Ruska zahvalnica za crnogorsku instituciju

Leonid Vladimirovič Dračevski, izvršni direktor ruskog Fonda za podršku javne diplomatije Gorčakov, boravio je 19. septembra u Podgorici i tom prilikom uručio Istorijskom institutu zahvalnicu i najavio nastavak plodne saradnje. Fond Gorčakov je organizacija prepoznata kao organizator i finansijer naučnih skupova uglavnom usmjerenih protiv uticaja Evropske unije i NATO-a u regionu Zapadnog Balkana, piše Pobjeda.

Da se Univerzitet Crne Gore javno diči saradnjom sa kontroverznim ruskim fondom, pokazuje i vijest koja je objavljena na sajtu UCG, u kojoj ruski prijatelji hvale ulogu Instituta u jačanju crnogorsko-ruskih odnosa.

I površno istraživanje pokazuje da crnogorski Univerzitet ne bi trebalo da bude prezadovoljan što se ruski fond infiltrira u crnogorske institucije.

Fond za podršku javne diplomatije Gorčakov, jedna je od brojnih “nevladinih organizacija” koju kontroliše Kremlj i pod direktnom je upravom ministra inostranih poslova Rusije Sergeja Lavrova, čovjeka koji decenijama rukovodi ruskom spoljnom politikom, ali i sprovodi strategiju širenja takozvane “meke moći” Rusije u određenim regionima svijeta.

U upravnom odboru fonda nalazi se veliki broj iskusnih političara, novinara i biznismena iz Rusije, pa i inostranstva.

A uloga Gorčakova, kako piše na sajtu te institucije, je “povezivanje naučnika, političara i novinara sa Moskvom, sve sa ciljem da ih uključi u propagandističku rusku mašinu, koja će se suprotstaviti Zapadu i prozapadnim vladama u regionu. Fond Gorčakov nije, poput famoznog Instituta za strateške studije iz Moskve, direktno povezan sa ruskim obavještajnim službama. Gorčakov se, makar zvanično, bavi samo “strategijom geopolitike”.

Ima tu, ipak, i konkretnijih akcija. Interesantno je da ovaj fond, još od 2013. godine, finansira projekat pod nazivom Balkanski dijalog, kroz susrete koji su se održavali: 2013. u Sofiji te 2015. u Beogradu i Novom Sadu.

SRPSKI KOD

Novosadski skup je bio posebno zanimljiv za Crnu Goru. Makar zbog učesnika na njemu je uvodničar, osim niza aktivista iz Srbije, Crne Gore i entiteta Republika Srpska, bio tadašnji ambasador Ruske Federacije Aleksandar Vasiljevič Čepurin. To je čovjek koji je godinama žestoko kritikovao crnogorsku orijentaciju prema NATO i djelovanje tadašnjeg crnogorskog premijera Mila Đukanovića, za koga je direktno rekao da “radi protiv interesa Srbije i Rusije, ali i naroda u Crnoj Gori”. Osim Čepurina, na skupu u Novom Sadu govorili su i Grišenin Roman Nikolajevič iz Fonda Gorčakov, Mlađan Đorđević iz organizacije “,Srpski kod”, kao i Miroslav Parović iz organizacije “Dostojanstvo”. Parović je u Crnoj Gori poznatiji kao gost analitičar srpsko-ruskog portala IN4S, koji se “proslavio” u studiju i u izbornoj noći, 16. oktobra 2016.

Među učesnicima novosadskog skupa bio je i Srđan Milić, tadašnji lider Socijalističke narodne partije.

Ipak, najzanimljiviji u grupi organizatora bio je Mlađan Đorđević, nekadašnja “desna ruka” Vojislava Koštunice, kasnije i Borisa Tadića i Dragana Đilasa.

Đorđević je učestvovao u antireferendumskoj kampanji u Crnoj Gori, a crnogorska vlast ga je direktno optuživala da je, u ime zvaničnog Beograda, finansijski i na druge načine pomagao stranke, organizacije i medije koji su bili protivnici crnogorske nezavisnosti. Tadašnji crnogorski premijer Milo Đukanović direktno je optužio Đorđevića da je bio “jedan od finansijera opozicije u Crnoj Gori”. Kasnije će, nakon smjene vlasti u Srbiji, Đorđević osnovati organizaciju “Naša Srbija” i “Srpski kod” te dobrano izmusti ruske novce za vlastite političke akcije. I tako ostati u sferi interesovanja Moskve, ali za drugačije, nešto sofisticiranije, političke akcije.

MEKA MOĆ

Opisane veze Fonda Gorčakov sa brojnim srpskim nevladinim organizacijama, ukazuju da ruska organizacija ima jasnu strategiju da se glorifikuje spoljna politika Moskve i kako da okupi “bratske” organizacije u regionu Balkana.

Uprkos jakom uticaju u regionu Zapadnog Balkana i naklonosti ovdašnjeg javnog mnjenja prema Rusiji, zvanični Kremlj je još 2014. godine ocijenio da je kao garant dugotrajnog ruskog prisustva na ovim prostorima neophodno da Moskva započne široku akciju formiranja proruskih medija, organizacija, političkih partija, interesnih grupa, sajtova i onlajn zajednica. Djelovanje brojnih ruskih organizacija, pokreta i ustanova i saradnja sa ovdašnjim partijama, medijima i institucijama pokazalo je kako Moskva strategijom takozvane ,,meke moći” pokušava da podrije crnogorsku državu i kroz naučne institucije i crnogorski Univerzitet širi svoj uticaj.

Ta strategija je već u Crnoj Gori kreirala atmosferu posredstvom ,,bratskih” medija, partija i organizacija iz Crne Gore koja je, na kraju, kulminirala planiranjem i pokušajem izvođenja terorističkih akcija u Podgo rici oktobra 2016. godine.

I dok se u slučaju organizacija i medija potpomognutih od strane zapadnih fondacija, finansiranje uglavnom odvija transparentno, a politički interesi po pravilu maskiraju opštim demokratskim ciljevima, u slučaju proruskih organizacija i medija finansiranje je obavijeno velom tajne. No, politički interesi i ciljevi prilično su jasni. Zahvaljujući upravo toj okolnosti, kao i blagonaklonosti koja prema njima postoji u javnosti, proruske paramedijske strukture relativno je lako prepoznati i identifikovati u njihovom djelovanju u javnom prostoru. Naravno, ako to u Crnoj Gori neko želi i hoće da vidi.

Zato se s pravom može postaviti pitanje: kako to da Istorijski institut Crne Gore, najstarija naučno-istorijska institucija na čijem je čelu dr Radoslav Raspopović, bez zazora sarađuje sa Fondom Gorčakov, prononsiranim agitatorom politike Kremlja i borcem protiv NATO uticaja, ali i širenja Evropske unije na Zapadnom Balkanu?

Marija Jovićević

Draško Đuranović