Smrt doskorašnjeg košarkaša Crvene zvezde Majkla Odža na treningu potresla je javnost u Srbiji i ponovo otvorila pitanje pod kolikim zdravstvenim rizikom su vrhunski sportisti današnjice.
Odžo je samo jedan u nizu sportista koji su naprasno preminuli u posljednjih desetak godina na sportskim terenima širom sveta.
Zvanični uzrok smrti nije poznat, a beogradski mediji prenose da je riječ o infarktu.
„To se zove naprasna srčana smrt. Ona nastaje zbog poremećaja ritma srca kao što su tahikardija i aritmija”, objašnjava za BBC na srpskom kardiolog Slobodan Gajić.
Televizija Sportklub prenosi da je Odžo, jedan od najsnažnijih košarkaša viđenih u posljednje vrijeme na ovim prostorima, kolabirao tokom individualnog treninga na stadionu Partizana.
„Ti poremećaji su nagli, a to što je neko sportista ništa ne znači”, dodaje Gajić.
Šta bi mogao da bude uzrok smrti?
Petar Seferović, kardiolog i akademik SANU, kaže za BBC da se naprasna srčana smrt može dogoditi iz više razloga.
„Prije desetak godina je u Veneciji sprovedena studija na 280 ljudi koji su iznenada preminuli, kako bi se utvrdilo zbog čega se to desilo”, navodi on.
„Dakle, to su takođe bili zdravi i mladi ljudi, koji nisu znali da imaju nekakvu srčanu bolest. Pronađena su dva razloga”.
Prvi je, kaže, kardiomiopatija desne srčane komore, koju vidi kao najvjerovatniji uzrok smrti Odža.
„To je bolest tokom koje se dio srčanog mišića, na gornjem dijelu komore, uz plućnu arteriju, pretvara u mast.
„Usljed toga se stvaraju opasne aritmije i može da dođe do iznenadnog popuštanja srca i smrti”, navodi Seferović, koji je i predsjednik Evropskog udruženja za srčanu slabost.
To se dogodilo kod 40 odsto ispitanika tog istraživanja, ističe.
„Za te anomalije ljudi uglavnom ne znaju i one ne mogu biti otkrivene običnim srčanim pregledom”, ističe.
„Kod tih bolesnika do aritmije i smrti može da dođe usljed iznenadnog fizičkog opterećenja”.
Na kraju slijede razne bolesti, poput srčanih mana, drugih vrsta kardiomiopatije i zapaljenja srčanog mišića, dodaje Seferović.
„Neko može da ima zapaljenje srčanog mišića, koje nema veze sa Kovidom-19, a koji može da bude kao Kovid.
„To zapaljenje srčanog mišića mora da izazove vrstu nekroze – propadanja – koje onda dovodi do ubrzanog srčanog rada i smrti.
Snažni ljudi i pitanje srca
Gajić takođe ističe problem zadebljanog srčanog mišića koji se, kaže, često javlja kod sportista.
„Postoje ljudi koji urođeno imaju zadebljanje srčanog mišića, žive normalno do 25, 26 godine, bez ikakvih tegova i samo se jednog jutra ne probude…
„I to se dešava”, dodaje.
Zvezdin centar bio je visok 216 centimetara i težak više od 120 kilograma – nosio je broj patika 56 – i mnogi su ga zvali „dobroćudni div”.
„Kod ljudi koji tako jaki i snažni, tolika snaga može da dovede do toga da se krvni sud skupi i napravi infarkt”, kaže Gajić.
„Nastane spazam, koji ne propušta krv, dođe do infarkta, poremećaja ritma i smrti”, dodaje.
Kako navodi, bilo je takvih slučajeva i u prošlosti.
„Dok sam radio na VMA imali smo slučaj jednog čovjeka iz padobranske brigade, imao je crni pojas… Uradili smo mu sve testove i sve je bilo super.
„Posle šest mjeseci je umro u krevetu. Došlo je do spazma i nije se probudio. Imao je samo 42 godine”.
Gajić kaže da takve stvari mogu da se preduprijede i vide ukoliko se uradi dobar ultrazvuk i vidi se da je srce zadebljalo.
On tvrdi ce na sportskim pregledima uglavnom rade testovi opterećenja, koji nisu toliko specifični i ne mogu da odrede da li su krvni sudovi srca dobri ili nisu.
„Moguće da je Odžo uradio test opterećenja koji je bio sasvim u redu, što može da se desi ukoliko mu nisu dva ili tri krvna suda srca zahvaćena.
„Ali ako je jedan sud samo zapušen, to lako može da se ne vidi na testu”.
Seferović takođe dodaje da su ti pregledi „uglavnom rutinski, na kojima se mogući problem ne vidi”.
„Ipak, pregledi na Institutu za sport su dosta kvalitetni, ali sve zavisi da li je stepen poremećaja skriven ili može lako da se utvrdi.
„Nije on (Odžo) prvi, u karijeri dugoj tri decenije sam imao mnogo takvih slučajeva”, kaže.
Gajić savjetuje redovne kontrole, EKG i ultrazvuk srca.
„Trebalo bi da se gleda i porodično opterećenje, da se ne puši, ne pretjeruje sa alkoholom, da se nemaju kilogrami viška”.
Sad cu mozda lupiti, ali sam citao istrazivanje kad je tek pocela korona, da nije korona toliko opasna za vrijeme bolesti koliko poslije. Rekli su da ce mnogi koji su prelezali koronu umrijeti od infarkta ili bubrega.
Ne bi kinezi zatvarali cijele gradove od destina milion da je to tako naivno…
Ne verujem ja u to. Nw verujem im u 90 posto toga što o koroni pričaju, pišu…, jer se svako malo demantuju. Ne znaju ni sami, toralna im je nepoznanica od početka pa sve do sada, a i sutra i nadalje.
Što se Odža tiče, tuga i tragedija… Uzrok i nije bitan sada… Neka počiva u miru.