Otkriven identitet: Drugi osumnjičeni za trovanje Skripalja je vojni ljekar u GRU

Istraživački web sajt Bellingcat (Belinkat) identifikovao je i drugog osumnjičenog za trovanje bivšeg ruskog špijuna Sergeja Skripalja i njegove ćerke Julije, kao vojnog ljekara Aleksandra Miškina zaposlenog u ruskoj vojnoj obavještajnoj agenciji GRU. Prošlog mjeseca, isti web sajt identifikovao je njegovog kolegu pukovnika Anatolija Čepigu.

Ruski hakeri i službenici GRU-a deportovani su iz Holandije.

Britanske su ih vlasti ranije pod, kako su naveli, lažnim imenima Ruslan Bošrov i Aleksandar Petrov, osumnjičile za napad u Solsberiju 4. marta ove godine, nervnim agensom novičok na Skripaljeve.

Britanski istraživački sajt Bellingcat je saopštio da su identifikovali osumnjičenog Aleksandra Miškina zahvaljujući svjedočenjima ljudi koji ga znaju i skeniranoj kopiji njegovog pasoša. Precizira se da je i u stvarnom i u falsifikovanom pasošu, sa kojim je putovao u Ujedinjeno Kraljevstvo na ime Aleksandra Petrova, isti datum rođenja.

Bellingcat revealing further details of their investigation into Salisbury attacker Dr Alexander Mishkin. Details here: pic.twitter.com/hVfIVtfCrC

— Leo Lord-Jones (@leolordjones) October 9, 2018

Bellingcat tvrdi da je Miškina regrutovala ruska vojna obavještajna služba GRU, još dok je završavao studije medicine, kao i da je u nekoliko navrata putovao u Ukrajinu, uključujući i vrijeme nemira 2013.

Istraživačima Bellingcata je trebalo duže da identifikuju Aleksandra Miškina budući je njegovo prisustvo u digitalnom svijetu znatno slabije nego prvog identifikovanog operativca GRU-a Analotija Čepige.

<<<Trovanje Skripalja: Otkriven pravi identitet osumnjičenog<<<

“Iako je stvarna ličnost Aleksandar Miškin imao rjeđe otiske u digitalnom svijetu nego Anatolij Čepiga, Bellingcat je bio u stanju da uspostavi određene ključne činjenice iz njegove prošlosti”, stoji u izvještaju objavljenom kasno u ponedjeljak veče.

Ali, koristeći data bazu i detalje iz pasoša, zaključili su da je Miškin pravo ime čovjeka koji je u engleski grad Solsberi doputovao kao Aleksandar Petrov.

Bellingcat je tražio od stručnjaka za prepoznavanje lica da pregledaju dvije fotografije urađene u razmaku od pet godina, te su upotrijebili tehnologiju simuliranja starenja da bi utvrdili podudarnost.

“Sada smo identifikovali da je ‘Aleksandar Petrov’ zapravo dr. Aleksandar Jevgenijevič Miškin, obučeni vojni ljekar zaposlen u GRU”, navodi se u izvještaju britanske istraživačke grupe.

Doktor Miškin je rođen 1979. u Arčenglesk regionu na sjeveru evropskog dijela Rusije i obučavan je u ruskim pomorskim snagama, jednoj od najelitnijih ruskih vojnih medicinskih škola.

“Tokom studija medicine, Miškin je regrutovan u GRU, a do 2010. prebačen u Moskvu, gdje je dobio tajni identitet, uključujući drugi nacionalni identitet i pasoš pod imenom aliasom Aleksandar Petrov”, stoji u izvještaju i dodaje se da su izvori za identifikaciju višeslojni.

“Bellingcatov proces identifikacije uključuje više otvorenih izvora, svjedočenja ljudi bliskih toj osobi, kao i skeniranu kopiju pasoša”.

Britanska policija odbila je da komentariše novi izvještaj Bellingcata o stvarnim imenima osumnjičenih za trovanje Skripaljevih.

“Nećemo da komentarišemo spekulacije u vezi sa njihovim identitetima”, navedeno je u saopštenju britanske policije, povodom medijskih upita.

Konzervativni poslanik britanskog parlamenta iz Komiteta za spoljne poslove, Bob Sili je rekao:

“Užasno je da se ispostavi da je doktor medicine dio tima GRU-ovih operativaca. Dok je ova operacija bila potpuno neuspjelo sramoćenje Kremlja od početka do kraja, važno je zapamtiti da možda ne znamo za uspješne operacije GRU-a.”

<<<Mej: Pripadnicima GRU zvanična Moskva sigurno odobrila trovanje<<<

Ruski predsjednik Vladimir Putin je ranije saopštio da su dvojica muškaraca koje su britanske kamere za nadzor snimile u blizini doma Skripaljevih u Solsberiju, a vlasti identifikovale kao Boširova i Petrova, zapravo “civili na turističkom putovanju”.

Oni sami su nakon otkrivanja njihovih tajnih identiteta, par dana kasnije dali intervju ruskoj RTV, koju podržava Kremlj, u kojm su to ponovili, obrazloživši da su iz Londona vozom otišli u Solsberi da bi posjetili tamošnju katedralu i da, ako su i primijećeni, u blizini doma Skripaljevih, nijesu ništa znali o tome.

Bivši dupli ruski špijun Sergej Skripalj, takođe nekada član GRU-a, osuđen je za izdaju 2006. zbog špijuniranja za britansku obavještajnu MI6. U Britaniju je prebačen tokom najveće razmjene špijuna 2010. godine, nakon Hladnog rata.

On i njegova kćer Julija su otrovani na vratima njihovog doma u Engleskoj 4. marta, ali su nakon više sedmica kritičnog stanja ljekari uspjeli da im spasu živote.

Utvrđeno je da su otrovani nervnim agensom novičok, proizvedenim u sovjetskim laboratorijama 1970-tih, koji je u Britaniju prokrijumčaren u lažnoj bočici parfema Nine Ricci. To se smatra prvom upotrebom hemijskog oružja ne evropskom tlu nakon Drugoj svjetskog rata.

Iako Rusi uporno negiraju britanske optužbe da imaju bilo kakve veze sa trovanjem Skripaljevih, predsjednik Vladimir Putin je 3. oktobra za Skripalja rekao da je “smeće” koji je izdalo svoju domovinu.

Osim Skripljevih, 30. juna je britanska državljanka Don Stardžis umrla od posljedica trovanja novičokom, dok su ljekari uspjeli da spasu njenog partnera Čarlija Roulija, nakon što su se razboljeli od ostatka novičoka u gradu u blizini Solsberi.

Sve ovo je izazvalo seriju optužbi i kontraoptužbi, a sve je kulminiralo međusobnim protjerivanjem diplomata između Zapada i Rusije i međunarodnim sankcijama.

Britanska policija je 5. septembra objavila optužnicu protiv dvojice Rusa, Petrova i Boširova uz naznaku da je vjerovatno riječ o lažnim identitetima i uz to su izdali fotografije osumnjičenih.

Šta je GRU i čeme se sve bave?

GRU je popularna skraćenica za rusku vojnu obavještajnu agenciju ili Glavni obavještajni direktorat ruske vojske. Iako manje poznata od čuvene sovjetske špijunske agencije KGB (danas pod imenom FSB i SVR), vojna obavještajna GRU, igrala je veliku ulogu u nekim od najvećih događaja u prošlom vijeku, od kubanske raketne krize tokom 1960-ih pa sve do aneksije ukrajinskog poluostrva Krim 2014. u ovom stoljeću.

GRU ima agente širom svijeta i odgovaraju direktno načelniku ruskog generalštaba i ministru odbrane. GRU nikada javno ne komentariše svoje akcije, a njihova struktura, broj osoblja i finansiranje su ruska državna tajna.

Posljednjih godina su bili optuženi za tajno učešće i miješanje u sukob u Ukrajini i rusku aneksiju poluostrva Krim u martu 2014.

Posljednja velika optužba na njihov račun stigla je pak prošlog četvrtka, kada su ih simultano optužile britanske, holandske i američke vlasti za velike hakerske napade na međunarodne institucije, upade u važne sisteme poput izbornih i pokušaj globalnog širenja dezinformacija.

Ministarstvo pravde SAD podiglo je optužnicu protiv sedam pripadnika ruske Vojne obavještajne službe (GRU) od koji su neke od njih iste osobe koje su optužile i holandske vlasti.

Prethodno je britanska vlada je optužila rusku vojnu obavještajnu službu da stoji iza četiri velika sajber napada. Britanski Nacionalni centar za sajber bezbjednost je rekao da su mete napada bile firme iz Rusije i Ukrajine, američka Demokratska stranka i mala TV mreža u Velikoj Britaniji. Takođe je napadnuta i Svjetska antidoping agencija (WADA).

Tužilaštvo SAD objavilo je da jedna od meta napada bila kompanija za nuklearnu energije iz Pensilvanije. Šteta nanesena američkim kompanijama, kako je saopšteno, iznosi više miliona dolara.

Istog dana holandsko ministarstvo odbrane saopštilo je da su četvorica ruskih agenata GRU-a protjerana u aprilu iz Holandije, te da su spriječili napad na UN-ovu agenciju za kontrolu hemijskog oružja (OPCW).

Moskva je optužbe nazvala “fantazijama”.

Šta je Bellingcat?

Istraživački sajt Bellingcat koji je otkrio njihove identitite, osnovao je 2014. britanski novinar Eliot Hidžins, i rade uz pomoć sakupljanja malih donacija.

Bellingcat sebe definiše kao “dom online istraga” i navode da koriste otvorene izvore, kompjuterske software i socijalne medije, kao dio njihovog rada.

Ovaj web sajt je takođe vodio istrage o obaranju malezijskog aviona let MH17 iznad Ukrajine, u julu 2014, ratovima u Siriji i Iraku te o meksičkim narko lordovima.