Jedinica 29155 trovala trgovca oružjem i pokušala državni udar u Crnoj Gori

Bugarsko državno tužilaštvo podiglo je optužnicu protiv trojice ruskih špijuna iz tajne jedinice zbog trovanja istaknutog bugarskog proizvođača oružja Emilijana Gebreva 2015. godine, piše Njujork tajms, prenosi Pobjeda.

Trojica muškaraca, prema optužnici koja je objavljena u četvrtak, ušli su u zemlju sa lažnim pasošima. Koristeći otrov pokušali su da ubiju proizvođača oružja, Emilijana Gebrva, zajedno sa sinom i najvišim rukovodiocem u njegovoj kompaniji.

Svi oni pripadaju, prema pisanju Tajmsa, ruskoj tajnoj jedinici 29155, čiji su pripadnici pokušali i državni udar u Crnoj Gori.

Dva trovanja

Prema detaljnoj istrazi Njujork tajmsa, ruski atentator, koji je koristio pseudonim Sergej Fedotov, ušao je u Bugarsku aprila 2015. godine i smjestio se u hotel u Sofiji, u blizini kancelarije lokalnog proizvođača oružja Emilijana Gebereva koji je prodavao municiju Ukrajini. Fedotov nije bio sam, vodio je tim od još tri čovjeka.

Nekoliko dana kasnije, jedan muškarac ušunjao se u zaključanu garažu, razmazao otrov na dršku vrata automobila proizvođača oružja, a zatim otišao neotkriven. Kasnije su na snimcima sa nadzornih kamera uočeni samo zamućeni obrisi.

Ubrzo nakon toga, u srijedu 27. aprila 2015, Gebrev je imao sastanak sa poslovnim partnerima u jednom restoranu na krovu poslovne zgrade. Tada je počeo da halucinira i povraća, desno oko mu je postalo “crveno kao crveno na ruskoj zastavi.” Osjećao se, kako je kasnije svjedočio, kao da mu je neko bacio kantu pijeska u zjenice.

Hitno je prebačen u vojnu bolnicu; tamo je počeo da vidi eksplozije živih boja, a onda mu se vidno polje naglo pretvorilo u crno-bijelo.

Zbog trovanja je šezdesetpetogodišnji Gebrev hospitalizovan mjesec dana. Njegov sin Hristo je takođe otrovan, kao i drugi izvršni direktor valentin Tačev u njegovoj kompaniji.

Ksasnije se desio još jedan pokušaj likvidacijem trovanjem, kada je Gebrev sa porodicom ljetovao u vikendici na Crnom moru. Opet je uspio da preživi.

Pokušaji likvidacije koji su se odigrali bili su tako lukavo izvedeni da bugarski službenici bezbjednosti i obavještajnih službi na Zapadu ih nijesu identifikovali kao pokušaj likvidacije. Bugarski tužioci nisu uspjeli da pronađu nijedan dokaz i zaključe slučaj, piše Njujork Tajms.

Raskrinkavanje

I možda bi, da ih nisu raskrinkali zapadni mediji – a posebno nedavno Njujork tajms, sve ostalo prekriveno velom tajni.

“Ali, istraga koja je prošlog mjeseca objavljena u Tajmsu, identifikovala ih je kao operativce iz Jedinice 29155, elitne grupe ruske vojne obavještajne agencije koja vrši atentate i podstiče nemire u Evropi”, navodi autor teksta Majkl Švirc.

Pripadnici ove jedinice, navodi Tajms, takođe su bili uključeni u pokušaj državnog udara u Crnoj Gori i operaciju u Moldaviji, kao i u trovanje bivšeg ruskog špijuna Sergeja V. Skripalja u engleskom gradu Solsberiju 2018. godine.

Bugarska se, kako se navodi u tekstu, u početku nerado suprotstavljala Rusiji, mada stručnjaci i zvaničnici kažu da ruski špijuni često koriste Bugarsku kao poligon za operacije širom Evrope.

Bugarska vlada odbila je da protjera diplomate nakon trovanja Skripalja i zatvorila je istragu o trovanju Gebreva godinama ranije, navodno zbog nedostatka dokaza.

Sofija-Moskva

Ali, nakon što su Britanci predstavili dokaze o aktivnostima jedinice 29155 na balkanskom tlu, vlasti su tamo ponovo otvorile slučaj.

Tajms je prošlog mjeseca identifikovao šest operativaca iz jedinice 29155 koji su, čini se, bili uključeni u operaciju ubistva gospodina Gebreva i ostalih.

Iako bugarski tužioci nijesu imenovali muškarce, koristeći informacije o putovanjima, Tajms je uspio da ih identifikuje po pseudonimima: Sergej Fedotov, Sergej Pavlov i Georgi Gorškov. (Operativci koji koriste imena Fedotov i Pavlov takođe su bili uključeni u nadgledanje i planiranje trovanja Skripalja – prema evropskim bezbjednosnim zvaničnicima, kao i u pokušaj državnog udara u Crnoj Gori).

U saopštenju za javnost, kancelarija državnog tužioca Bugarske saopštila je da su za trojicu muškaraca koji su učestvovali u trovanju podnijeli evropski nalog za hapšenje a raspisana je i Interpolova crvena potjernica.

Tajms navodi da nije jasno planiraju li istražitelji optužiti ostale koji su bili uključeni u operaciju.

Ugledni američki list navodi i da je upravo trovanje u Bugarskoj pomoglo zvaničnicima zapadnih bezbjednosnih i obavještajnih službi da razoktriju kampanje Kremlja i njihove mreže obavještajnih operativaca koji su “eliminisali ruske neprijatelje u inostranstvu i destabilizovali Zapad”.

“Sa Bugarskom je došao taj AHA trenutak”, rekao je jedan zvaničnik evropske bezbjednosti, koji je pod uslovom anonimnosti govorio o tajnim obavještajnim stvarima. “Složili smo kockice i shvatili da je sve povezano”, rekao je on Tajmsu.

Krajem prošle godine i Španski viši sud je otvorio istragu o navodnim aktivnostima grupe povezane sa ruskom obavještajnom jedinicom 29155 tokom katalonskog referenduma 2017. godine. Španski El Pais, tada je pisao da je ista grupa, koju potražuju i španske vlasti, povezana za neuspjelim pokušajem puča u Crnoj Gori u oktobru 2016.

Operativci koji koriste imena Fedotov i Pavlov takođe su bili uključeni u nadgledanje i planiranje trovanja Skripalja – prema evropskim bezbjednosnim zvaničnicima, kao i u pokušaj državnog udara u Crnoj Gori

Grozev: Siguran sam da su optuženi pripadnici GRU

Urednik istraživačke mreže Belingket Hristo Grozev objašnjava da je, iako imena osumnjičenih za trovanje bugarskog proizvođača oružja još nijesu objavljena na Interpolovoj stranici, siguran da se radi o tri službenika GRU.

“Na osnovu opisa bugarskih tužilaca, i uzimajući u obzir da su na dan trovanja Gebreva u Sofiji bila tri službenika GRU-a, sigurni smo da su to: Sergej Fedotov (Denis Sergejev), Sergej Pavlov (pravo ime Sergej Liutenko) i Georgi Gorškov (pravo ime još nije u potpunosti identifikovano)”, rekao je Grozev za Pobjedu.

Upitan kakva je njihova veza sa događajima u Crnoj Gori, Grozev kaže da su slučajevi isprepletani, jer su, kako tvrdi, njihove kolege iz iste jedinice pokušale državni udar u Crnoj Gori.

Vladimir Popov, jedan od optuženih u slučaju državnog udara, umiješan je i u trovanje u Bugarskoj.

“Nijesmo u potpunosti sigurni da su ta konkretna imena bila povezana sa državnim udarom u Crnoj Gori. Međutim, dvojica njihovih kolega iz iste jedinice 21955 bili su povezani sa događajima u Crnoj Gori u 2016. To su bili Eduard Širokov (Eduard Šišmakov) i Vladimir Popov (Vladimir Moiseev). Popov/ Moiseev je vjerovatno takođe povezan sa bugarskom operacijom, jer je nekoliko mjeseci prije trovanje Gebreva, boravio u Bugarskoj”, zaključio je Grozev.