno je formiran poseban Dispozicioni fond srpske Vlade koji je finansirao ideju rušenja Crne Gore i stvaranja zajedničke države. To je bio tajni fond kojim je upravljao Nikola Pašić iz kojeg su se u Srbiji školovali mladi iz Crne Gore, i koji je hranio opozicionu stranu u Crnoj Gori protiv kralja Nikole. Ulazak srpske vojske preko Kosova i Skadra na prostor Crne Gore, slanje Pećanca (koji je prethodno uništio ustanak u Toplici) da uništi ustanički glas i na prostoru Crne Gore (komitsko ratovanje), jedno je stanje u kojem se pripremalo pogodno tlo za sve odluke Podgoričke skupštine.
Dešavanja nakon 1918. su među najtragičnijim u našoj istoriji
Kako danas, sa ove vremenske distance, istorijska nauka gleda na događaje nakon Podgoričke skupštine?
BOROZAN: Istorijska nauka raspolaže sa dovoljno relevantne građe za analiziranje i donošenje relevantnih i objektivnih procjena i sudova o posljedicama odluka Podgoričke skupštine, u kojima prevladavaju negativne. Podgorička skupština i njene posljedice i ukupno stanje u periodu nakon Prvog svjetskog rata za Crnu Goru bilo je toliko loše da ga je vrlo teško upoređivati sa bilo kojim drugim periodima u crnogorskoj istoriji. Sudbina stanovništva Crne Gore je u međuratnom periodu bila do te mjere mučna da je iz talasa nezadovoljstva mladih, pa i onih koji su pozdravljali odluke Podgoričke skupštine i podržavali je, stvoreno jezgro iz kojeg će se kasnije roditi Komunistički pokret Crne Gore.
Kraljevina SHS je bila velikosrpski projekat
Kažete da se srećna priča Crne Gore s kraja 19. vijeka definitivno završava Versajskom mirovnom konferencijom?
BOROZAN: Nakon Versajske mirovne konferencije, kao rezulat imamo Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca. Dakle, realizuje se plan velike Srbije, a srećna priča Crne Gore s kraja 19. vijeka popijena je u čaši vode. Na takav slijed događaja i takav epilog pristala je velikim dijelom crnogorska omladina koja se školovala u Srbiji, pristali su plaćeni i angažovani službenici, pristao je dio crnogorskih građana. U okolnostima kada tri godine nema vladara, kada je radila propaganda, bilo je lako odigrati protiv Petrovića. Na stotine naših vrlih Crnogoraca je pristalo na takvu ulogu. E, to je Crna Gora i tada, a bogami i danas.
Mi smo Evropa uvijek bili
Ono što sa sobom nosi prošlost Crne Gore je bogatstvo za Evropu. Zato ta priča kada ćemo administrativno biti dio EU, ne znači puno, jer mi smo Evropa uvijek bili. Međutim, držati Balkan na ovakvoj periferiji Evrope to je sramota. To je loše za Evropu, a što se Crne Gore tiče, to je grijeh. Uvijek treba imati na umu da se prošlost ne predaje. Zov cilja i izazov puta čini Crnu Goru svoju na svome.
Crna Gora je u ovom vijeku napravila epohalan korak
Crna Gora danas?
BOROZAN: Odgovor na ovo pitanje takođe zahtijeva posmatranje države kroz čitav spektar događaja kroz njenu istoriju. Kada sve to pogledamo, onda bez ikakvog ustručavanja, na osnovu fakata, mogu da kažem da je Crna Gora učinila epohalan korak povratkom i obnovom nezavisnosti, ulaskom u NATO i putem ka Evropskoj zajednici.
U svim tim događajima pokazalo se da njena intelektualna i državna elita ima sluh da sačuva sebe, narod i državu, od ćudljivog okruženja i volje ili nevolje Evrope.
Akademik koji ima kristalno jasne stavove. Jako dobro.
Ahaaaaa ko je sad ova dasa a faca ga otkriva da je ZaTukljanin i da se odreka Srbstva naseg svetog i Slavne loze Raska Nemanjica,po fruzuri vidim da ga Jevrem sisa i doceruje…sakrit se ne moze istina
Kako se kocopere pojedini Bokelji, dojucerasnje cesarevo roblje. Vjerno su sluzili Austriji i ratovali protiv Srbije u I svjetskom ratu. I sad im ne valja Crna Gora. Jedina drzava dje su slobodni. Trebali ste stvarati drzavu kad se ginulo a ne sluziti tudjinu.
@Velika Poljana, među ovim komentatorima ima dosta izbjeglica iz Bosne koji su se nastanili u Boki i koji se predstavljaju kao Bokelji i kao po pravilu su protiv države koja im je pružila utočište kad su bježali.
sobe,zimmer i velika poljana puno je ovdje komentara iz Rozaja,Tutina,Sjenice,Plava,Guzinja,Tuzi,Ulicinja Cetinja najmanje Srbi idu na CDM znam jer radim ko moderator
Boka kotorska je 1914 godine imala 40.000 stanovnika a 2.000 Bokelja (imenom i prezimenom postoji spisak) kao dobrovoljci su bili ucesnici Velikog rata na strani Srbije.
Toliko o tvom znanju i malicioznosti.
Inace,podsjeti me,gdje je ono bila “istraga poturica”,u Boki ili Katunskoj nahiji?
Bokelji su ponosni Srbski rod koji zivi vjekovima u Crnu Goru i koji se ne mijenjaju ka Cetinjani i ostali Suncokreti
Ada slavi čoče, ko ti brani? Svakome svoje. Oli kakvu trpezu postavljat, može li se navratit da se čalabrcne nešto?
Viva Śata, viva Montenegro!
Svako ko slavi podgoričku skupštinu treba automatski biti protjeran iz Crne Gore! Posrbice slave tu prokletu skupštinu a kasnije i zločine nad Crnogorcima, e onda ću ja kao Crnogorac slaviti sa zadovoljstvom “Oluju”(inače legitimna oslobodilačka akcija), slaviću proglašenje nezavisnosti Kosova, Antu Pavelića i sve što je anti-srpsko. Sa zadovoljstvom!
Ti to već slavis i bez toga jer si bolestan.
Naravno, ali ni to slavlje ne može da prodje bez Thompsona!
Mr.Efekt…Bogomi jos malo cete nam komandovat kolko cemo zraka udahnut plucima nesoji…Budi ti sta hoces tugo i gabelj mene briga nije samo moje ne diraj a to je Srbstvo,nemogu ja protiv Crnogorskih svetinja ko ti jado za Mene je Njegos,K Nikola,SV Petar,Janko Vukotic temelji Crne Gore i naseg Srbstva sad ti mene ucis da ne budem Srbin e omrcio se… Više »
Koliko filozofije o izmišljenoj pojavi kao što je “srBstvo”. Neka ti bude jasno da se u Crnoj Gori ne srbuje, to možeš samo u tvom “beogradskom pašaluku”. A za dobro raspoloženje ti preporučujem kompozicije velikog umjetnika Marka Perkovića Thompsona: “Čavoglave”, “Anica, kninska kraljica”.
Pozdravljam ovakve tekstove. Napokon se i CANU oglasila. Bravo za mog druga Đorđija!
Treba otkriti pravu istinu o takozvanoj podgorickoj
skupstini.
Moze li se ikako izvesti da se pseudonimi registruju kako ne bi dolazilo do raznih zloupotreba ? Mi po nacinu pisanja znamo ko se krije iza nicka, ali ipak je naporno sve ispratiti.
Podržavam, jer je ovo zamišljeno kao diskusija u kojoj svak iznosi svoje stavove i drži svoju stranu. A jedan ili dvojica posrbica izimaju crnogorske nickove i pišu svakakve gluposti, da obesmisle komentare.
Ne date vi takvima da iznesu kontracinjenice odsrbice tužna i stara. Kod vas je dozvoljeno samo jednoumlje i u tome vam se sastoji nacionalna politika.
Dobro je Crveni da si se prepoznao. Da si pametniji shvatio bi da džabe mijenjaš nickove, svi znaju da si ti. Bar ođe možeš da pišeš što te volja. Tuđa imena uzimate da zbunite ove koji čitaju komentare.
Odje je trla baba lan a to i ti znaš. Ili nisi bas normalan. Zna se dje se debata vodi! A po tome ste poznati. Embargo je malo reci.
Vidis Crveni, odmah si se izuo. To je vama u krvi. Ne mozete protiv trulezi u dusi pa koliko se god trudili. Zato vas ja niti volim niti postujem. No je sreca sto ste manjina pa vas je lako kontrolisati. Aj sad odgovori sa albanskog ili bosnjackog profila 😉
Svi vi,koji ste zazvalili na Podgoricku Skupsyinu,a o njoj znate so toliko ,da je odrzana 1918 god.i NISTA vise. Iva sacica ,,ISTORICARA,koji nemaju veze sa ISTORIJOM,ne znaju fa je to ,ustvari bio PLEBISCIT Crnogorskog narida,kakvog nije bilo ni prije ni poslije. Ideje,i Idluke Podgoricke Skupstine ,su toliko uvrezene u krvi Crnogirskog naroda,da sam UBIJEDJEN ,da ce se one ponovo istvariti,i… Više »
Plebiscit se reaizuje tajnim glasanjem. Tacka.
Šta bi bilo da je bilo da je država Crna Gora ostala Kraljevina van SHS i kasnije bilo koje YU tvorevine,sa svima nama u njoj ma ko da smo.Da nije ratovala za tuđe interese,više nego za svoje.Ja mislim da bi među vjerski odnosi(nacija me ne zanima)na Balkanu bili mnogo bolji i jednostavniji.Možda bi mi svi ovakvi kakvi smo svi bili… Više »
Da nijesu ubili Knjaza Danila bili bi jači od 80% država EU. A i Kadić je krenuo iz Beča, pa 15 dana u Beogradu da nabavi oružje, pa preko Skadra u Kotor.
Zov je tu da bi se veprovi parili dok je šuma u požaru.
Smatram da je izraz ‘zov’ pogodak u srž problema, koliko je to nelogično, i na nivou zvjeri, jer i sami posrbice znaju kako je odlučivanje u Beogradu bilo nepovoljno za Crnu Goru, osim za nekolicinu terazijskih crnogoraca koji su se odrodili, pa dolaze ovamo samo na ljetovanje….
@anonimus…..svaka cast 👍👍👍
Čemu zov podgoričke skupine , pa tome da jedan dio porsbljenih crnogoraca uz podršku MCP/SPC i nacionalističkih struktura iz Srbije i Rusije , dan danas čeka povoljan momenat i planira u budućnosti ponoviti isti scenario čim ih zapadne ! Za to se ne biraju sredstva , od propagantno obavještajnih aktivnosti koje sprovodi MCP pa sve do pokušaja terorizma i nasilne… Više »
Drzava je stvar dogovora njenih gradjana. Danas ovako, sjutra onako. Sve drzave ulaze u revizije odluka. Kad u diktatorskim zemljama stigne demokratija, revizije odluka koje je donijela diktatura su ceste.
A drzava Karadjordjevica je bila demokratska.
Razocaran sam u Gos.Borozana.Smatrao sam ga,pored Lakica i Dasica jedine RELEVANTNE istoricare u C.Gori.
A ono,Borozan istoriske dogadjaje,tumaci,kao da su mu Profesori bili Mikailo,Ciglic i Mili Djukanovic.
Jedino,sto je istinu rekao da je Skupstina bila Srpskog naraoda,normalno uz SVE konfesije.
Do tada,a i kasnije,do 1948 gid.Nigdje nije bilo Crnigirca ni za lijek.
Berlinski Kongres je druga prica,o njij neki sledeci put
Bilo je Crnogoraca, ali ta izrodnička skupština je na prijevaran način sazvana i održana. Htjela je srbija ubiti Crnogorstvo, načiniti Crnogorce iste kao na primjer Nišlija, Vranjanac… Ali nisu ni tada, a od sada nadalje nemate šanse… Ostaćeš razočaran, no uzmi alijas kolege i Budite Realni….
Ludi anonimus. Mi sa primorja nemamo veze sa vama sjeverniacima, a bogami i centralnim sumarima. Tako da bi nama dodje te kao vranjanci. Mora da nismo isti narod.
Tacno vi ste lacmani i zenetine s primorja
Ima i lacmana i žena izmedju ostaloga. Samo ima i medjeda od kad ste počeli da silazite. E to vec ne valja, jer nismo vam mi divljina. Ostavite levore i seljacizme kući prije nego krenete i sve će biti ok.
Nikada vi crnogorijanci nećete biti kao Nišlije ili Vranjanci jer su oni pošteni i časni ljudi
Naravno da Crnogorci ne mogu biti kao Nislije, Nislije su malo garavi a Crnovorci malo visoki i brzi na sablju. Doduse, uveliko su nam obraz uzeli ovi potudjenici.
Visoki su Hercegovci i ovaj dio zapadne CG sto se zvala stara Hercegovina,dio Boke,NK,Durmitor… Cetinjasi se od 41′ ne mogu pohvaliti bas visinom. Geni su cudo. Buongiorno Montenegro – Birolli
Razocarani, uporan si u svojim konstrukcijama neistina jer Srba u Crnoj Gori nije bilo sve do dolaska ucitelja iz Srbije u Crnu Goru. Pojam srbin je imao znacenje HRISCANIN. To potvrdjuju fuski slovenofili u prvoj polovini 19.vijeka. Uostalom, Petar Prvi sam kaze kako je jedi,iSrbin u Crnoj Gori Sima Milutinovic, te da je napisao Diku crnogorsku ,,skoro na Crnogorsmom jdziku,,.
KRIV JE NAJVISE KRALJ NIKOLA,KO DAVOLOM TIKVE SADI…
Što CANU jedan ekonomski forum ne organizuje? Dosta kopanja po istoriji i zavađanja naroda. Prevazišli smo dvadeseti vijek, idemo dalje.
Nismo retardirani. Sve je objašnjeno, stare stranice istorije nam ne trebaju.
Onaj koji ne pamti ponovno proživljava.
Najbolji profesor ikada! Čast je i privilegija biti njegov student!
Bokelji nemaju veze sa Velikom skupstinom u Podgorici 1918.Niti jedan Bokelj nije uvestvovao na toj skupstini iz prostog razloga sto Boka nije bila dio Crne Gore.
Mi Bokelji smo se na vise narodnih zborova i skupstina opredijelili da se ujedinimo sa Srbijom 1918.
Rijesite vi Crnogorci taj problem izmedju sebe a mi Bokelji cemo slaviti i proslavljati ujedinjenje sa Srbijom.
Bokelju Srbine primit ćete u Srpsku Akademiju Nauka.Muči kad oćeš da polemišeš sa gos.Borozanom na ovu temu.Što ne idete u Srbiju oči Vas naše više negledale,pošto Vam ništa ne valja u CG.
Nisicaninu pa idi ti u cg coce i ostavi se Boke. Ne zanimaju nas ta vaša sela i kvazi gradovi. Samo u Boku ne dolazite.
Stara isto tako više ne želimo da budemo dio cg pa placi.
Crveni srbijanac…..koga boli patka sta srbijanac u CG zeli……
Boka je CG…..znam da vas beogradske “bokelje” koji skupe koji dinar da povremeno dodju u Boku na neciju grbacu, to boli…..jaaakkkooo boli….ali resenje za tu bol vam je lako…..pomirite se sa cinjenicom da ce te u Boku vazda i zauvek dolaziti na teritoriju samostalne, suverene drzave Crne Gore……i da ce vam uvek i zauvek trebati pasos…..zauvek su zaustavljeni srbijanski paraziti… Više »
Joo kakave ti veze sa Bokom imaš? Drži se gore svoje 4 nahije i okani se Boke! Jedini paraziti su crnogorci po Beogradu to si u pravu.
Obzirom da mi je kuca u Prcanj imam sigurno vise nego ti Crveni srbijanac……nego idi ti i deli po tvom Srbistanu…..vidim kako vam to ide…..ode Kosovo, pa ce za njim Vojvodina, a onda i HR pokrajina Zemun…..prag ti gori a ti se bavis Crnom Gorom……
Nikšićaninu, vi to ne razumijete. Vi ste tada bili dio otomanskog carstva. Vama je centar svijeta bio istambul.
Vi Bokelji? Misliš četnici iz Boke? Valjda ima i drugih Bokelja!
Ne znam,ne poznajem nijednoga četnika?? Znam da istorijske cinjenice kazu da su Bokelji,pravoslavni i katolici bili za ujedinjenje sa Srbijom,isto kao sto kazu da se Boka ujedinila sa Srbijom a nikakve veze nije imala sa Velikom skupstinom u Podgorici. Nama odgovara da revodirate Veliku skupstinu jer to i nama otvara vrata da revidiramo odnose sa Crnom Gorom. Goru upravu nismo… Više »
Ha ha Bokelj. Koje godine reče, da je Boka bila ujedinjena sa Srbijom. Pročitaj o referendumu Crnogoraca u Boki 1813-e da se pripoje Crnoj Gori. Pa vas je Rusija dala Austriji. A boka je bila razvijena, jer su Mlečani i Austrijanci gradili škole i puteve a Crna Gora je ratovala.
Sjedi jedan!Bices cesto ovo slusao u skoli? Doslo je do ujednjenja tada a ne prisajedinjenja Boke Crnoj Gori! Tada je Boka bila veca od Crne Gore,imala pošte,apoteke,bolnice,kolske puteve. Uliva li se manji potok u veci ili obrnuto?Odluka o ujedinjenju je donesena u Dobroti kod Kotora i to ujedinjenja dvije ravnopravne pokrajine. To su vase puste zelje da disciplinujete nas Bokelje.… Više »
A nije ovaj “Bokelj” Boke gleda prije nego je 90-tih uteka iz BiH ili HR pa se ovđe nastanio i sad četnikuje .
Ono mi zna sa kim se Boka ujedinila a čuvalo koze po Ronaniji ili Dinari pa se ovđe edukovalo kod popa Rista , a muči jafo , no se vrni doma ako smijes !
Sjajan text. Bravo profesore. Neka ste zacepili usta ovim …
Nemate što pričat o 1918-oj jer je sve jasno! Srpska vojska je došla da nas oslobodi od nas samih i smakne teret samostalnosti i slobode koji smo na našim leđima toliko dugo nosili! Hvala im i tako im se vratilo i vraćalo!
Najbolji komentar 👍👍👍
Vidjite se tamo. Opredjelte se jesu li za vas Austrougari ili Srbi oslobodioci. 1918. Cio civilizovani svijet je slavio pobjedu i oslobodjenje. Srpska zastava vijorila se na Bijeloj kuci. Takvu cast nije dozivjela ni jedna zemlja.
Opet ponavljam: Neka se srbima vrati isto što su činjeli u CG! Pa ako su činjeli dobro dobro im se vratilo.
@rale…..dozivela je Francuska….jer je njihova zastava pre srbijanske bila na WH……
Crna gora je napravila epohalan korak ulaskom u NATO,reče istoričar. Ove riječi ga apsolutno diskvalifikuju kao istoričara i pretvaraju ga u političara. Jer,niko ne može unaprijed znati da li je ulazak u neku organizaciju epohalan ili katastrofalan potez. Posebno u organizaciju vojnog karaktera. Istoričari se trebaju baviti prošlim vremenima i epohama,a ne prizemnom politikom!
Kada imate srpsku manjinu u svojoj državi tada očekujte probleme, Hrvatska je imala isti problem, ali ga je riješila. Nas tek čeka posao.
Spremate li to oluju za Srbe u Crnoj Gori. Sram vas bilo.
Stop fasizmu. Stop genocidu. Stop nasilnoj asimilaciji.
Spremate je vi sami sebi.
I sam znaš da bi vam to zadnje bilo.
Ne, Simo, vi ste nama 1918. te bili spremili URGAN i dobro nas ZBRISALI. Tako vas boljelo, dabogda. Samo tisina, da vas ne cujemo.
Velika podgoricka skupstina srpskog naroda ce se održati u srpskoj kući bez patronata države.Doći će razni naučnici, akademici, književnici, intelektualci koji će pričati o tom istorijskom danu za srpski narod. Ogromna većina Srba koje poznajem taj dan smatram ujedinjenjem Srba i kao jedan od najznačajnijih dana u srpskoj istoriji. Meni kao Albancu ne smeta kada drugi slave a tim slavljem… Više »
E ti si albanac kao sto sam ja kinez.
Omere srbine ne krij se iza poštenog Albanskog naroda.Oni su lojalni ovoj državi nego Vi Srbi
Vi Albanci I Srbi prvo mora da znate da se nalazite u drugoj drzavi,koja,po vama nije maticna drzava…Samim tim,morate da postujete tu drzavu jer vam je ona,koliko toliko,obezbijedila bolje uslove no Vase maticne drzave..Mozete Vi slaviti,ali ne provocirati kao sto to radite sa obiljezavanjem okupatorske vojske,proslavom “izdajnicke” podgoricke skupstine,isticanjem albanskih i srpskih zastava na javnim mjestima bez crnogorske..No,tu nam je… Više »
Nikšićanin ti je sve rekao.
Velika narodna skupstina srpskog naroda u Crnoj Gori, kaze ovaj vrli akademik. Pa cijeg naroda bi bila nego srpskog kad su 1918. u Crnoj Gori zivjeli sve sami Srbi koji govore srpskim jezikom. Tako bar kazu zvanicni dokumenti koje je Kralj Nikola aminovao. Blago nama sa akademicima. Akademice uzmi popis stanovnistva iz tog doba. Uzmi knjigu istorije iz tog doba.… Više »
Kad reče Brko da je bio taj popis? Na prvom popisu koji je ikada održan u Crnoj Gori, Srba je bilo 1,78%. I zašto bi Potpredsjednik “Podgoričke skupštine” Savo Fatić 1918-e rekao: “Od danas više nijesmo Crnogorci, sad smo Srbi”. Svi ste vi “akademici” iz Politikinog zabavnika.
Ne znaju oni to,njima su usadili da su oni Srbi i da je to najvaznije..a kako,ni oni ne znaju…i kad im kazu Puc,spremni da izazovu nemire jer ne zele da cuju istinu..
Mozgu polupani, do tada znam svoje korjenje i sa očeve i sa majčine strane su bili deklarisani Srbi! Dokle ti poznaješ svoje korjenje? Od kuda su tvoji sljegli u tursku kasabu?
Crnogorski pokret je brojao 0.5% do 1918. To što ste poslije krenuli sa odsrbljavanjem zahvaljujući Titovom piunu Djilasu, je razlog tih popisa kasnije. Možete da mlati te koliko hoćete. Moji preci su Srbi 300 god. U nazad. A vi sto imate krizu identiteta to je vaš problem.
Zašto Crveni 300 godina. Što su tvoji bili prije 400 godina i zašto prije 300 godina odlučiše da budu Srbi? Jesu li došli iz Srbije (tadašnje Otomanske I.)? I jesu li 1948-e bili uplašeni pa se izjasnili kao Crnogorci ili su bili u 1,78%, koji su bili Srbi?
Na popisu koji je organizovao Kralj Nikola u Crnoj Gori je bilo 96% Srba.
Simo, da li stvarno misliš da se to desilo. Taj popis istorija nije zabilježila i nikada ga nije bilo. Ali možda ti imaš neka dokumenta za koja istoričari ne znaju, pa nam otkrij kada je to bilo i koliko je popisano stanovništva.
Mislis onu knjigu koju ste Vi-Srbi,zajedno sa nasim bjelasima ili bolje reci IZDAJNICIMA krojili pa dobro utvrdili u te vase glave,pa onda pokusali da podmetnete lazi nama…Aj kad si pametan toliko,cemu zvijerska ubistva po Crnoj Gori nakon 1918-te od strane Srba i IZDAJNIKA !!! Cemu omalovazavanje Crnogoraca i skidanja kapa sa glava jer se na njima nalaze obiljezja HI,DI.. a… Više »
Nije crnogorska narodna nosnja i kapa nastala 1918. Pokazite kako je izgledala crnogorska kapa. NI, DI i ostale oznake inicijala koje su pojedinci samovoljno stavljali, nijesu prave crnogorske kape. Dodje cojek i kaze da mu se na kapi uvezu njegovi inicijali ili ruza i vi mislite da je to crnogorska kapa. Na pravoj kapi su stojala 4S.