Sa ponudom da kupi Tviter za 39,8 milijardi eura (48 milijarde dolara) Ilon Mask bi mogao da završi kontrolu nad društvenom mrežom koja je doprinijela njegovom usponu. Mask je sa 240 milijardi eura trenutno najbogatija osoba na svijetu, ali na putu do uspjeha južnoarfičkog preduzetnika bilo je dosta uspona i padova.
To prije svega dokazuje i činjenica da uprkos tome što je bio na čelu kompanija kao što su Tesla i Spejs Iks, više puta je bio izbačen iz sopstvenih preduzeća i imao je brojne raketne nesreće na početku karijere, piše Euronews.
Ovo je osvrt na razne uspone i padove Ilona Maska zbog kojih se o njemu u javnosti stvara kontroverzna slika.
Rane godine i preduzeća
Mask je rođen 28. juna 1971. godine u Pretoriji u Južnoj Africi. Njegov prvi poslovni poduhvat bio je kada je imao 12 godina i kada je prodao kod za PC svemirsku igru Blastar za 460 eura (500 dolara) časopisu.
“To je bila trivijalna igra, ali bolja od Flapi Birda”, rekao je Mask.
Nakon što je završio srednju školu preselio se Kanadu, gdje je dvije godine studirao na Kvins univerzitetu u Kingstonu u Ontariju. Međutim, školovanje je završio na Univerzitetu u Pensilvaniji i stekao diplomu iz fizike i ekonomije. Da bi platio kiriju dok je bio studnet on i njegov drug su iznajmili kuću sa 10 spavaćih soba i pretvorili je u noćni klub. Mask je zatim studirao na Stanford univerzitetu ali je napustio program samo dva dana nakon što je odlučio da radi u dok-kom balonu.
Početak bogatstva
Nakon svega, Mask je osnovao ZiptTu sa svojim bratom Kimalom 1995. godine. To je bio njegovo prvo preduzeće koje je obezbijedilo novinama softver za onlajn vodič kroz grad. Bez novca, Mask je zapravo živio u kancelariji. Kako je posao krenuo, kompanija Kompak je kupila njegovu firmu i nakon toga njegov posao počinje da se razvija. Nakon toga je 1999. godine pokrenuo Ikskom kompaniju za onlajn bankarstvo.
Godinu dana kasnije spojio se sa kompanijom Konfiniti koju je osnovao Petar Tiel i tako je nastao PejPal. Mask je tada imenovan za izvršnog direktora, ali ni to nije trajalo dugo. Nakon mnogih nesuglasica oko brendiranja i mikro-menadžmenta, Mask je otpušten iz ove kompanije i to 2000. godine dok je bio na odmoru u Australiji. Mask je godinama kasnije rekao da je, po njemu, upravo to i problem sa odmorima. Međutim, on je i dalje imao udio u ovoj kompaniji.
Osvajanje svemira
Sa 100 miliona dolara PejPal osnovao je kompaniju Spejs Ekploritejšn Tehnolodžis, poznatija kao SpejsIks 2002. godine. Njegov cilj je bio da letove u svemir učini 10 puta jeftinijim. Dokazujući da su kritičari pogriješili, ova kompanija je razvila svemirsku kapsulu Dragon krajem 2004. Šest godina kasnije letjelica je izvršila svoje prvo putovanje i postala prva komercijalno izgrađena svemirska letjelica koja je uspješno napustila orbitu.
Dok je osvajao svemir, Mask je povlačio uspješne poteze i na Zemlji. Godine 2004. uspio je da ulaže u kompaniju električnih automobila Tesla. Preuzeo je aktivnu ulogu kako bi pomogao u razvoju prvog i potpunog električnog automobila, Roadstera. Mask je 2006. godine imenovan za Teslninog predsjednika. Za to vrijeme je došao do ideje da svoje rođake postavi na čelo SolarSitija, dok će Tesla kasnije kupiti ovu kompaniju za 2,3 milijardi eura.
Godine 2007. Maks je izvršio državni udar u komapniji Tesla kada je u sali za sastanke smijenio Martina Eberhada sa mjesta generalnog direktora. Godinu dana kasnije, tokom finansijske krize, kompanija je dobila 36 milona eura (40 miliona dolara) čime je spriječen bankrot. Sredstva su prikupili investitori ali je dio došao i iz njegovog ličnog bogatstva, nakon čega je imenovan za generalnog direktora.
Do decembra 2008. godine Spejs Iks je dobio ugovor od 1,3 milijarde eura od NASA isporuke zaliha u svemir. Tokom tog vremena, Spejs Iks je postavio mnoge rekorde i više puta snabdijevao Mađarsku svemirsku stanicu. Kompanija je takođe izgradila i Falkon 9, koji je najmoćnija raketa SpejsIksa.
Ostali poslovni poduhvati
Mask je 2013. objavio bijelu knjigu o brzom vozu Hiperlup koji bi teorijski mogao da preveze putnike od Los Anđelesa do San Franciska za 30 minuta. Dvije godine kasnije bio je suosnivač OpenAi, neprofitne istraživačke kompanije, koja ima za cilj da obezbijedi vještačku inteleginaciju u korist čovječanstvu. Kasnije se povukao iz odbora kako bi izbjegao sukobe sa Teslom, koja gradi sopstvenu vještačku inteligenciju za samovozeće automobile. Mask je 2016. godine pokrenuo kompaniju Borning kompani, koja ima za cilj da izgradi mrežu tunela i podzemnih prolaza oko gradova za putovanje sa velikom brzinom.
Privatni život
Što se njegovog pritvanog života tiče, Mask se 2008. godine razveo od tadašnje supruge Džastin. Njihov prvi sin je umro od sindroma iznenadne smrti koju je dobio u desetoj nedjelji. Par je kasnije dobio dječake blizance i nakon toga i trojke. Mask ima sina i sa pjevačicom Grajms koga zovu X Æ A-12 ili skraćeno Iks, a 2021. je sa njom dobio i ćerku.
Lak ulazak u nevolje
Mask je prije četiri godine ponudio da napravi podmornicu za spas 12 dječaka i njihovog fubalskog trenera koji su bili zaglavljeni u pećini na Tajlandu. Britanski ronilac je rekao da su ovi postupci bili zapravo PR trikovi, na šta je južnoafrički preduzetnik reagovao uvredama. Mask je na Tviteru iznio niz neistina o koroni. Najprije je zta virus rekao da je “glup i lažan”, a zatim je tvrdio da su djeca imuna na covid-19.
U aprilu ove godine Mask je kupio 9,2 odsto udjela u Tviteru, čime je postao najveći akcionar, ali se nije pridružio Upravnom odboru. U međuvremenu, bivši akcionari Tvitera u SAD odlučili su da ga tuže zbog navodnog odlaganja svog udjela u kompaniji kako bi mogao da kupi više akcija po nižim cijenama.
Prije 10 dana ponudio je da kupi preostale akcije Tvitera, koji je procijenjen na 43 milijarde dolara (skoro 40 milijardi eura). U pismu predsjedniku Tvitera, Mask je rekao da kompaniju treba transformisati u privatnu kompaniju kako bi postala “platforma za slobodu govora širom svijeta”.
“Tviter ima izuzetan potencijal. Otključaću ga”, rekao je Mask.
