Smanjiti budžetsko finansiranje partija, ne i predizbornih kampanja

Da li će teške ekonomske posljedice koje ostavlja pandemija novog korona virusa, te traženja mjera oporavka privrede i pomoći najugroženijima, otvoriti i pitanje budžetskih izdvajanja za rad političkih partija u Crnoj Gori? Podsjetimo, naša zemlja ima najveće procentualno izdvajanje iz budžeta za redovan rad partija u Evropi, što je često nailazilo na kritike dijela nevladinog sektora, i zalaganjem da se taj procenat smanji. S obzirom da je u skupštinskoj proceduri Predlog zakona o finansiranju političkih partija i izbornih kampanja, ne bi bilo iznenađujuće da se i ovo pitanje otvori.

Predsjednik Upravnog odbora Centra za monitoring i istraživanje (CeMI) Zlatko Vujović smatra da treba smanjiti procenat izdvajanja za redovan rad političkih partija, ali ne i za finansiranje predizborne kampanje koji treba da ostane isti kao prije krize izazvane pandemijom.

“CeMI se, kao i druge nevladine organizacije koje se bave finansiranjem političkih partija u Crnoj Gori, zalagao za manji procenat budžetskih izdvajanja za redovan rad političkih partija. Sadašnje rješenje da se za njihov rad izdvaja 0.5 + 0.05 odsto tekućeg nacionalnog, a 1,1 do tri odsto lokalnog budžeta predstavlja preveliko izdvajanje. Na nacionalnom nivou partije će ove godine prihodovati oko osam miliona eura. Tome se dodaju prihodi sa lokalnog nivoa, za rad poslaničkih klubova, te privatne donacije… To je izuzetno puno novca. Međutim, ne smijemo zanemariti činjenicu da se u naredna dva do tri mjeseca očekuje raspisivanje parlamentarnih izbora. Kada se tome doda da političke partije nijesu mogle da organizuju redovan rad svoje mreže, treba učiniti sve da se ne ugroze fer uslovi za održavanje izbora, odnosno za rad političkih partija u predizbornoj kampanji”, ocjenjuje Vujović u razgovoru za Dnevne novine.

Vujović ističe da je veoma važno da svi subjekti učine napor da se sa što manje negativnih posljedica sanira stanje nastalo pandemijom COVID-19 virusa, ali ne po cijenu urušavanja demokratije, te fer uslova za održavanje parlamentarnih izbora.

Takođe, kako naglašava, treba biti obazriv da se mjere štednje ravnomjerno rasporede na što više korisnika budžeta, a nikako samo na neke kako je ranije bilo prilike da se čuje kad su stizali prijedlozi da se ukinu sva sredstva za rad nevladinih organizacija.

“Potrebno je smanjiti procenat izdvajanja za redovan rad političkih partija, ali ne i za finansiranje predizborne kampanje koji treba da ostane isti kao prije pandemije. Moramo biti svjesni da državni organi ne treba da ura de ništa što može narušiti izborni proces”, kazao je on.

Međutim, dodaje, ne postoji razlog da Crna Gora i dalje bude zemlja sa najvećim procentualnim budžetskim izdva janjima za redovan rad političkih partija u Evropi.

“Taj procenat treba smanjiti, ali da se ne ugrozi njihov nesmetan rad. Ne smijemo kao društvo zaboraviti da su partije, što god o njima mislili, ipak stubovi demokratije. Ne treba, ionako slabe stubove, dodatno činiti nestabilnijim. No, svakako, ne treba ni praviti od partija isključivo budžetske korisnike, koji svoj rad finansiraju isključivo iz budžeta. Potrebno je partije motivisati da povećaju prihode od svojih podržavalaca i članova”, zaključuje Vujović.

U Centru za demokratsku tranziciju nijesu komentarisali mogućnost smanjenja budžetskih izdvajanja za političke partije u situaciji izazvanoj pandemijom novog korona virusa, već su podsjetili na svoje predloge Vladi koje su podnijeli prije desetak dana.

Njihov predlog je, podsjetimo, bio da se kroz rad nekog od postojećih ili kroz novo radno tijelo Skupštine omogući dnevni uvid parlamentaraca u trošenje budžeta koje se tiče socijalnih davanja u izbornoj godini u slučaju ratnog i vanrednog stanja, kao i u slučaju epidemije ili pandemije zaraznih bolesti.

Izvršni direktor CDT-a Dragan Koprivica je ranije poručio da je jedan od najvažnijih zadataka društva u vremenu pandemije vođenje računa o ekonomski najugroženijim kategorijama i da zato razumiju i podržavaju korekciju zakona o finansiranju političkih partija i izbornih kampanja, jer će na taj način biti stvorena zakonska osnova da pomoć dobiju oni kojima je najviše potrebna.

Dnevne novine su se za komentar obratile i MANS-u, ali odgovor nismo dobili.