Euromelanom je humanitarna, neprofitabilna, panevropska kampanja čiji je cilj promovisanje i dijeljenje informacija o prevenciji raka kože, rane dijagnostike i liječenja. Vodi je mreža evropskih dermatologa koji velikodušno daju svoje vrijeme da bi služili ovom cilju.
“U okviru kampanje organizuju se i besplatni pregledi stanovništva . Ova aktivnost kulminira javnim skriningom za vrijeme Euromelanom skrining dana koji se odvija jednom godišnje u maju. Slogan ovogodišnje kampanje je “ Da li se štitite od Sunca?” kako bi se skrenula pažnja da korišćenjem odgovarajućih preventivnih mjera, smanjujemo rizik od nastanka fotooštećenja i raka kože”, kaže dr.sc.med Ana Popović, dermatovenerolog-onkolog
Nacionalni koordinator Euromelanoma kampanje.
Kako ističe, ovogodišnja kampanja je usmjerena na poboljšanje zaštite od UV zračenja među adolescentima.
“Prema istraživanjima rizik za nastanak melanoma povećan je za 18% među pacijentima koji su imali opekotine od sunca prije 18 godine života. U želji da priđemo i mlađima aktivni smo na društvenim mrežama (Euromelanom Crna Gora 2023), gdje se svakodnevno dijele savjeti o pravilnom ponašanju prilikom boravka u spoljnjoj sredini, značaju samopregleda kože i kako prepoznati rak kože. U našoj misiji da priđemo mladima pomažu nam studenti Medicinskog fakulteta Univerziteta Crne Gore koji su tokom prošlogodišnje Euromelanom kampanje držali predavanja na temu: “ Kako se pravilno zaštiti od UV zračenja, a edukativna predavanja nastavljaju i tokom ovogodišnje Euromelanom kampanje”, navodi doktorka Popović.
Organizatori kampanje su Evropska akademija za dermatoonkologiju, Evropska akademija za dermatovenerologiju, Ministarstvo zdravlja Crne Gore i članovi udruženja dermatovenerologa Crne Gore.
“Poslije dugo vremena Crna Gora je vidljiva na mapi Euromelanom kampanje, čija centrala je u Briselu. Možda će zvučati neskromno, ali Crna Gora je od centrale Euromelanoma, ali i zemalja u regionu dobila sve pohvale za prošlogodišnju kampanju kao i pohvale za ideje i planove u ovoj godini.
Tokom prošlogodišnje Euromelanoma kampanje Javni servis nas je podržao reklamnim spotom. I za potrebe ovogodišnje kampanje snimljen je reklamni spot, koji će se emitovati na javnom servisu tokom mjeseca maja. U reklamnom spotu po uzoru na Evropsku kampanju Euromelanom, plesni par kroz edukativni performans ukazuje na značaj samopregleda kože”, ističe ona.
Prema njenim riječima, našim građanima je dostupan website gdje mogu naći informacije kako o prevenciji tako i kako prepoznati, ali i liječiti rak kože.
Organizatori Euromelanom kampanje su Evropska akademija za dermatoonkologiju, Evropska akademija za dermatovenerologiju, Ministarstvo zdravlja Crne Gore i članovi udruženja dermatovenerologa Crne Gore.
Euromelanom skrining dan će se obilježiti 25. maja 2023. godine u većini zdravstvenih ustanova u Crnoj Gori. Sa velikim zadovoljstvom mogu da kažem da će se ovogodišnjoj akciji 25. maja pridružiti dermatolozi iz većine privatnih zdravstvenih ustanova. Pravovremeno će uslijediti pisano obavještenje za medije gdje će izaći spisak ustanova i ljekara koji učestvuju u akciji.
“Svakako ove godine ne bi trebalo zapostaviti opštine koje nemaju zdravstvenu zaštitu iz ove oblasti, pa će se dermatolozi uz podršku Ministarstva zdravlja Crne Gore organizovati i pregledati građane tih opština pri nadležnom Domu zdravlja. Nadam se da ćemo zajedničkim radom uspjeti da približimo građanima Crne Gore značaj zaštite od UV zračenja i ranog otkrivanja malignih tumora kože”, naglašava doktorka Popović.
Kako dodaje, melanom se može javiti u svim životnim dobima, ipak najčešće se javlja u 5 i 6 deceniji života. Osobe koje imaju svijelu boju kože iočiju, svijetle kose imaju povećan rizik od nastanka opekotina od sunčevog zračenja, a time i povećan rizik za nastanak malignog tumora kože. Povećan rizik imaju i osobe koje su ranije imale maligni tumor kože ili u porodici imaju bliskog srodnika koji je imao maligni tumor kože. Ove osobe moraju izbjegavati nepotrebno izlaganje sunčevim zracima, sprovoditi preventivne mjere i redovno se kontrolisati kod dermatologa. Glavni razlog za organizovanje besplatnih skrining pregleda tokom kampanje je otkrivanje slučajeva melanoma u ranoj i potencijalno izlječivoj fazi.
“Poseban problem je povećano korišćenje solarijuma u poslednjim decenijama. Svjetska zdravstvena organizacija je 2009 godine proglasila solarijum karcinogenom prve klase. U Brazilu i Australiji solarijumu su zabranjeni od 2014 godine. U Crnoj Gori je od 2013. godine na snazi zabrana korišćenja solarijuma za mlađe od 18 godina, dok je starijima od 18 godina dozvoljeno uz potpisani informisani pristanak. U Srbiji je podnešena inicijativa o apsolutnoj zabrani solarijuma, a vjerujem da će sličan scenario uskoro uslijediti i kod nas.
Prema poslednjim rezultatima Globocana iz 2020 godine u Crnoj Gori godišnje od malignih oboljenja oboli oko 3200 ljudi, dok umre oko 1800. Na osnovu poslednjih objavljenih rezultata Instituta za javno zdravlje Crne Gore, godišnje se sa melanomom registruje 58 bolesnika, nešto češće obolijevaju muškarci, 59%. Prema podacima iz bolničkih registara a koji se odnose ne samo na Crnu Goru, već i na zemlje regiona, postoji trend otkrivanja melanoma u ranijoj fazi u odnosu na prije pet godina ( 30%), trebalo bi da ovaj broj smanjimo na manje od 10 % kao što je u razvijenim zemljama. Ali za to su potrebne kampanje koje traju duže od 10 godina i velika medijska podrška, jer se jedino na taj način trajnije mogu promijeniti naše navike”, poručila je doktorka Popović.