Njemački političar Manfred Veber osvojio je podršku Evropske narodnjačke stranke, čiji je šef i koja okuplja desni centar u Evropskom parlamentu, za kandidaturu za predsjednika Evropske komisije sljedeće godine uoči evropskih izbora u maju, pobijedivši bivšeg finskog premijera Aleksandra Stuba, a svjetski mediji različito vide njegovu viziju za budućnost EU.
Portal Politiko piše da Veberova vizija evropske politike izgleda sve više zastarjela.
“Evropa je daleko više poremećen, polarizovan politički pejzaž nego što je bila prije četiri godine. Bilo da se radi o lošem fiskalnom upravljanju u Italiji, pitanjima azila i zaštite granica ili izgradnje istinskog jedinstvenog tržišta, izazovi koji su pred blokom imaju jednu zajedničku stvar: oni su politički, a ne tehnički u prirodi. Oni zahtijevaju rješenja koja prevazilaze nacionalne granice i uživaju u popularnom legitimitetu.“
Politiko ocjenjuje da odbijajući da se suoči sa stvarnošću podržavanjem politički važnog kandidata kao što je Veber da vodi partiju na evropskim izborima, Evropska narodna stranka (EPP) propušta veliku priliku da pokaže da sluša evropske glasače.
“EPP mora da pokaže koje vrijednosti dijeli sa evropskim desničarskim populistima – i sa kontinentalnim liberalcima i progresivnima… Ako želi da ostane relevantna, EPP mora da vodi sličnu strategiju i da imenuje novog, pouzdanog lidera koga vode ideje, koji može da razgovara sa biračima širom EU – a ne najmanji zajednički imenitelj koga nudi Veber.“
Politiko smatra i da ako EPP ima budućnost, ona svakako izgleda više kao Aleksandar Stub – i njegova minimalistička, ali još uvijek osvježavajuća panevropska i kampanja vođena politikom – od Vebera, sa njegovom blagošću i nedostatkom suštinskog programa.
“Što EPP više pokušava da zabije glavu u pjesak i da nastavi sa uobičajenim poslovima, zaboljeće je batine koje bi mogla da dobije u maju 2019. godine – i to zasluženo.“
Bokserski šou Vebera i Stuba
Izgledali su kao jdečaci blizanci. Bijele majice, bez kravate, dugački i svijetlo plavi sakoi, bijele maramice iznad srca, široki osmjesi. Pjevali su iste melodije, piše Euobserver i dodaje:
“Bilo je teško uočiti razliku između Vebera i Stuba u debati u Evropskoj narodnoj stranci u o njihovim zahtjevima višim političarima od kojih su tražili da na izborima u maju 2019. godine postanu vodeći kandidat stranke ili Spitzenkandidat.“
Portal navodi da je lingvistička razlika pokazala liniju razlaza između dva kandidata, jer se Veber obratio “hrišćanskim demokratima”, a Stub je govorio o “EPP-u”.
“Po sadržaju postojala je mala razlika između konzervativnog bavarskog Vebera i liberalnijeg nordijskog Stuba. Veber je rekao da je najveći izazov sa kojim se suočava EU, taj da se bavi spoljnim prijetnjama, Rusijom i Kinom, kao i unutrašnjim prijetnjama kao što je francuski desničarski lider Marine Le Pen ili nacionalistička vlada Poljske. Stub je dodao Italiju unutrašnjim prijetnjama, čija populistička vlada želi da sprovede planirani budžet uprkos zabrinutostima drugih vlada eurozone… Stub je naglasio i značaj ljudskih prava i istakao manjinska prava kao važnu vrijednost za odbranu.“
Kao zajednička stanovišta dvojice kandidata, EU observer ističe njihovo zalaganje za solidarnost među državama članicama i distribuciju nekih od tražilaca azila širom kontinenta, što su vlade zemalja istočne i centralne Evrope odbile da urade.
“Šta god da se desi, EPP će pobijediti, tako da je to dobra vijest”, rekao je finski političar kada je moderator upitao da li obojica žele da pobijede, prenosi portal i ističe da postoji osjećaj da je najveća politička alijansa EU postala zadovoljna – upravo zato što je to najveća politička grupa, i oni su nedodirljivi.
Najbolji posao zamijeniti Junkera
Britanski Gardijan navodi da glasanje u EPP-u dolazi uslijed napetosti u grupi o tome kako obuzdati sve autoritativnijeg mađarskog premijera Viktora Orbana, njenog najneuguralnijeg nacionalnog lidera.
“Stub je tvrdio da Orban trebao da napusti grupu ako ne potpiše izjavu o evropskim vrijednostima koju su usaglasili delegati EPP-a u srijedu… Međutim, Veber i rukovodioci EPP protive se odbacivanju Orbana, strahujući od toga da bi to moglo da podstakne nacionalističku desnicu.”
List podsjeća da je Žan-Klod Junker bio glavni kandidat EPP-a na evropskim izborima za 2014. godinu, ali, bez obzira da li će Stub ili Veber pobijediti, to nije garancija da će postati predsjednik komisije.
“Lideri EU ne vole sistem i insistiraju na tome da nema automatske veze između kandidata vodeće grupe i najviše funkcije. Zagovornici tvrde da je to više demokratski, jer birači – oko 450 miliona nakon Brexita – imaju pravo da biraju. Tu tvrdnju su odbacile nacionalne vlade.“
Uspon Vebera u izazovnom periodu
Veber, koji trenutno vodi EPP u Evropskom parlamentu, ali nikad nije obavljao izvršnu dužnost, predstavio se kao pragmatičan umjereni političar, sposoban da premosti podijele Evropske unije polarizovane zbog migracione politike, ekonomskog uređenja i budžeta Unije, piše Fajnanšel Tajms (Financial Times) i dodaje :
“Ali njegov uspon dolazi u izazovnom periodu za političku porodicu koja je uživala izvanrednu moć u EU. Rezultati EPP-a bilježe se u zapadnim područjima, nova generacija preuzima kormilo, a politički pokret se bori sa dubokim ideološkim podjelama koje potkopavaju njihovu dvadesetogodišnju snažnu poziciju u Briselu.”
FT prenosi i pisanje Tajmsa da je odluka EPP-a o glavnom kandidatu za izbore sljedeće godine došla u vremenu kada se čelnici zapadnoevropskih stranaka, poput Bavarske CSU i francuskih republikanaca, prihvataju nijanse Orbanovog nacionalizma kao načina za povećanje broja glasova i odbijanje anti-EU snaga u krajnjoj desnici.
Uprkos unutrašnjem neslaganju, ankete još uvijek pokazuju kako će EPP odneti snažnu pobjedu u izborima sljedeće godine, ostajući najveća stranka u parlamentu EU, sa velikim političkim uticajem.
Veber u stilu Angele Merkel
Veber, koji je malo poznat izvan Njemačke i glavnog grada EU Brisela i koji nikad nije imao ministarsku poziciju, osvojio je 79 posto podrške delegata najveće evropske političke skupine. “Kampanja počinje ovdje u Helsinkiju”, rekao je Veber, 46-godišnji gitarista, katolik, koji predvodi EPP grupu u Evropskom parlamentu, prenosi Rojters.
“Mi smo graditelji mostova, iskoristimo ovaj trenutak, a onda ćemo pobijediti u maju 2019. godine”, rekao je izaslanicima, oponašajući govor njemačke kancelarke Angele Merkel i obazriv stil kompromisa.
Bio je to ton koji je Veber koristio tokom njegovih napora da postane nasljednik odlazećeg predsjednika Europske komisije Žan Klod Junkera, takođe iz EPP-a.
Popularan među hrišćanskim demokratskim jezgrom EPP-a, krovnom grupom konzervativaca, Veber će sada pokušati da izazove antiimigrantske populiste koje grupa vidi kao prijetnju vrijednostima otvorenosti i tolerancije u Europi.
Merkel javno podržava Vebera. EPP, uključujući hrišćanske demokrate Angele Merkel, osvojiće najviše mjesta na parlamentarnim izborima, sa 219 mjesta od ukupno 705, prema podacima različitih agencija koje sprovode ankete i nedavnim izbornim rezultatima koje je analizirao Reuters.
Ali, sa gubljenjem uticaja u Francuskoj i Španiji, porast desničarskih stranaka širom Evrope i sa populistima u njihovim redovima u Mađarskoj, najveća evropska politička snaga suočena je sa optužbama da ona predstavlja zastarelu politiku. Odluka ko dobija Evropsku komisiju takođe zavisi od nacionalnih čelnika EU, piše agencija.
