NASA vas poziva da joj se pridružite u istraživanju oblaka na Marsu! Ime nove inicijative američke svemirske agencije je „Cloudspotting on Mars“ u toku koje će građani, zajedno sa naučnicima, proučavati atmosferu crvene planete uz pomoć podataka koje je NASA skupljala 16 godina.
Površina Marsa ne pruža mnogo više od neplodnog i kamenitog pejzaža, međutim, atmosfera oko crvene planete može reći mnogo o njenoj zanimljivoj prošlosti. Novi NASA projekat nazvan Cloudspotting on Mars pokušaće da otkrije šta se desilo sa nekada veoma gustom atmosferom ove planete.
Kako je Mars vremenom izgubio svoju atmosferu?
Postoji sumnja da su različiti mehanizmi prouzrokovali podizanje vode u više slojeve atmosfere u kojima se, uslijed jakog sunčevog zračenja, voda razlagala na svoje sastavne elemente: vodonik i kiseonik. Pretpostavka je da je vodonik, zbog svoje lakoće, tako „ispario“ iz Marsove atmosfere i nestao u svemiru.
Dodatno, poput naše planete, i Mars ima oblake. Međutim, za razliku od Zemlje, oblaci na Marsu su napravljeni od suvog leda (ugljen dioksida), koji se formiraju samo na veoma niskim temperaturama. Upravo u razumijevanju uslova u kojima nastaju oblaci na Marsu, smatraju naučnici, leži i objašnjenje strukture njegove atmosfere.
NASA je, stoga, pokrenula javnu naučnu inicijativu u okviru koje će građani biti u prilici da pomognu NASA naučnicima da bolje i brže dođu do istine iza Marsove atmosfere. Prikupljeni geološki podaci ukazuju na to da je, sada neplodna planeta, nekada bila dom rijeka i velikih jezera, što navodi naučnike da zaključak da je atmosfera Marsa nekada bila daleko gušća. Trenutno je ona za svega jedan odsto gušća od atmosfere naše planete.
U okviru nove inicijative, javnost će dobiti pristup podacima prikupljanih tokom 16 godina uz pomoć svemirske letilice Mars Reconnaissance Orbiter, lansirane 2005. godine. Projekat Cloudspotting on Mars je tako — pored mogućnosti da se nešto više sazna o evoluciji Marsove atmosfere — i prilika da se javnost bliže upozna sa meteorologijom ove planete.
„Imamo preko 16 godina podataka koje treba da pretražimo. Ovako velika količina podataka omogućava da sagledamo kako se temperature i oblaci mijenjaju tokom različitih godišnjih doba, ali i tokom godina“, ističe Armin Klajnbejl iz NASA Laboratorije za mlazni pogon.
Radoznali hobisti i građani naučnici, mogu biti od velike pomoći NASA naučnicima u obradi podataka ključnih za razumijevanje atmosferske istorije Marsa.
Dok se NASA priprema za povratak ljudi na Mjesec sa misijom Artemis, Cloudspotting on Mars postaje zabavan način da se svjetska javnost zainteresuje za naše svemirsko okruženje, ali i druge incijative američke svemirske agencije.
