Francuski rječnik nedavno je postao bogatiji za rodno neutralnu zamjenicu “iel”. Ova zamjenica koja je za cilj imala da neutrališe razlike sa kojima se suočavaju osobe diskriminisane zbog seksualne orijentacije izazvala je pravu buru u javnosti, prvenstveno zbog toga što su mnogi lingvisti mišljenja da je izvedena iz američke zamjenice “voksim”, koja označava sve ljude koji su diskriminisani po bilo kom osnovu.
Le Petit Robert, najpoznatiji francuski rječnik u svom najnovijem izadnju onlajn rječnika dodao je zamjenicu „iel”, rodno neutralno spajanje muškog „il“ (on) i ženskog „elle“ (ona). Žan-Mišel Blanker, francuski ministar obrazovanja, nije bio oduševljen ovom odlukom.
„Ne smijete da manipulišete francuskim jezikom, bez obzira na uzrok“, rekao je on, podržavajući stav da je „iel“ izraz „vokisme“.
Blanker je naizgled ubijeđen da je ovo posljednica namjernog uticaja Amerike na Francusku sa ciljem širenja rasnog i rodnog neslaganja oko francuskog univerzalizma. Naglasio je i da neće koristiti novu rodno neutralnu zamjenicu.
„Postoji samo jedan francuski jezik, samo jedna gramatika i samo jedna republika”, rekao je u Narodnoj skupštini Francuske 2017. godine.
U ovom slučaju, pridružila mu se i prva dama Francuske Brižit Makron.
„Postoje dvije zamjenice: on i ona. Naš jezik je lijep. I dvije zamenice su prikladne”, rekla je ona.
Robert, kreator zamjenice „iel“ kaže da bi ona trebalo da se koristi kao zamjenica trećeg lica u jednini i množini koja se koristi da prizove osobu bilo kog pola. Čarls Bimbenet, generalni direktor izdavačke kuće za koju je rječnik objavljen odbacio je ministrovu optužbu za militantnost.
„Misija Roberta je da posmatra evoluciju francuskog jezika koji se stalno mijenja i raznovrstan je, i da vodi računa o tome“, napisao je on.
Sa suprugom je saglasan i predsjednik Emanuel Makron koji je upozorio da bi „određene teorije društvenih nauka koje su u potpunosti uvezene iz Sjedinjenih Država“ mogle da predstavljaju prijetnju.
Blankuer je identifikovao „intelektualnu matricu“ na američkim univerzitetima koja je sklona potkopavanju daltonista francuskog društva ravnopravnih muškaraca i žena kroz promociju onih koji su žrtve polne diskriminacije. Najoštriji je Fransoa Žolive, desničarski poslanik, koji je započeo sa kampanjom protiv Robertove odluke da uvrsti „iel“ u rječnik. Pisao je francuskoj akademiji zahtijevajući da se ona pozabavi tim pitanjem.
“Francuska, nikada neće prihvatiti da ljudi budu okupljena u sektaške zajednice, bilo da su rasne ili polne. Ovdje imamo univerzalizam. Intimno unutrašnje ja nikada ne smije imati prednost nad individuom kao članom kolektiviteta koji je nacija”, rekao je on u jednom intervjuu.
Ovakva reakcija najviših državnika francuske zaprepastila je Lilian Delhomme (24) rodno neprilagođenu studentkinju međunarodnih odnosa na Univerzitetu u Parizu, koja koristi zamjenicu „iel“ oko godinu dana.
„Ovo je za mene veoma nasilno. Ovo dolazi od prve dame, od žene, od profesora francuskog, od nekoga čija je misija da se usprotivi nepravednim društvenim normama, izgubila sam nadu”, rekla je.
Dodala je da joj je život dovoljno otežan zbog toga što je gej i što niko zaista ne poštuje njen izbor da bude ono što osjeća da jeste.
“I dalje me svi zovu on, što je prilično razočaravajuće za studente političkih nauka“, rekla je, a prenosi Njujork Tajms.
Sve ovo se dešava u trenutku kada je Stejt department izdao prvi pasoš Sjedinjenih Država sa oznakom roda x za interseksualne i rodno neutralne osobe. Zbog toga je više nego ikada uočljivo koliko Francuska i Amerika imaju drugačiji odnos prema osjetljivim temama poput rasnih i rodnih tema
