Putinov kuvar zakuvao čorbu: Dao pare za liječenje Navaljnog

Situacija sa otrovanim ruskim opozicionarom Aleksejem Navaljnim se i dalje raspetljava, a među poslednjim vijestima o ovom slučaju je odluka berlinske bolnice Charité da vrati milion rublji koje je za liječenje Navaljnog donirao ruski biznismen Jevgenij Prigožin poznat kao “Putinov kuvar”, piše Nova.rs.

Simptomatično, prije nepunih mjesec dana mediji su pisali da će se Navaljni, ako preživi bitku sa novičokom, nervnim agensom koji mu je serviran i zbog kojeg se nalazi u komi, suočiti sa podjednako opasnim Jevgenijem Prigožinom – Prigožin, kontroverzni biznismen blizak Kremlju, zarekao se da će Navaljnog “uništiti”.

Prigožin je odigrao jednu prljavu igricu: kupio je prava na dug od 88 miliona rubalja (1,2 miliona dolara) dodijeljen pogonu za proizvodnju hrane “Moskovski Školnik” u parničnom postupku u oktobru prošle godine protiv Navaljnog i njegove Fondacije za borbu protiv korupcije (FBK).

To praktično znači da Navaljni novac duguje Prigožinu koji je vrlo otvoreno rekao da će učiniti sve u njegovoj moći da “ti ljudi”, misleći na Navaljnog i njegove saradnike u opoziciji, “ostanu goli i bosi”.

Sukob Navaljnog i Prigožina – mimo prirodno suprotstavljenog odnosa pošto je jedan tvrdokorni opozicionar, a drugi blizak Moskvi – datira iz prošle godine.

Početkom 2019. godine, fondacija Navaljnog usmjerena na istraživanje i otkrivanje korupcije je objavila izvještaj u kome se navodi da je Jevgenij Prigožin vlasnik „Moskovski Školnik“ (što Prigožin negira) i optužio kompaniju za širenje infektivne bolesti dizenterije u moskovskim vrtićima i školama u decembru 2018. godine.

Tim Navaljnog tvrdi da je ruski opozicionar otrovan preko flaše sa vodom u hotelskoj sobi u Tomsku gdje je bio prije leta na kojem mu je pozlilo.

Do sada se vjerovalo da je Navaljnom pozlilo na letu i da je otrov bio sipan u čaj koji je popio neposredno prije leta na aerodromu.

Njemački ljekari koji su liječili Navaljnog kažu da je Putinov protivnik otrovan nervnim otrovom novičokom, što Moskva oštro demantuje.

Uz pomoć kredita državne Vnješekonombank, Prigožin je u Sankt Peterburgu svojevremeno otvorio fabriku Concord, ali je već sljedeće godine morao da je zatvori, pošto su peterburški roditelji organizovali ozbiljne demonstracije, nezadovoljni kvalitetom hrane koju je služio njihovoj djeci.

Novac koji je Prigožin donirao berlinskoj bolnici za liječenje Navaljnog čak nije prvi tako bizaran potez ruskog magnata.

On je prethodno – što je jednako bizarno – javno donirao takođe milion rubalja (što je oko 13.000 dolara) fondaciji Alekseja Navaljnog, ali mu je i FBK taj novac vratila, kao i berlinski Charité.

Takođe, moskovski mediji prenijeli su i da ne samo da je Prigožin jedini koji je dosad donirao novac za liječenje Navaljnog, već i da je ranije slao novac berlinoj bolnici Charité; uplaćeno je 107.000 rubalja (oko 1.400 dolara) kao kompenzacija za dužničku ratu koju je Prigožin naplatio sa računa Navaljnog. Klinika je taj novac zadržala.

Putinov kuvar za prljave poslove

Prigožin je, ukratko, u Rusiji poznat kao “kuvar” predsjednika Vladimira Putina, šef takozvane “fabrike trolova” i vlasnik privatne vojne kompanije “Vagner”, čiji vojnici ratuju u Siriji i istočnoj Ukrajini.

Biznismen Jevgenij Prigožin, koga smatraju jednim od najuticajnih ljudi u Sankt Peterburgu, rođen je 1961. godine. Prema pisanju ruskih nezavisnih medija, 1979. bio je osuđen na uslovnu kaznu od dvije i po godine zatvora zbog krađe, a 1981. osuđen je na 13 godina zatvora zbog pljačke i drugih zločina.

Kad je izašao na slobodu, 1990. godine, započeo je svoj biznis – prodaju hot-dogova.

Krajem devedesetih postao je jedan od značajnih vlasnika restorana u Rusiji, kada je u Sankt Peterburgu i Moskvi otvorio nekoliko elitnih restorana.

Nadimak “Putinov kuvar” je i dobio jer je bio zadužen za ketering i svečane ručkove u Kremlju na raznim prijemima, odnosno organizator raskošnih banketa za ruske državnike, uključujući Dmitrija Medvedeva i Vladimira Putina.

Svoje goste, kažu, voli da služi lično; u njegov restoran je ruski predsjednik Vladimir Putin 2001. godine izveo francuskog predsjednika Žaka Širaka, 2002. godine američkog predsjednika Džordža Buša, a 2003. godine je tu proslavio svoj rođendan.

Prema izvještajima, za samo nekoliko godina Prigožin je preko vlade dobio ugovore vrijedne 3,1 milijardu dolara.

Direktor ruskih plaćenika

Jevgenij Prigožin, po pisanju brojnih medija, povezan je sa Privatnom vojnom kompanijom Vagner ili grupom Vagner, koja predstavlja neku vrstu ruskih plaćenika.

Prigožin negira da ima veze sa tom grupom.

Prema podacima ruskih i svjetskih medija, PVK Vagner ima svoje plaćenike u čak 13 zemlja – Angoli, Gvineji, Gvineji Bisau, DR Kongu, Zimbabveu, Libiji, Madagaskaru, Mozambiku, Sudanu, Srednjoafričkoj Republici, Siriji, Ukrajini i Venezueli.

Rusija je posljednjih godina intenzivirala nastojanja da poveća uticaj u Africi, pomaganjem lidera na vlasti i sprečavanjem prozapadnih ili demokratskih pokreta, prije svega preko operacija koje vodi upravo ovaj bliski saradnik predsjednika Vladimira Putina, kako su pokazali procurjeli dokumenti koje je prvi objavio britanski Gardijan.

Prema istim dokumentima, Gardijan je pisao i da je Vagner grupa kao privatni vojni ugovarač povezan s Prigožinom snabdijevala plaćenike za borbe u Ukrajini i Siriji.

Šef trolova na meti Mulera

Kada je o trolovima riječ, ključna je Agencija za Internet istraživanja, protiv koje je optužnicu podigao specijalni američki tužilac Robert Muler koji je istraživao umiješanost Rusije u predsjedničke izbore u Americi 2016. godine.

Prema optužnici, Prigožinova fabrika trolova je vodila opširnu kampanju na društvenim medijima 2016. da se pomogne pobjeda Donalda Trampa na izborima.

Prema istraživanjima ruskih opozicionih medija koji su se i ranije bavili ovom agencijom, nju je u Sankt Peterburgu osnovao penzionisani pukovnik Mihail Bistrov, ali mu je, prema istim izvorima, pomagalo više lica bliskih Prigožinu.

Pripadnici online grupe “Anonymous International” navodno su 2014. godine otkrili da je Prigožinova firma Concord involvirana u finansiranje Agencije za Internet istraživanja, a opozicioni mediji u Rusiji tvrde da je posao zaposlenih u ovoj agenciji bio da na internetu pišu komentare u kojima se afirmiše ruski režim, a opozicija kleveta.