Vučić saopštio sedam zahtjeva Srbije u vezi Kosova

Raspisivanje lokalnih izbora na sjeveru Kosova, povratak Srba u kosovsku policiju i pravosuđe i povlačenje specijalnih policijskih snaga Kosova su među ključnim zahtjevima zvaničnog Beograda koje 13. septembra iznosi predsjednik Srbije Aleksandar Vučić.

Ispunjenje zahtjeva je, prema stavu Srbije, “nužna pretpostavka za smisleni napredak” u procesu dijaloga Beograda i Prištine.

Beograd će, najavio je Vučić, pokrenuti “globalnu diplomatsku kampanju” u cilju ispunjenja zahtjeva.

Srbija, kako se navodi u dokumentu koji je medijima podjeljen uoči Vučićevog obraćanja, najavljuje i da će parlament usvojiti odluku kojom se konstatuje “nelegalnost” svih organa i institucija obrazovanih na Kosovu nakon proglašenja nezavisnosti.

Sedam zahtjeva Srbije
Vučić je izjavio da Srbija traži da se vrati “sve ono što je postignuto i dostignuto u procesu dijaloga” Beograda i Prištine pod okriljem Evropske unije.

Time Beograd, kako je naveo, pokazuje da je “odgovorniji” od Prištine i “onih koji su garanti sporazuma”.

Srbija smatra da bi se ispunjenjem zahtjeva ukinule “ključne posljedice jednostranih i nekoordinisanih akcija” Vlade Kosova na čijem je čelu premijer Aljbin Kurti.

Prvi zahtjev je raspisivanje i održavanje “slobodnih i demokratskih” lokalnih izbora na Sjeveru Kosova, uz učešće Misije OEBS i kontrolu Evropske unije.

Srbija, navodi Vučić, zahtjeva povratak Srba u regionalni direktorat policije Kosova za Sjever. Time bi se, kako se ističe, primenio Član 9 Briselskog sporazuma iz 2013. godine.

“Samo nemojte da mi kažete – a što su se povukli. Povukli su se zato što ih je neko protivpravno otjerao odatle”, izjavio je Vučić.

Srbija traži i povratak srpskih sudija i tužilaca na pravosudne funkcije. Traži se i povlačenje specijalnih snaga kosovske policije iz “nelegalno sagrađenih baza i kontrolnih punktova” na sjeveru Kosova.

Traži se i njihovo povlačenje iz svih institucija “koje su od 1999. godine do nelegalnog zatvaranja 2024. godine pružale vitalne javne i administrativne usluge građanima”.

Beograd traži i “hitno, neodložno i konačno” formiranje Zajednice opština sa srpskom većinom (ZSO) “bez daljih političkih smicalica i igara”.

“Jer nam je jasno da je 12 godina to bila samo igra koja je korišćena za kupovinu vremena, sa ciljem da se ZSO nikada ne formira i da se uz to ukinu sva prava Srba”, navodi se među zahtjevima koji su podeljeni medijima uoči obraćanja Vučića.

Traži se i “neodložna primena garancija Evropske unije i SAD od 28. decembra 2022. godine i momentalno oslobađanje svih političkih zatvorenika” koje je uhapsila kosovska policija.

Kako se navodi, traži se oslobađanje onih koji su uhapšeni zbog njihovog “demokratskog, građanskog ili političkog aktivizma, a posebno onih koji su uhapšeni zbog učešća na mirnim protestima/barikadama”.

Srbija zahtjeva i “neodložno” omogućavanje nesmetanog platnog prometa i poštanskih usluga u dinarima.

Najavljeno je da će Skupština Srbije u roku od 45 dana usvojiti zakon kojim će “Autonomnu pokrajinu Kosovo i Metohiju proglasiti za područje posebne socijalne zaštite”. Time će, kako se navodi, biti zagarantovano pravo na finansijsku podršku za nezaposlene Srbe.

Vučić je najavio nova ulaganja Srbije na Kosovu, koja se, kako je rekao, mjere u desetinama miliona eura.

“Širićemo broj onih koji će uživati podršku Beograda…Sve mjere odnosiće se samo na ljude koji žive na Kosovu”, naglasio je, dodajući da će tri razlitiča državna organa kontrolisati kako se troše sredstva države Srbije.

Vučić je rekao da su, nakon što su kosovske vlasti zatvorile srpske institucije na sjeveru, ukinuti poslovi za 5.880 ljudi.

“Svi ti ljudi će imati redovne i uredne plate, koje neće kasniti. Plate će biti uvećane za onoliko koliko im treba da odu po svoj novac i nazad”, izjavio je.

Rekao je i da je zbog zatvaranja institucija Srbima na sjeveru onemogućeno 25 različitih administrativnih usluga – od izdavanja potvrda o vjenčanju, do izdavanja umrlica.

‘Pisarnice’ na granici Srbije i Kosova, tužilaštvo za ‘kršenje prava’ Srba

Treća po redu mjera Srbije naglašava da “srpske institucije” na Kosovu “neće biti ukinute, niti zatvorene”. Optužuje se premijer Kosova Albin Kurti da mu je “glavni politički cilj da iseli i u potpunosti eliminiše Srbe”.

Navodi se da će “u svrhu ublažavanja jednostranih i nekoordinisanih akcija Kurtijevog režima”, u mestima Rudnica i Ribarić uz granicu sa Kosovom biti otvorena pisarnica na kojoj će Srbi imati pristup uslugama socijalne zaštite i koje će pružati vitalne državne i administrativne usluge građanima.

Četvrta mjera najavljuje donošenje Zakona kojim će biti uspostavljeno posebno Tužilaštvo “za procesuiranje zloupotreba i kršenja osnovnih ljudskih prava, uzurpaciju imovine, ugrožavanje telesnog integriteta” građana Srbije na Kosovu.

“Tužilaštvo će imati poseban zadatak da istraži i goni kriminalna i protivpravna dijela službenika i zvaničnika privremenih institucija u Prištini”, navodi se.

Na kraju se najavljuje da će Skupština Srbije u roku od 45 dana usvojiti Odluku kojom konstatuje “nelegalnost” svih organa i institucija obrazovanih na teritoriji Kosova nakon proglašenja nezavisnosti.

“Ovim će biti normirano da su sve aktivnosti, jednostrani i nekoordinisani akti tih organa pravno nepostojeći i da ne mogu proizvoditi pravne posljedice, niti pravno dejstvo”, navodi se u mjerama koje je predstavio Vučić.

Dodaje se da je sličan postupak preduzet po završetku Drugog svetskog rata, kada je “zakonom proglašena nevažnost pravnih propisa donetih pre 6. aprila 1941. godine i za vrijeme neprijateljske okupacije”.