Jugoslovenski Če Gevara: Na današnji dan poginuo je Ivo Lola Ribar

Jedan od najvažnijih jugoslovenskih komunista i narodni heroj Ivo Lola Ribar poginuo je na današnji dan 1943. godine.

Bio je jedan od najistaknutijih ljudi jugoslovenskog revolucionarnog pokreta, sekretar Centralnog komiteta SKOJ-a (Savez komunističke omladine Jugoslavije) i najmlađi član Politbiroa Centralnog komiteta KPJ (Komunistička partija Jugoslavije). U ratu je, sve do pogibije, bio najmlađi član Titovog Vrhovnog štaba.

Iz “zlatne mladeži” u komuniste

Diplomirani pravnik i nesvršeni filozof, briljantan govornik i pobjednik međunarodnih studentskih takmičenja u govorništvu fizički izuzetno markantan, Ivo Lola Ribar je – za razliku od Tita – poticao iz najvišeg sloja društva.

Njegov otac Ivan Ribar bio je ugledni građanski političar, čak i predsjednik Ustavotvorne skupštine Kraljevine Jugoslavije, što je mladom Loli omogućilo školovanje u Švajcarskoj i privilegirani klasni položaj.

Pa ipak, ovaj pripadnik “zlatne mladeži” odao se marksizmu-lenjinizmu i odlučio da život posveti borbi za besklasno društvo, postavši pravi “komunistički princ” jugoslovenske ljevice.

Bio je organizator omladinskih akcija i studentskih štrajkova, pokretač i urednik omladinskih listova i novina (“Student”, “Mladost”), pisac letaka, proglasa, tekstova te i pored političkoga angažmana student. Godine 1939. godine diplomirao je, a 1940. godine upisao se i na Filozofski fakultet Beogradskog univerziteta.

Neposredno nakon toga postao je član Centralnog komiteta KPJ, pa i pored obaveza koje je tamo imao Lola je najviše vremena posvećuje radu sa mladima. Bio je glavni pokretač i urednik Omladinske borbe i istovremeno član uredničkog kolegijuma partizanskih novina Borbe. Ovi listovi izlaze već 1941. godine u oslobođenom Užicu. Titovoj zamisli o stvaranju široke platforme na kojoj bi se u narodnooslobodilačkom pokretu okupili svi projugoslovenski i antifašistički raspoloženi mladi ljudi, Lola daje i organizacijski temelj.

Od prvih narodnooslobodilačkih saveza omladine, koji su u različitim krajevima Jugoslavije dobijali različite nazive, stvara se, krajem 1942. godine, na I. zasjedanju AVNOJ-a u Bihaću, masovni jedinstveni Ujedinjeni savez antifašističke omladine Jugoslavije (USAOJ).

Kroz USAOJ je stotine hiljada mladih pristupilo narodnooslobodilačkom pokretu, i time je Lolina zasluga u širenju narodnooslobodilačke borbe. U ljeto 1943. godine boravio je u Splitu uoči i za vrijeme italijanske kapitulacije gdje je pregovarao o predaji divizije Bergamo.

Nakon što je bio oslobođen dužnosti tajnika SKOJ-a, u oktobru 1943. godine određen je za šefa prve partizanske vojne misije u Stožeru savezničkoga zapovjedništva za Srednji istok u Kairu.

U trenutku kada se spremao da poletio avionom za Kairo poginuo je na Glamočkom polju, pogođen bombom iz neprijateljskog aviona neposredno prije polijetanja.

Po Titovom naređenju, tijelo Ive Lole Ribara preneseno je u Jajce, gdje se dva dana kasnije održalo istorijsko Drugo zasjedanje AVNOJ-a na kojem je proglašena nova jugoslovenska država.

Lola je odmah poslije proglašenja nove Jugoslavije sahranjen.

Na Glamočkom polju sagrađen mu je memorijalni muzej koji je danas u zapuštenom stanju.

Tako je Ivo Lola Ribar postao heroj, a njegova pogibija uvertira za istorijsko stvaranje države koja je simbolizovala jedinstvo i slogu. Drugim riječima, sve što simbolizuje Tito, simbolizuje i Ivo Lola Ribar. Ako postoji “jugoslovenski Če Gevara”, onda je to bio upravo on.