Bosna na nogama zbog hrvatske deponije radioaktivnog otpada na granici

Ispred Ambasade Hrvatske u Sarajevu održan je protest zbog namjera Zagreba da odlagalište radioaktivnog i nuklearnog otpada bude uz granicu s BiH, na Trgovskoj gori.

Organizatori protesta “Climate Save Bosnia” su naveli da je Hrvatska, uprkos protivljenju građana i eksperata iz Hrvatske i BiH, odlučila da prekrši konvenciju ESPOO o procjeni uticaja budućeg skladišta na okolinu i da je je pri izradi studije čak i propustila da uzme u obzir uticaj na okolinu i stanovnike BiH, pišu regionalni mediji.

“Ova deponija direktno ugrožava rijeku Unu, a zatim oko 300.000 građana Bosne i Hercegovine, najviše stanovnike opštine Novi Grad”, kažu organizatori protesta.

Konačna odluka o izgradnji deponije, gdje bi trebalo da se odlaže radioaktivni otpad iz slovenačke elektrane Krško, biće donijeta u septembru.

Vlada Republike Srpske će nastaviti aktivnosti da bi spriječila Hrvatsku da izgradi odlagalište nisko i srednjeradioaktivnog nuklearnog otpada na Trgovskoj gori, na granici s Bosnom i Hercegovinom.

To je danas izjavila ministarka za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju RS Srebrenka Golić.

Golić je navela da očekuje da će Vlada Republike Srpske krajem avgusta doniijeti odluku o proglašenju Parka prirode Une, riijeke koja je u cijelom toku kroz Federaciju BiH zaštićena kao nacionalni park.

“Da bi se biser prirode, rijeka Una, zaštitio u dijelu kroz Republiku Srpsku, ali i da bi se ojačale pregovaračke pozicije, pokrenuta je procedura proglašenja Parka prirode Una”, kazala je ona za Federalnu novinsku agenciju (Fena).

Golić je naglasila da je Hrvatska dužna da uradi studiju uticaja budućeg odlagališta na životnu sredinu, kao i da BiH, kao pogođenu zemlju, obavještava o svim fazama izrade procjene uticaja, koja podrazumijeva i uključivanje javnosti (Aarhuška konvencija).

Ministarka koja je predsjedavajuća Radne grupe za praćenje stanja i aktivnosti u vezi s mogućom izgradnjom odlagališta radioaktivnog otpada na lokaciji Trgovska gora, u opštini Dvor, upozorila je da Hrvatska uporno ignoriše stavove, primjedbe i pozive nadležnih institucija u Republici Srpskoj i BiH.

Ona je navela i da je Narodna skupština Republike Srpske 18. jula donijela zaključke u kojima se od svih predstavnika Republike Srpske u institucijama BiH traži da insistiraju na izmjeni Odluke o donošenju nacionalnog programa sprovođenja Strategije zbrinjavanja radioaktivnog otpada Hrvatske na Trgovskoj gori, na samoj granici sa RS i BiH.

Hrvatska kao vlasnica polovine Nuklearne elekrane Krškom u Sloveniji, do 2023. godine mora da preuzme polovinu otpada iz te centrale.

Strategijom zbrinjavanja radiaktivnog otpada, iskorišćenih izvora i istrošenog nuklearnog goriva, kao “preferentna lokacija za izgradnju odlagališta” određen je prostor vojne kasarne, označene kao “neperspektivna vojna imovina”, u Čerkezovcu, na lokalitetu Trgovska gora, u opštini Dvor.

Ta lokacija je 800 metara od državne granice s BiH i nešto više od 1.000 metara vazdušne linije od centra Novog Grada.

To je izrazit trusno područje koje uz to obiluje podzemnim vodama, u neposrednoj blizini je rijeka Una, u čijem slivu je devet opština sa 230 hiljada stanovnika, koji bi bili ugroženi odlaganjem radioaktivnog otpada.