Šulong je svojevrsni blizanac našeg Mliječnog puta. U vrijeme kada je Univerzum bio nov, i još mlad, nakon Velikog praska prije nekih 13,8 milijardi godina, galaksijama je bilo potrebno vremena da se sastave iz okolne primordijalne materije, a Šulong je poseban izazov za naučnike.
Teleskop „Džejms Veb“ je uočio ogromnu, ultramasivnu galaksiju koja se, kako kažu proračuni, pojavila prije 12,8 milijardi godina. Tako je zamršeno strukturisana, da može pripadati samo najspektakularnijoj kategoriji galaksija: spirali visokog dizajna, piše rts.rs.
Ime je galaksija dobila po Šulongu, zmaju iz kineskog mita, a njeno otkriće je sada detaljno opisano u časopisu Astronomy & Astrophysics.
„Šulong pokazuje da su se zrele galaksije pojavile mnogo ranije nego što se mislilo, i to u prvih milijardu godina nakon Velikog praska. Naše otkriće nudi ključne okvire za modele formiranja masivnih galaksija i poreklo spiralnih struktura u ranom univerzumu“, piše tim naučnika na čelu sa astronomom Mengiuan Sjaoom sa Univerziteta u Ženevi u Švajcarskoj.
U Univerzumu oko nas danas, galaksije su prisutne u više različitih oblika i veličina. Lentikularne galaksije liče na neke vrste mrlja i bez jasno definisanog oblika, dok spiralne galaksije imaju definisane spiralne krakove koji se izvijaju iz njihovih centara.
Spiralna galaksija velikog dizajna je najveličanstvenije strukturisana vrsta galaksije, sa istaknutim, dobro formiranim i vidljivim spiralnim krakovima koji se izvijaju od svijetlog, dobro definisanog galaktičkog centra; što predstavlja ideal toga kako bi spiralna galaksija trebalo da izgleda.
Istraživači kažu da nemaju jasnu predstavu o tome kada su spiralne galaksije prvi put počele da se formiraju u Univerzumu, ali su prilično rijetke, i praktično ih nema prije više od 11,5 milijardi godina.
Šulong je slučajno otkriven u podacima koje je prikupio teleskop „Džejms Veb“, za svoje „Panoramsko istraživanje“, kampanju za posmatranje galaksija u Kosmičkoj zori, tokom prve milijarde godina nakon Velikog praska.
Iako je istraživanje uočilo i druge masivne galaksije, Šulong je, kaže tim, zaista nevjerovatan.
„Ima zapanjujuće razvijenu morfologiju: blago ispupčenje plus zvjezdani disk koji formira zvijezde, a tu su i spiralni krakovi velikog dizajna (definisani kao spiralne strukture koje obuhvataju cijelu galaksiju, od jezgra do periferije, sa spiralnim krakovima koji počinju u dijametralno suprotnim tačkama). I sve to postoji već u okviru prve milijarde godina nakon Velikog praska, pišu istraživači.
Pored toga, novootkrivena galaksija je prilično velika za galaksiju iz ranog Univerzuma, i mjeri oko 62.000 svetlosnih godina u prečniku, sa masom koja je uporediva sa masom Mlečnog puta.
„Ono što Šulong izdvaja je to koliko zapravo liči na Mliječni put po obliku, veličini i zvjezdanoj masi“, kaže Sjao.
Čini se da crna rupa u njenom centru miruje, što sugeriše da se stopa formiranja zvijezda od 20 do 155 solarnih masa godišnje usporava.
Svi zajedno, podaci ukazuju na galaksiju koja je prošla kroz sve izzaove formiranja i koja se polako slaže u jednu mirnu, dobro definisanu strukturu.
Istraživači veruju da Šulong predstavlja najraniji primjer spiralne galaksije viđene do danas. Ovo sugeriše da se galaksija slična Mliječnom putu može formirati mnogo brže nego što smo mislili – oko 10 puta brže.
„Prisustvo svih ovih svojstava čini Šulong izuzetnim, što ukazuje na brzo formiranje i morfološki razvoj masivnih galaksija u ranom Univerzumu“, zaključuju istraživači u svom radu.
