Veliko otkriće: Prva fotografija crne rupe

Zahvaljujući istraživanju koje je finansirala Evropska komisija, napravljena je prva fotografija crne rupe, koja potvrđuje predviđanja opšte teorije relativiteta Alberta Ajnštajna i otvara nove linije istraživanja u našem svemiru.

Evropska komisija danas otkriva prvu fotografiju crne rupe koju je napravio Event Horajzon Teleskop, globalni naučni entitet za saradnju, u kome su i naučnici koje finansira EU. Ovo veliko otkriće pruža vizuelni dokaz za postojanje crnih rupa i pomjera granice moderne nauke.

Prvo posmatranje crne rupe ikada izvedeno rezultat je velikog međunarodnog tijela za istraživačku saradnju Event Horajzon Teleskop (EHT), gdje su istraživači koje finansira EU odigrali ključnu ulogu. Ovo veliko naučno dostignuće označava promjenu paradigme u našem razumijevanju crnih rupa, potvrđuje predviđanja opšte teorije relativiteta Alberta Ajnštajna i otvara nove linije istraživanja u našem svemiru. Prva slika uspješno snimljene crne rupe danas je otkrivena na šest istovremenih konferencija za medije širom svijeta.

“Fikcija često inspiriše nauku, a crne rupe već dugo podstiču naše snove i znatiželju. Danas, zahvaljujući doprinosu evropskih znanstvenika, postojanje crnih rupa više nije samo teorijski koncept. Ovo iznenađujuće otkriće iznova dokazuje kako saradnja s partnerima širom svijeta može dovesti do postizanja nezamislivog i pomjeranja horizonta našeg znanja“, kazao je Karlos Moedas, povjerenik za istraživanja, nauku i inovacije.

Predsjednik Evropskog savjeta za istraživanja ERC, profesor Žan-Pjer Burginjon, čestitao je naučnicima širom svijeta koji su izveli ovo nadahnjujuće otkriće i proširili granice našeg znanja.

“Posebno mi je drago što vidim da su naučnici koje finansira Evropski savjet za istraživanja odlučno doprinijeli tom napretku. Smio pristup EU finansiranju takvih istraživanja o mijenjanju paradigme plavog neba još jednom je doveo do uspješne priče. Takođe, potvrđuje cilj ERC u smislu finansiranja visokorizičnih istraživanja“, naveo je on.

Finansijska podrška EU putem Evropskog savjeta za istraživanja ERC pružila je ključnu potporu Event Horajzon Teleskopu.

EU je posebno osigurala sredstva za tri vodeća naučnika i njihove timove uključene u otkriće, kao i podržali razvoj i nadogradnju velike teleskopske infrastrukture od najveće važnosti za uspjeh projekta.

Današnji rezultati doprinose mnogim dostignućima programa EU za finansiranje istraživanja i inovacija Horizon 2020 i njegovog prethodnika, Framework Programa.

Nadovezujući se na taj uspjeh, i u namjeri da zadrži EU na čelu globalnih istraživanja i inovacija, Komisija je predložila do sada najambiciozniji program EU pod nazivom Horizon Europe.

Šta su crne rupe

Crne rupe su ekstremno sabijeni kosmički objekti koji sadrže nevjerovatne količine mase unutar malog prostora. Njihova prisutnost utiče na njihovu okolinu na ekstremne načine, tako što iskrivljuje prostor i vrijeme i super-zagrijava svaki materijal koji padne u njih.

Snimljena fotografija otkriva crnu rupu u središtu Mesijea 87, masivne galaksije u sazvježđu Djevice. Ova crna rupa udaljena je 55 miliona svjetlosnih godina i ima masu 6,5 milijardi puta veću od našeg Sunca.

Kako bi se omogućilo direktno posmatranje neposredne okoline crne rupe, Event Horajzon Teleskop je nastojao da nadogradi i poveže svjetsku mrežu od osam teleskopa širom svijeta.

Oni se nalaze na zahtjevnim visokim položajima, uključujući špansku Siera Nevadu, vulkane na Havajima i u Meksiku, planine u Arizoni, čileansku pustinju Atakama i Antarktik.

Više od 200 istraživača iz Evrope, Amerike i Istočne Azije učestvuju u ovoj velikoj međunarodnoj operaciji.

S.Đ.