Kosovo sve teže do Šengena

Ukidanje viznog režima Kosovu za Šengen zonu bila je jedna od tema razgovora predsjednika Kosova, Hašima Tačija, sa evropskim zvaničnicima u ponedjeljak.

Tači je nakon sastanka sa predsednikom Evropskog saveta Donaldom Tuskom i komesarom sa proširenje Johanesom Hanom kazao da je “nerazumno i neprihvatljivo” to što EU kasni sa odlukom o ukidanju viznog režima za kosovske građane, bez obzira na to što je zvanična Priština ispunila sve uslove.

“Građani Kosova koji su proevropski orijentisani počeli su da gube strpljenje. Odluka o vizama ove godine i obećanje o novoj dinamici u evropskim integracijama, povratiće izgubljenu vjeru u EU”, kazao je Tači Hanu, prenose iz predsjedništva.

Evropski zvaničnici međutim u svojim objavama na društvenim mrežama o sastanku sa Tačijem pitanje viza nisu ni pomenuli.

Građani Kosova jedini su u regionu koji i dalje čekaju u redu za Šengen vizu, što je proces koji postaje sve teži i skuplji.

U posljednje vrijeme uočen je i porast broja onih koji apliciraju, posebno za radnu vizu.

Mladi Besart Bećiri iz Prištine još čeka na odgovor Njemačke ambasade.

„Aplicirao sam za radnu vizu u Njemačkoj. Prvi put sam je dobio, radio sam tamo. Aplicirao sam sada ponovo i čekam. Ovaj put čekam mnogo duže nego 2017. Već godinu i po dana čekam na odgovor“, kazao je on.

Kosovo je jedan od posljednjih uslova – ratifikaciju granice sa Crnom Gorom – ispunilo prošle godine, iako sa tri godine zakašnjenja. Vizni režim i dalje traje.

Podrška još nije obezbijeđena u Evropskom savjetu koji okuplja ministre unutrašnjih poslova članica EU, a sada uoči majskih izbora u EU, među članicama nema raspoloženja da se državljanima Kosova omogući nesmetano kretanje. U savjetu zemlje pojedinačno donose odluke, na osnovu rezultata, odnosno ispunjenih uslova.

Evropski parlament je krajem marta još jednom glasao u korist vizne liberalizacije za Kosovo, a na zahtjev izvještača za vize u EP Tanje Fajon. Kako je ona tada rekla, na taj korak se odlučila kako bi obezbijedila podršku za viznu liberalizaciju i u narednom mandatu Evropskog parlamenta.​

Ovaj parlament je još prošlog ljeta preporučio ukidanje viza. Međutim, Austrija je u decembru, kao predsjedavajuća EU, odbila da stavi na dnevni red glasanje o viznoj liberalizaciji za Kosovo.

Pojedine države članice skeptične su po pitanju rezultata u oblasti borbe protiv korupcije, što je takođe bio jedan od uslova za ukidanja viznog režima.

Kosovski analitičari kažu i da sve veće interesovanje građana Kosova za migracijom nije dobar signal na tom putu.

Najnoviji izvještaj Ministarstva unutrašnjih poslova ukazuje da je sa Kosova u periodu od 2013. do 2017. emigriralo više od 170.000 hiljada građana, a u istom periodu za Šengen vizu apliciralo je više od 300.000 građana Kosova. Samo tokom 2015, Kosovo je napustilo 75.000 građana, uglavnom ilegalnim putem.

Tauljant Krueziju iz Kosovskog instituta za evropske politike kaže za RSE da ilegalna migracija može da bude zabrinjavajuća za članice EU.

“Glavna briga država članica EU je da građani Kosova ne postanu teret za poreske obveznike zemalja članica EU. Naši građani koji uredno rade sa radnom vizom, to je u redu, jer postoji dogovor između radnika i poslodavca. Ali, briga postoji kada cifra od više od 100 hiljada građana ilegalno boravi u EU, jer to su osobe na teretu evropskih građana”, kaže on.

Krueziju dodaje, ipak, da je vladavina prava glavna stavka kada je u pitanju proces evropskih integracija i pozitivnih odluka.