Eskalacija na sjeveru Kosova je dijelom rezultat nespremnosti zvanične Prištine da sasluša međunarodnu zajednicu, rekao je za BBC američki izaslanik za Zapadni Balkan Gabrijel Eskobar (Gabriel Escobar).
Dodao je da je rast tenzija na sjeveru mogao da se izbjegne:
“Ova eskalacija je dijelom rezultat nespremnosti kosovske strane da sasluša međunarodnu zajednicu. Ona je izazvala tenzije, nepotrebno, insistiranjem na korišćenju opštinskih objekata. Postoje i druge zgrade iz kojih se može raditi i ako ništa drugo, pandemija koronavirusa nas je naučila da možemo da radimo i sa alternativnih lokacija.”
Eskobar je rekao da su napori međunarodne zajednice da koordinira sa Vladom Kosova naišli na otpor.
“Nije bilo potrebe da se ide u te zgrade. One nemaju stvarnu vrijednost. Kurti nas je uvjerio da će ti gradonačelnici obavljati samo osnovne opštinske poslove”, pojasnio je Eskobar.
Eskobar je ponovio da se krug nasilja mora prekinuti i da obije strane, i Kosovo i Srbija, imaju odgovornost da djeluju u tom pravcu.
“Mnogi članovi međunarodne zajednice vide ovu situaciju kao konfrontaciju između Kosova i Srbije. Ali moramo zapamtiti da i ovdje postoji neuspjeh u postizanju etničkog pomirenja unutar Kosova. Ohrabrili smo obije strane da se angažuju u dijalogu.“
Američki ambasador na Kosovu Džefri Hovenije rekao je 30. maja da je zbog nekoordinacije Vlade Kosova sa SAD, u vezi sa akcijama na sjeveru, Priština isključena iz najvećih vojnih vježbi NATO saveznika u regionu Balkana, Defender Europe 2023.
Politički predstavnici srpske zajednice na Kosovu bojkotovali su vanredne lokalne izbore 23. aprila, na kojima su posljedično u četiri opštine na sjeveru Kosova izabrani gradonačelnici iz redova albanske zajednice.
Novoizabrani gradonačelnici albanske nacionalnosti u tri opštine na sjeveru položili su zakletve u alternativnim prostorijama.
Samo je novi gradonačelnik Sjeverne Mitrovice Erden Atić položio zakletvu u zgradi Opštine.
Gradonačelnici Zvečana, Zubinog Potoka i Leposavića su nekoliko dana nakon polaganja zakletve ušli uz pomoć policije u opštinske zgrade u petak, 26. maja.
To je istog dana dovelo do protesta.
Protest je 29. maja eskalirao u nasilje između pripadnika misije NATO-a na Kosovu, KFOR-a i demonstranata.
Tokom nemira je povrijeđeno 30 pripadnika mirovnih snaga i 52 osobe srpske nacionalnosti.
Nasilje je navelo NATO da pošalje dodatnih 700 vojnika na Kosovo, pored 4.000 vojnika koji su već u zemlji.
Od početka tenzija, međunarodna zajednica neprestano poziva na preduzimanje koraka ka smirivanju situacije.
Predsjednica Kosova Vjosa Osmani i premijer Kosova Aljbin Kurti dali su naznake da bi se mogli raspisati novi izbori za četiri opštine na sjeveru.
U Zvečanu, Zubinom Potoku i Leposaviću grupe građana svakodnevno od utorka, 30. maja, protestuju protiv novoizabranih, albanskih gradonačelnika opština.
