Da li ste znali da je prva pivara u Crnoj Gori bila u Pljevljima?

Malo ko zna da je prva pivara u Crnoj Gori bila u Pljevljima i da je počela sa radom davne 1882. godine.

Prema dostupnim izvještajima, pivara je godišnje proizvodila oko 2.000 hektolitara piva, piše PV informer.

Zajedničko prisustvo vojske dvije velike carevine Austrougarske monarhije i Osmanske imperije, učinilo je period od 1879. do 1908. godine specifičnim i značajnim u razvoju Pljevalja. Naime, moderno opremljena kasarna Austrougarske vojske postala je centar širenja ne samo njihovog vojnog, već i kulturnog uticaja.

Učestala druženja među pripadnicima dva garnizona (naročito u danima kada su obilježavani važni praznici vezani za austrougarsku i osmansku istoriju, kao i za hrišćansku i islamsku tradiciju) i njihovi svakodnevni kontakti sa lokalnim stanovništvom, uslovili su ukrštanje različitih kulturnih i civilizacijskih uticaja u Pljevljima. Prisustvo vojske dvije velike carevine u Pljevljima značilo je brojniju i raznovrsniju klijentelu, što je bilo podsticajno za razvoj trgovine i zanatstva.

Svakodnevno snabdijevanje autrougarskog i osmanskog garnizona učinilo je period 1878-1908. godine posebno dinamičnim. U ovom periodu pljevaljski trgovci prve prve korake u razvoju industrije u gradu. Iskazana potreba da se austrougarski vojnici, osobito Česi, pored hrane, obezbijede i pivom, podstakla je poznatog pljevaljskog trgovca Lazara Šećerovića da počne razmišljati o podizanju pivare.

Šećerovići su inače bili poznati kao ugledna trgovačka porodica, pa su sa svojim kolegama iz Prijepolja, Priboja i Nove Varoši podigli pivaru. Znatan dio sredstava, kao i mašine i potrebne tehnološke uslove obezbijedio je Čeh Johan Vajdin, a u nekim dokumentima se pominje i kao Johan Vindaček.

Pivara je bila prvi pogon u Pljevljima koji se zasnivao na mašinskoj obradi sirovina, a bila je kapaciteta 3.000 hektolitara piva godišnje. Imala je bazen za vodu, toranj za ječam, prostorije u kojima se odvijao proces zrenja piva, kancelarije i pivnicu, a ječam poznate sorte „češka hana” uzgajao se u pljevaljskom polju.

Pomenutu sortu ječma najvjerovatnije je u pljevaljski kraj donio Johan Vajdiš.

Najveći potrošač piva bio je austrougarski garnizon u Pljevljima, a pivo se dalje distribuiralo u Prijepolje, Priboj, Bijelo Polje, Čajniče, Foču i okolna mjesta. Pivara je radila do odlaska austrougarskog garnizona iz Pljevalja 1908. godine. Njen rad je obnovljen 1912. godine, ali nakon nekoliko godina rada smanjenim kapacitetom, pivara definitivno prestaje sa proizvodnjom 1919. godine.

Lazo Šećerović je kasnije cjelokupnu imovinu pivare prodao Relji Dragaševiću.

Dragašević je u periodu od 1926. godine, koristio prostor ovog industrijskog postrojenja, prvenstveno lednicu, za hlađenje „sarajevskog piva” koje se nakon zatvaranja pljevaljske pivare prodavalo u Pljevljima.

Objekat pivare, koji se nalazio nedaleko od samog centra Pljevalja, uništen je 24. jula 1944. godine u savezničkom bombardovanju Pljevalja. Lokalitet na kome se nalazila pivara sa pomoćnim objektima nalazi u neposrednoj blizini glavne ulice i na tom potezu danas se nalaze privatne kuće sa dvorištima.

Zavičajni muzej u Pljevljima došao je uposjed dva austrijska dokumenata iz Državnog arhiva Bosne i Hercegovine na osnovu kojih se zaključuje da je pivara u Pljevljima počela sa radom 1882. godine (a ne kao što je do sada bilo mišljenje 1889. godine), tako da bi projekat bio praćen ozbiljnim istraživačkim radom i pribavljanjem dodatnih austrijskih dokumenata iz Državnog arhiva Bosne i Hercegovine.