Slovački novinar Jan Kucijak i njegova vjerenica Martina Kšnirova pronađeni su u nedjelju mrtvi u njihovom stanu u Velikoj Mači, 65 kilometara od Bratislave. Jan je posljednje tri godine radio za sajt Actuality.sk, koji je u sastavu Ringier Axel Springer grupe.
<<<Ovo je priča zbog koje je novinar Jan Kucijak ubijen<<<
<<<Slovački ministar podnio ostavku, ne može da podnese da je novinar ubijen<<<
Narednih dana, svi informativni portal grupe, i sve dnevne novine objavljivaće priče o povezanosti italijanske mafije i vladajućih institucija u Slovačkoj, na kojima je Jan Kucijak radio u mjesecima koji su prethodili ubistvu.
Danas je objavljeno istraživanje o tome kako su slovački kriminalci pljačkali državu, piše Blic.
Prelazak na sofisticiranu prevaru
“Kada su kriminalci shvatili da više ne mogu da se bave biznisom na stari, primitivan način, otkrili su PDV. To je najveći izvor prihoda vlade”, kaže tužilac i dekan Pravnog fakulteta Univerziteta Komenijus Jozef Čenteš.
Klasičan primjer je takozvana PDV vrteška. Riječ je o mreži udruženih kompanija koje fiktivno trguju među sobom (izdaju račune bez plaćanja). Neke kompanije u lancu zatim traže od države da im refundira PDV, koje su već platile. Kompanija koja je posljednja karika u lancu i koja bi trebalo da plati PDV državi biva zatvorena i samim tim ne bude oporezovana.
Slovačka je u nepovoljnom položaju u EU. Prema najnovijim podacima Evropskog zavoda za statistiku (Eurostat), država gubi čak 2,3 milijarda eura godišnje zbog prevara u vezi s PDV-om.
Konkretni primjeri
Najpoznatiji je slučaj Mikulaša Varehe, poznatog kao Kralj regiona Zemplin. On je na PDV-u ukrao novac poreskih obveznika, 58 miliona eura.
Njegova mreža fiktivnih preduzeća obuhvata i kompanije koje se bave tako apsurdnim poslovima kao što je trgovina potkornjacima. Na kraju je osuđen na 11 godina zatvora.
Slovaci takođe znaju za podmićivanje glavne poreske kancelarije u gradu Šamorinu. Braća Salman, biznismeni umješani u taj slučaj, osuđeni su na šest, odnosno sedam godina zatvora
Subvencije za farmere
Pored PDV-a, kriminalci su otkrili i subvencije, bilo za poljoprivredu, bilo za zelenu energiju.
U Slovačkoj se redovno nezakonito daju subvencije poljoprivrednicima. Kriminalci veoma često potražuju sredstva za mnogo veće poljoprivredne površine od onih koje stvarno imaju, kao i za prinose i stoku koju nikada nisu imali.
Godine 2016. Vrhovna revizorska služba kritikovala je državnu agenciju koja isplaćuje novac poljoprivrednicima za njihove zaposlene, pri čemu se procijena o dodjeljivanju subvencija odvija na netransparentan način.
Zanimanje za zelenu energiju
Otkriven je i potencijal zelene energije. Godine 2009. vlada Roberta Fica odlučila je da podrži izgradnju solarnih elektrana širom zemlje. Izvjestan broj uticajnih preduzetnika i nepoznate kompanije uključili su se u posao nakon što je država obećala veoma velike cijene (osam puta veće od tržišnih).
U to vrijeme, država je počela da izdaje dozvole za izgradnju solarnih elektrana. Međutim, cijeli proces je bio veoma netransparentan, a dozvole su davane po principu “ko prije djevojci, njemu djevojka”. Odobrenja je kasnije kritikovalo novo rukovodstvo Ministarstva privrede, na čelu s Jurajom Miškovim, nakon čega su subvencije bile predmet istrage Evropske kancelarije za borbu protiv prevare (OLAF).
Specijalni tim
Bivša vlada Roberta Fica shvatila je da je situacija zbog prevare u vezi sa javnim finansiranjem postala nepodnošljiva. Milijarde ukradenih eura sada nedostaju u državnoj kasi.
Zbog toga je prije šest godina stvorena takozvana Poreska COBRA, specijalni tim koji se prvenstveno bavi prevarama sa PDV-om. Do sada su otkrili poreske prevare od preko 700 miliona eura.
Jan Kucijak je od 2015. radio u istraživačkom timu portala aktuality.sk koji je član grupe Ringier Axel Springer Slovačka. U sjećanje na Jana, kreiran je hešteg #AllForJan. Otvorena je i digitalna knjiga žalost www.allforjan.com.
