Ko su kandidati za sudije Ustavnog suda

Poslanici crnogorskog parlamenta će 12. decembra glasati o izboru kandidata za četiri sudije Ustavnog suda. Kandidati su Snežana Armenko, Ilija Vukčević, Jadranka Novaković i Jelena Ružičić. Oni su prethodno dobili neophodnu podršku sedam članova Ustavnog odbora i to isključivo od poslanika vladajuće većine prosrpskog Demokratskog fronta, Demokrata i Građanskog pokreta URA. Stručne reference predloženih kandidata nijedna partija ne spori, i oni se formalno ne vezuju ni za jednu politički partiju. Ipak, zbog podrške koju su dobili samo od DF-a, Demokrata i GP URA, iz DPS-a i ostalih opozicionih partija su ranije saopštili da im je neprihvatljivo da glasaju za kandidate svojih političkih protivnika.

Potpredsjednik Vlade i predsjednik Socijalističke narodne partije Vladimir Joković saopštio je da je opozicija predvođena DPS-om imala većinu u ranijem sastavu Ustavnog suda te da to treba da se promijeni.

“Razgovarali smo da se moraju izabrati sudije, ali ako misle da imaju većinu u Ustavnom sudu, to neće biti dio dogovora. To opoziciji nećemo dozvoliti. Zašto onda po tom principu većinu u Ustavnom sudu ne bi imala aktuelna parlamentarna većina. Mi smo da se izaberu sudije koje će odluke donositi po Ustavu i zakonu. Konstatovali smo danas da ovakvo stanje ne odgovara nikome”, rekao je 18. novembra Joković.

Predsjednica Skupštine Danijela Đurović je kazala da je omogućila da imaju dodatno prostora dodatno za potencijalne dogovore.

“Ne znači da će uslovi DPS-a u potpunosti biti prihvatljivi. Vjerujem da je pitanje kompromisa i da jedna i druga strana budu popustljivi”, kazala je ona.

Predsjednik države Milo Đukanović je prije dva dana poručio da “možda možemo u ovom trenutku glasati za izbor jednog sudije, čime Ustavni sud postaje funkcionalan, pa ostavljamo priliku da se u nakadnom procesu dođe do zajedničke liste kandidata za tri sudije Ustavnog suda.”

Biografije predloženih kandidata

Snežana Armenko je trenutno na funkciji zamjenice Zaštitnika ljudskih prava i sloboda

Snežana Armenko, rođ.Bulatović, rođena je u Podgorici, 10.02.1981. godine. Osnovnu školu i Gimnaziju završila je u Podgorici. Diplomirala je na Pravnom fakultetu Univerziteta Crne Gore 2003. godine, nakon čega je položila državni (2005.), a potom i pravosudni ispit (2006.).

Profesionalnu karijeru započinje kao pripravnik, potom kao savjetnik u Osnovnom sudu u Podgorici.

Tokom profesionalnog angažmana posebno se specijalizirala za oblast ljudskih prava.

Tokom 2008. godine, kao sudski savjetnik učestvuje na Trećem međunarodnom takmičenju Centara u sudstvu, na kojem je Crna Gora prvi put učestvovala i to na temi tumačenja i primjene Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava.

Iskustvo koje je stekla kao Viši samostalni savjetnik u Kancelariji Zastupnika Crne Gore pred Evropskim sudom u Strazburu, kada je Kancelarija prvi put osnovana (2009.), u velikoj su mjeri doprinijeli njenoj posvećenosti unapređenju zaštite ljudskih prava u Crnoj Gori.

Nakon završene Inicijalne edukacije za sudije, za sudiju Osnovnog suda u Podgorici birana je 28.04.2010. godine, koju funkciju je vršila do 03.07.2020. godine, kada je izabrana za zamjenicu Zaštitnika ljudskih prava i sloboda.

Prva je sudija iz Crne Gore koja je upućena u Evropski sud za ljudska prava u Strazburu na stručno usavršavanje, gdje je provela godinu dana. Stečeno znanje i iskustvo primijenila je kao sudija u svakodnevnom radu na predmetima, ali i kao predsjednik Odjeljenja sudske prakse, gdje je tokom tri godine (od 2017. do 2020. godine), radila na unapređenju primjene evropskih standarda u praksi sudova.

Bila je mentor kandidatima za sudiju, a posebnu pažnju posvećuje obrazovanju mladih pravnika i aktivno učestvuje u programu pravnih klinika koje su posvećene unapređenju praktičnih znanja studenata pravnih fakulteta u Crnoj Gori.

Govori engleski jezik i ima osnovno znanje francuskog jezika.

Udata i majka dvoje djece.

Armenko je bratanica poslanika Demokratskog fronta Predraga Bulatovića.

Ilija Vukčević

Ilija Vukčević je rođen 6. januara 1979. godine u Podgorici, gde je završio osnovnu školu i gimnaziju. Diplomirao je na Pravnom fakultetu Univerziteta Crne Gore 2003. godine. Magistarsku tezu “Kontrolisana inostrana kompanija u uporednom poreskom pravu” je odbranio 2007. godine na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu, čime je stekao akademski stepen magistra pravno-ekonomskih nauka. Doktorsku disertaciju, pod naslovom “Sudska praksa Suda pravde EU u oblasti oporezivanja – usklađenost sistema direktnih poreza Crne Gore sa osnovnim slobodama” odbranio je sa odlikom, takođe, na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu.

Bio je član Senata Univerziteta Crne Gore i predsednik Asocijacije saradnika u nastavi i studenata postdiplomskih studija Univerziteta Crne. Vlada engleskim jezikom, o čemu je priložio sertifikat Instituta za strane jezike Univerziteta Crne Gore o znanju engleskog na najvišem, IX nivou, kao i italijanskim jezikom.

Obavljao je i funkciju v.d. direktora Uprave za igre na sreću.

Vukčević je, kako se navodi, bio i predavač u visokoobrazovnim ustanovama, a nalazio se i na rukovodećim pozicijama u biznis sektoru.

On je u junu ove godine bio imenovan za savjetnika direktora Uprave prihoda i carina za unapređenje i poboljšanje poslovnih procesa dok je na njenom čelu bio Rade Milošević.

Jadranka Novaković

Jadranka Novaković rođena je 1970. godine i ima skoro 30 godina radnog staža. Pravni fakultet završila je u Podgorici 1992, pripravnički i staž u trajanju od tri godine je odradila u Ustavnom sudu Crne Gore. U tom periodu je položila državni i pravosudni ispit. Kasnije je položila i advokatski ispit.

Nakon pripravničkog staža radila je u Direkciji javnih prihoda (sadašnja Uprava prihoda). Tamo je radila pet godina, zastupala taj organ pred svim sudovima u Crnoj Gori u svim vrstama sporova, vodila disciplinske postupke unutar tog organa i radila sve poslove koji se tiču prijema i radnog odnosa zaposlenih.

Poslije Direkcije javnih prihoda, osam godina bila je angažovana u Vrhovnom sudu Crne Gore kao stručni saradnik, prvo u Privrednom vijeću a kasnije formiranjem Apelacionog suda prelazi u građansko vijeće, te nakon toga u Vijeće o odlučivanju po revizijama.

U okviru Vrhovnog suda radila je u kancelariji za prijem i pritužbe građana na rad sudova u Crnoj Gori. Nakon Vrhovnog suda, 1. aprila 2008. godine internim oglasom prelazi u Ustavni sud. Tu je radila kao ustavno-sudski savjetnik u normativnoj kontroli, tj. za ocjenu ustavnosti Zakona i zakonitosti drugih normativnih akata.

Kada su amandmanima na Ustav 2013. godine normirana vijeća za rad u Ustavnom sudu, Novaković je tada kao najstariji savjetnik i neko ko je došao iz Vrhovnog suda bila postavljena za rukovoditeljku Odjeljenja za ustavne žalbe.

Novaković je u Ustavnom sudu bila više od pet godina bila i član redakcione komisije i učestvovala je na mnogim međunarodnim konferencijama.

Jelena Ružičić

Jelena Ružičić rođena je 4. jula 1971. godine u Nikšiću gdje je završila osnovnu i srednju školu. Diplomirala je na Pravnom fakultetu Univerziteta Veljko Vlahović 1996. godine i nakon završenih studija obavila pripravnički staž u Osnovnom sudu u Podgorici. Nakon položenog pravnog ispita zasnovala je radni odnos na neodređeno vrijeme u Osnovnom sudu u Nikšiću u svojstvu stručnog saradnika gdje je radila sve do 2006. godine, kada je izabrana za sutkinju Osnovnog suda u Nikšiću. Tu funkciju je obavljala u svojstvu građanskog sudije u parničnom referatu.

U februaru 2018. godine izabrana je za sutkinju Upravnog suda Crne Gore i tu funkciju i sada obavlja.

Kao sutkinja Osnovnog suda u Nikšiću 2013. godine se prijavila na konkurs koji je bio raspisan od strane Evropskog suda za ljudska prava u Strazburu a na osnovu ugovora koji Crna Gora ima sa Savjetom Evrope i po osnovu kojeg upućuje crnogorske sudije na period od najviše dvije godine.

Nakon završene obuke 2016. godine našla se na listi nacionalnih tutora za horizontalni program Savjeta Evrope i angžaovana je za različite oblasti konvencijskog prava. Nalazi se na listi predavača Centra za obuku u sudstvu i državnom tužilaštvu u kontinuitetu od 2019. godine za oblast Evropske konvencije o ljudskim pravima i prakse Evropskog suda za ljudska prava.

Posjeduje i sertifikat kao nacionalni trener za prava iz oblasti zabrane diskriminacije.

Članica je međunarodne mreže sudija i pravnika sa sjedištem u Italiji, a takođe je mentorka kandidatima za sudije Ustavnog suda.

Neizvjesno do kraja

Za sudije Ustavnog suda je trebalo da se glasa 8. decembra ali je na zahtjev DPS-a glasanje odloženo za 12. decembar. DPS je uslovio da će podržati izbor jednog kandidata za sudiju US ukoliko se odredi datum vanrednih parlamentarnih izbora i povuče Zakon o predsjedniku. Neizvjesno je da li će do dogovora doći.

U prethodne dvije godine bila su raspisana četiri konkursa za sudije Ustavnog suda. Na prvi, avgusta 2020. se prijavilo osam kandidata, ali niko nije dobio podršku na Ustavnom odboru. Nakon toga su raspisana još tri javna poziva na koje se prijavilo 16 kandidata. O svih 16 se Ustavni odbor izjašnjavao 28. jula ove godine ali nijedan nije dobio potrebnu podršku.

Posljednji javni poziv za sudije Ustavnog suda raspisan je 1. avgusta 2022.

Od prijavljenih 19 kandidata, četiri su dobila potrebnu podršku. U prvom glasanju u Skupštini 21. oktobra ni jedan od njih nije dobio dvotrećinsku podršku od 54 glasa.

Za njih su i glasali samo poslanici parlamentarne većine koji imaju ukupno 41 poslanika, pa je za njihov izbor nedostajalo najmanje 13 glasova.

12. decembra četiri predložena kandidata treba da dobiju tropetinsku većinu odnosno minimum 49 glasova. To znači da osim glasova većine potrebno bar osam glasova opozicije.

Sa međunarodnih adresa poručuju da je neophodno kompletirati Ustavni sud, i to ne izborom jednog već sva četiri kandidata.

Aleksandra Obradović