Ćerka jednog od osnivača Islamske Republike Iran upozorila je da je, iako još uvijek jak, sistem čije je uspostavljanje prije 40 godina pomogao njen pokojni otac oslabljen, i da bi mogao da se sruši jednog dana, prenosi Radio Slobodna Evropa.
Fazeh Hašemi, ćerka bivšeg iranskog predsjednika Akbara Hašemija Rafsandžanija, izjavila je u intervjuu jednom dnevniku iz Teherana objavljenom 27. decembra da su “zastrašivanje” i “strah” glavne stvari koje podržava islamski establišment.
“Po mom mišljenju, već je došlo do sloma [principa], nije došlo do fizičkog kolapsa, ali vidim da je to itekako moguće”, izjavila je Hašemi za nezavisni list Mostaghel.
Pedesetšestogodišnja Hašemi bivša proreformska poslanica, koja je 2012. godine bila šest mjeseci u zatvoru, nakon što je osuđena zbog antirežimske propagande, kaže da se ne vide otvoreni i fizički napadi na protivnike režima poput onih zabilježenih na protivladinim protestima 2009. godine, ali da se mnogo represivnih mjera odvija iza kulisa.
“U svakom segmentu društva, grupe aktivista su u zatvoru, od radnika do nastavnika, vozača kamiona, aktivista za ženska prava, ekologa, studenata …, [onih koji su uključeni u ekonomske aktivnosti], i građana koji su ili u zatvoru ili su osuđeni na zatvorske kazne”, rekla je ona.
Kolaps nije neminovan, istakla je, “ali došlo je do sloma. Gdje god da pogledate, postoji neefikasnost, nedostatak liderstva i razuma, sve je napušteno, nema pokušaja da se pronađu rješenja za probleme ili ako postoje, stvari postaju samo gore, nema znakova napretka.”
Gaze sve
Hašemi je ranije bila izložena pritisku tvrdokornih konzervativaca koji su pokušavali da okaljaju nasljeđe njenog oca, koji je umro 2017. godine, kao i zbog njenih stavova i podrške reformama. Optužili su je i zatražili njeno kažnjavanje 2016. godine zbog susreta sa vođom prognane bahajske religije sa kojim je delila ćeliju u teheranskom zatvoru Evin.
U martu 2017. godine, osuđena je na šest mjeseci zatvora zbog optužbi koje su uključivale “antidržavnu propagandu, širenje laži protiv pravosuđa i revolucionarne garde”, objavio je opozicioni portal Kalame. Ona je takođe bila kratko pritvorena u pobuni 2009. godine.
Čini se da Hašemi najveći dio krivice za trenutne probleme zemlje prebacuje tvrdolinijašima, optužujući ih za tumačenje religije kako bi služila njihovim vlastitim interesima i “gaženju svega” kako bi ostali na vlasti.
Ona je takođe kritikovala predsjednika Hasana Rohanija, koji je u svom drugom mandatu i smatra se relativno umjerenim.
“Predsjednik kaže stvari kao da nije predsjednik, govori na način kao da je [član] opozicije. Znam da vlada nije zadužena za glavna pitanja, postoje značajne prepreke, ali postoje problemi čak i u onim segmentima pod kontrolom vlade”, rekla je.
Hašemi je rekla da Iran treba ozbiljno da preispita i ažurira zakone i prakse koji nisu u redu.
Njeni komentari dolaze usred pojačanog pritiska SAD-a na Iran i ponovnog uvođenja teških ekonomskih sankcija, uključujući kazne za izvoz nafte, što je sve doprinijelo kolapsu nacionalne valute ranije ove godine. Rial je ojačao posljednjih nedjelja, ali troškovi života su i dalje značajno visoki.
Protesti zbog ekonomskih problema i korupcije proširili su se u više od 80 gradova i mjesta u decembru i početkom januara. Od tada je bilo sporadičnih protesta tokom kojih su demonstranti uzvikivali slogane protiv establišmenta.
U junskom intervjuu za Financial Times, Hašemi je rekla da opstanak iranskog establišmenta zavisi od reformi i pregovora sa Sjedinjenim Državama pod predsednikom Donaldom Trampom (Donald Trump) koji je zauzeo oštar stav prema Islamskoj republici.
